SGK Hóa Học 9 - Bài 51: Saccarozơ
Tinh bột và xenluloza là những gluxit quan trọng đối với đòi sống của con người. Vậy công thức của tinh bột và xenluloza như thế nào ? Chúng có tính chốt và ửng Saccarozo là loại dường phổ biến có trong nhiều loại thực vật. Vậy tính chất và ứng dụng của saccarozo như thế nào ? Công thúc phân tủ: C12H22On Hình 5.12. Thu hoạch mía I - TRẠNG THÁI THIÊN NHIÊN Saccarozơ có trong nhiều loài thực vật như : mía (hình 5.12), củ cải đường, thốt nốt, ... Nồng độ saccarozo trong nước mía có thể đạt tới 13%. TÍNH CHẤT VẬT LÍ Lấy đường saccarozo vào ống nghiệm. Quan sát trạng thái, màu sắc. Sau đó thêm nước vào và lắc nhẹ. Quan sát sự hoà tan của saccarozo trong nước. Saccarozo là chất kết tinh không màu, vị ngọt, dễ tan trong nước, đặc biệt tan nhiều trong nước nóng. TÍNH CHẤTHOÁ HỌC Thí nghiệm 1 : Cho dung dịch saccarozo vào ống nghiệm đựng dung dịch bạc nitrat trong amoniac, sau đó đun nóng nhẹ, quan sát. Nhận xét : Không có hiện tượng gì xảy ra, chứng tỏ saccarocơ không có phản ứng tráng gương. Thí nghiệm 2 : Cho dung dịch saccarozo vào ống nghiệm, thêm vào một giọt dung dịch H2SO4, đun nóng 2-3 phút. Sau đó, thêm dung dịch NaOH vào để trung hoà. Cho dung dịch vừa thu được vào ống nghiệm chứa dung dịch AgNO3 trong amoniac. Hiện tượng : Có kết tủa Ag xuất hiện. Nhận xét: Đã xảy ra phản ứng tráng gương. Đó là do khi đun nóng dung dịch có axit làm xúc tác, saccarozơ bị thuỷ phân tạo ra glucozo và fructozo. Axit C12H22O11 + H2O — > C6H12O6 + C6H12O6 Saccarozơ Glucozo Fructozơ Fruetozơ có cấu tạo khác glucozo. Fructozo ngọt hơn glucozơ. Phản ứng thuỷ phàn saccarozơ cũng xảy ra dưới tác dụng của enzim ở nhiệt độ thường. ỨNG DỤNG Saccarozơ có những ứng dụng quan trọng sau : Saccaroza có công thúc phân tử Ci2H22On, là chất kết tinh không màu, vị ngọt, dễ tan trong nước. Saccaroza không có phản úng tráng gương, bị thuỷ phân khi dun nóng với dung dịch axit, tạo ra glucozo và fructoza. 3 Saccarozo là nguyên liệu quan trọng cho công nghiệp thực phẩm, là thức ăn của người. Em có biết ? sản xuất đường saccarozơ từ mía Sơ đồ sản xuất đường saccarozff từ mía được trình bày tóm tắt như sau : Ở nước ta, mía được trồng nhiều ở các tính Sơn La, Cao Bằng, Thanh Hoá, Nghệ An, Quảng Ngãi, Phú Yên, Tây Ninh, ... Chủng ta đã có nhiều nhà máy sản xuất đường từ mía khá hiện đại như nhà máy đường Lam Sơn (Thanh Hoá), Biên Hoà (Đồng Nai), ... BÀI TẬP Khi pha nước giải khát có nước đá người ta có thể làm như sau : Cho nước đá vào nước, cho đường, rồi khuây. Cho đường vào nước, khuấy tan, sau đó cho nước đá. Hãy chọn cách làm đúng và giải thích. Hãy viết các phương trình hoá học trong sơ đồ chuyển đổi hoá học sau : Saccarozơ ■ (1)-> Glucozơ w > Rượu etylic Hãy giải thích tại sao khi để đoạn mía lâu ngày trong không khí, ở đầu đoạn mía thường có mùi rượu etylic. Nêu phương pháp hoá học phân biệt ba dung dịch sau : glucozơ, rượu etylic, saccarozd. Từ một tấn nước mía chứa 13% saccarozơ có thể thu được bao nhiêu kg saccarozơ ? Cho biết hiệu suất thu hồi đường đạt 80%. Khi đốt cháy một loại gluxit (thuộc một trong các chất sau : glucozd, saccarozd), người ta thu được khối lượng H2O và co2 theo tỉ lệ là 33 : 88. Xác định công thức hoá học của gluxit trên.