SGK Lịch Sử 7 - Bài 8 - Nước ta buổi đầu độc lập
Phần hai Lịch sử Việt Nam -■ TỪ THẾ KỈ X ĐẾN GIỮA THẾ KỈ XIX Chương! BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP THỜI NGÔ - ĐINH - TIỀN LÊ (THẾKỈX) Bài 8 NƯỚC TA BUổl ĐẦU ĐỘC LẬP Ngô Quyền dựng nển dộc lộp Sau chiến thắng Bạch Đằng (938), mưu đồ xâm lược của quân Nam Hán bị đè bẹp, năm 939 Ngô Quyền lên ngôi vua, chọn Cô’ Loa^ Nay thuộc Đông Anh - Hà Nội. Hình 17- Lược đồ 12 sứ quân ) làm kinh đô. Hơn 10 thế kỉ thông trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đã chain dứt. Nền độc lập và chư quyền của đất nước được giữ vững. Ngô Quyền quyết định bỏ chức tiết độ sứ của phong kiến phương Bắc, thiết lập một triều đình mới ở trung ương. Vua đứng đầu triều đình, quyết định mọi công việc chính trị, ngoại giao, quân sự; đặt ra các chức quan văn, võ, quy định các lễ nghi trong triều và màu sắc trang phục của quan lại các cấp. ớ địa phương, Ngô Quyền cử các tướng có công coi giữ các châu quan trọng. Đinh Cồng Trứ làm Thứ sử Hoan Châu (Nghệ An, Hà Tĩnh), Kiều Công Hãn làm Thứ sử Phong Châu (Phú Thọ)... Đất nước được yên bình. - Em có nhận xét gì vể tố chức nhà nước thời Ngô Quyển ? Tình hình chính tri cuôì thòi Ngô Năm 944, Nị. ô Quyền mất. Hai con là Ngô Xương Ngập và Ngô Xương Văn còn trẻ, không lủ uy tín và sức mạnh đê’ giữ vững chính quyền trung ương. Một viên quan là Dương Tam Kha đã tiếm quyền, tự xưng là Bình Vương. Ngô Xương Ngập bổ trốn. Các phe phái nổi lên khắp nơi, đất nước lâm vào tình trạng không ổn định. Năm 950, Ngô Xương Văn được sự ủng hộ của các tướng lĩnh đã lật đổ được Dương Tam Kha, giành lại ngôi vua. Xương Văn mời anh về cùng nhau trông coi việc nước. Song, do mâu thuẫn nội bộ, uy tín nhà Ngô giảm sút. ợ1 ' L V _ Phong Châu HồiHôV\ (KkýôạgHãn) (Kiều Thuận) Óăàẩ Tam Đái Tiên Du ;qj/en Thủ Tiệp) (Lý Khuê) Tế Giang Đường) Đằng Châu (Phạm BạchJíị&)sxC^ CHÚ GIẢI Thủ phủ của các X sứ quân chiếm cứ Siêu Loại: Địa danh các sứ quân chiếm cứ L Bình Kiều (Ngô Xương Xíy (Ly Khui Tên tướng lĩnh Năm 965, Ngô Xương Văn chết. Cuộc tranh chấp giữa các thế lực cát cứ, thổ hào địá phương vẫn tiếp diễn. Lúc đó, đất nước rơi vào tình trạng chia cắt, hỗn loạn bởi 12 tướng lĩnh chiếm cứ các vùng địa phương, đánh lẫn nhau, sử cũ gọi là "Loạn 12 sứ quân", đó là : Ngô Nhật Khánh chiếm giữ Đường Lâm (Sơn Tây - Hà Nội ngày nay) Kiều Cồng Hãn giữ Phong Châu (Phú Thọ ngày nay) Kiều Thuận giữ Hồi Hồ (Cẩm Khê - Phú Thọ ngày nay) Nguyễn Khoan giữ Tam Đái (Vĩnh Tường - Vĩnh Phúc ngày nay) Nguyễn Thủ Tiệp giữ Tiên Du (Bắc Ninh ngày nay) Nguyễn Siêu giữ Tây Phù Liệt (Thanh Trì - Hà Nội ngày nay) Lý Khuê giữ Siêu Loại (Thuận Thành - Bắc Ninh ngày nay) Lữ Đường giữ Tế Giang (Văn Giang - Hưng Yên ngày nay) Phạm Bạch HỔ giữ Đằng Châu (Kim Động - Hưng Yên ngày nay) Đỗ cảnh Thạc giữ Đỗ Động Giang (Quốc Oai - Hà Nội ngày nay) Trần Lãm giữ Bô' Hải Khẩu (thành phô' Thái Bình ngày nay) Ngô Xương Xí giữ Bình Kiều (Triệu Sơn - Thanh Hoá ngày nay) -Sau khỉ Ngô Quyển mất, tình hình nước ta như thế nào ? Dinh íỉộ Lĩnh thống nhất đất nước Trong hoàn cảnh nói trên, tại đất Hoa Lư (Ninh Bình) xuất hiện nhân vật Đinh Bộ Lĩnh - người sau này lập ra nhà Đinh. Đinh Bộ Lĩnh là người động Hoa Lư (Gia Viễn - Ninh Bình), con ứai của Đinh Công Trứ. Hồi nhỏ, ông sống với mẹ ở quê nhà. Ông thường cùng lũ trẻ nhỏ ưong vùng chăn ưâu, chơi bò tập bận, khiêng kiệu, lâỳ bông lau lầm cờ. Sau này, giữa lúc nhà Ngô suy yêu, Đinh Bộ Lĩnh đã cùng với những người thân thiết tổ chức lực lượng, rèn vũ khí, xắy dựng căn cứ ở Hoa Lư. Khỉ nhà Ngô sụp đổ, cả nước rối loạn, Đinh Bộ Lĩnh đem quân đi đánh dẹp các sứ quân. Nhờ sự ủng hộ của nhân dân, Đinh Bộ Lĩnh liên kết với sứ quân Trần Lãm, chiêu dụ được sứ quân Phạm Bạch Hổ, tiến đánh các sứ quân khác. Là người có tài, lại được nhân dân nhiều địa phương giúp sức, ủng hộ, ông đánh đâu thắng đấy, được tôn là Vạn Thắng vương. Các sứ quân lần lượt bị đánh bại hoặc xin hàng. Tình trạng cát cứ châm dứt. Cuốỉ năm 967, đất nước trở lại bình yên, thống nhất. - Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì đê chấm dứt tình trạng cát cứ, đưa đất nước trở lại bình yên, thống nhất ? CÂU HỎI Em hãy cho biết những biểu hiện vế ý thức tự chủ của Ngô Quyền trong việc xây dựng đất nước. Tại sao lại xảy ra “Loạn 12 sứ quân’’ ? Em hãy trình bày công lao của Ngô Quyển và Đinh Bộ Lĩnh đối với nước ta trong buổi đầu độc lập.