Soạn Văn 6: Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ

CHỬA LỖI VỀ CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ
I. CÂU THIẾU CHỦ NGỮ
* Tìm chủ ngữ, vị ngữ của mỗi câu sau và chữa lại câu sai cho đúng:
Qua truyện “Dế Mền phiêu lưu kí” cho thấy Dế Mèn biết phục thiện.
+ Câu này thiếu chủ ngữ “ai thấy?” hoặc “cái gì cho thấy?” trả lời câu hỏi đó sẽ giúp ta nhận ra cái sai của câu (a).
+ Sửa lại: Có hai cách:
Bỏ từ “Qua” biến trạng ngữ “Truyện Dế Mèn phiêu lưu kí” thành chủ ngữ.
Dùng một đại từ (ta) hoặc danh từ (em) để tạo thành chủ ngữ cho câu.
Ví dụ:
Qua truyện Dế Mèn phiêu lưu kí cho ta thấy Dế Mèn biết phục thiện.
Qua truyện Dế Mèn phiêu lưu kí
thấy Dế Mèn biết phục thiện. VN
em
CN
TN
Đây là câu đúng, có đủ CN và VN.
Câu thiếu vị ngữ
Tìm chủ ngữ và vị ngữ của mỗi câu, chữa lại câu sai.
a) Thánh Gióng CN
cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt, xông thẳng vào quân thù. VN
Câu (a) đầy đủ CN và VN
Hình ảnh Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt, xông thẳng vào quân thù.
+ Câu này thiếu vị ngữ.
+ Sửa lại: Có hai cách: Bỏ từ Hình ảnh ở đầu câu, hoặc thêm vị ngữ vào phía sau.
Ví dụ:
Hình ảnh Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt, xông thẳng vào quân thù đã in sâu trong tăm hồn mọi người.
Bạn Lan, người học giỏi nhất lớp 6A.
+ Câu thiếu vị ngữ, sửa lại có hai cách: thêm từ là sau từ bạn Lan hoặc thêm vị ngữ đứng ở cuối câu.
Ví dụ:
Bạn Lan, người học giỏi nhất lớp 6A hôm nay củng có mặt.
Lan
CN
Câu đầy đủ CN và VN.
là người học giỏi nhất lớp 6A.
VN
Bạn
HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP
không làm gì nữa. VN
Câu 1. Hãy đặt câu hỏi để kiểm tra xem những câu dưới đây có thiếu chủ ngữ hoặc vị ngữ không?
Từ hôm đó, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay CN
(Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng) Những ai không làm gì nữa? (Tìm CN) Bác Tai, cô Mắt, cậu
Chân, cậu Tay thế nào? (tìm VN)
b) Lát sau, hổ
CN
dể được.
VN
(Vũ Trinh)
Ai đã đẻ được (tìm CN), con hổ đã như thế nào? (tìm VN) c) Hơn mười năm sau, bác tiều già rồi chết.
CN	VN
(Vũ Trinh)
Ai đã chết? (tìm CN) Bác tiều phu làm sao? (tìm VN)
Câu 2. Trong số những câu sau, câu nào viết sai? Vì sao?
đã động viên em rất nhiều.
VN
đã động viên em rất nhiều. VN
Kết quả của năm học đầu tiên ở trường trung học cơ sở
CN
Với kết quả của năm học đầu tiền ở Trung học cơ sở
CN
Câu thiếu chủ ngữ, chữa lại bằng cách bỏ từ “Với” ỗ đầu câu.
Những câu chuyện dân gian mà chúng tôi thích nghe kể.
Thiếu CN, đây chỉ mới là cụm danh từ, chữa lại: thêm vị ngữ cho câu. Ví dụ:
Những câu chuyện dân gian mà chúng tôi thích nghe kể đã đi sâu vào tiềm thức.
d) Chúng tôi CN
thích nghe kể những câu chuyện dân gian. VN
Câu (d) có đủ CN và VN.
Câu 3. Điền những chủ ngữ thích hỢp vào ô trống.
Có rất nhiều chủ ngữ có thể điền vào ô trông để làm chủ ngữ, em lựa chọn và điền vào cho phù hợp, sau đây là một vài gợi ý.
Lớp 6A bắt đầu học hát.
Chim vành khuyên hót líu lo.
Vào mùa xuân trăm hoa đua nhau nở rộ.
Họ cười đùa vui vẻ.
Câu 4. Điền những vị ngữ thích hợp vào chỗ trống.
Khi học lớp 5, Hải là một tay cờ vua xuất sắc của thành phố.
Lúc Dế Choắt chết, Dế Mèn vô cùng ân hận.
Buổi sáng, mặt trời rải những ảnh vàng rực rỡ.
Trong thời gian nghỉ hè, chúng tôi được đi tham quan nhiều nơi.
Câu 5. Hãy chuyển mỗi câu ghép dưới đây thành hai câu đơn.
Hổ đực mừng rỡ đùa giỡn với con, còn hổ cái thì nằm phục xuống, dáng mệt mỏi lắm.
(Vũ Trinh)
Hổ đực mừng rỡ đùa giỡn với con. Còn hổ cái nằm phục xuông dáng mệt mỏi lắm.
Mấy hôm nọ, trời mưa lớn, trên những ao hồ quanh bãi trước mặt, nước dâng trắng mênh mông.
(Tô Hoài)
Mấy hôm nọ, trời mưa lớn. Trên những ao hồ quanh bãi trước mặt, nước dâng trắng mênh mông.
Thuyền xuôi giữa dòng sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.
(Đoàn Giỏi)
Thuyền xuôi giữa dòng sông rộng hơn ngàn thước. Trông hai bền bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trưởng thành vô tận.