Giải Sinh 12 - Bài 20. Tạo giống nhờ công nghệ gen

  • Bài 20. Tạo giống nhờ công nghệ gen trang 1
  • Bài 20. Tạo giống nhờ công nghệ gen trang 2
  • Bài 20. Tạo giống nhờ công nghệ gen trang 3
BÀI 20.	TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN
KIẾN THỨC CẦN NHỚ
Công nghệ gen là quy trình công nghệ dùng để tạo ra các sinh vật biến đổi gon hoặc chuyển đổi gen. Trong đó, chuyển gen từ tế bào này sang tế bào khác là quy trình then chốt.
Công nghệ gen đã góp phần tạo ra các sinh vật biến đổi gen có những đặc tính quý hiếm có lợi cho con người.
TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ GIẢI BÀI TẬP
Hãy chọn phương án trả lời đúng
Người ta phải dùng thể truyền để chuyển một gen từ tế bào này sang tế bào khác vì:
a. Nêu không có thể truyền thì gen cần chuyển sẽ không chui vào được tế bào nhận.
Nếu không có thể truyền thì gen có vào được tế bào nhận được cũng không thể nhân lên và phân li đồng đều về các tế bào con khi tế bào phân chia.
Nếu không có thể truyền thì khó có thể thu được nhiều sản phẩm của gen trong tế bào nhận.
Nếu không có thể truyền thì gen sẽ không thể tạo ra sản phẩm trong tế bào nhận.
Trả lời
Đáp án: c
Hệ gen của sinh vật có thể đưực biên đổi bằng những cách
nào?
Trả lời
Đưa thêm một gen lạ (thường là gen của một loài khác) vào hệ gen. Sinh vật có được gen của loài khác bằng cách này được gọi là sinh vật chuyển gen.
Làm biến dổi một gen đã có sẵn trong hệ gen. Một gen nào đó của sinh vật có thể được làm biến đổi cho nó sản xuất nhiều sản phẩm hơn (ví dụ, tạo ra nhiều hoocmôn sinh trưởng hơn bình thường) hoặc làm cho nó được biểu hiện một cách khác thường (ví dụ, biểu hiện ở những mô mà bình thường nó không được biểu hiện).
Loại bỏ hoặc làm bất hoạt một gen nào đó trong hệ gen. Một gen không mong muôn nào đó của sinh vật được loại bỏ hoặc làm cho bất hoạt, ví dụ cà chua biến đổi gen có gen làm chín quả bị bất hoạt, vì thể quả cà chua có thể vận chuyển đi xa hoặc bảo quản lâu dài mà không bị thôi.
Trình bày phu'o'ng pháp tạo động vật chuyển gen và những thành tựu tạo giông dộng vật biên đổi gen.
Trả lời
Để tạo ra con vật chuyển gen, người ta thường lấy trứng ra khỏi con vật rồi cho thụ tinh trong ông nghiệm (hoặc lây trứng đã thụ tinh). Sau dó tiêm gen cần chuyển vào hợp tử.
Tiếp đôn, cấy hợp tử đã được chuyển gen vào trong tử cung của con vật để nó mang thai và sinh đẻ bình thường. Nếu gen được chuyển gắn thành công vào hệ gen của hợp tử và phôi phát triển bình thường thì sẽ cho ra đời một con vật biến đổi gen (chuyển gen).
Quy trình chuyển gen prôtêin huyết thanh người vào dô cho thấy chuột bạch chuyển gen có gen hoocmôn sinh trưởng của chuột công nên có khôi lượng gần gấp đôi so với con chuột cùng lứa bình thường. Đây là một trong những thử nghiệm chuyển gen thành công đầu tiên trên động vật.
HỌC TỐT SINH HỌC 12
Để tạo ra một con vật chuyển gen, người ta thường lấy trứng ra khỏi con vật rồi cho thụ tinh trong ông nghiệm (hoặc lấy trứng đã thụ tinh). Sau đó tiêm gen cần chuyển vào hợp tử. Tiếp đến, cấy hợp tử đã được chuyển gen vào trong tử cung của con vật để nó mang thai và sinh đẻ bình thường.
Nếu gen được chuyển gắn thành công vào hệ gen của hợp tử và phôi phát triển bình thường thì sẽ cho ra đời một con vật biến đổi gen (chuyển gen).
Quy trình chuyển gen prôtêin huyết thanh người vào dê và chuột bạch chuyển gen có gen hoocmôn sinh trưởng của chuột công nên có khối lượng gần gấp đôi so với con chuột cùng lứa bình thường. Đây là một trong những thử nghiệm chuyển gen thành công đầu tiên trên động vật.
Trình bày những thành tựu tạo giông cây trồng và vi sinh vật biến đổi gen.
Trả lời
Tạo giông cây trồng kháng sâu hại. Ví dụ, tạo giông bông chuyển gen có khả năng tự sản xuất ra thuốc trừ sâu.
Tạo giông cây chuyển gen có các đặc tính quý. Ví dụ, người ta đã tạo ra được giông lúa “gạo vàng” có khả năng tổng hợp vitamin trong hạt (tạo ra bôta-carôten, tiền chất tạo ra vitamin A). Hoặc tạo giông cây chịu hạn, chịu mặn, hạt có hàm lượng prôtêin cao.
Tạo giông cây biến đổi gen có sản phẩm được bảo quản tốt hơn. Ví dụ, tạo giông cà chua trong đó gen sản sinh ra êtilen đã được làm hỏng khiến cho quả được vận chuyển đi xa hoặc để được lâu mà không bị hỏng.
Trong việc thay thê các gen gây bệnh ở người bằng các gen lành, tại sao các nhà khoa học lại nghiên cứu sử dụng virut làm thể truyền mà không dùng thế truyền là plasmit?
Trả lời
Nếu tách ADN của người ta khỏi tế bào rồi tách lấy gen nào đó gắn vào plasmit sau đó đưa vào tế bào vi khuẩn E.coli thì vi khuẩn đó sẽ hoặc là không tổng hợp ra được prôtêin của người hoặc tổng hợp ra được một prôtêin khác với prôtêin của người.
Gen của người là gen phân mảnh nên khi phiên mã cần phải cắt các đoạn intron đi. Tuy nhiên, tế bào vi khuẩn lại không có hệ enzim cắt bỏ các intron trong gen người nên mARN được phiên mã từ gen người trong tế bào vi khuẩn hoặc sẽ không được dịch mã hoặc sẽ được dịch mã cả phần intron nên sẽ cho ra prôtôin bất bình thường (không