SGK Vật Lí 6 - Bài 10. Lực kế - Phép đo lực - Trọng lượng và khối lượng
u Tại sao khi đi mua, bán người ta một cái cân ? CÓ thể dùng một cái lực kế để làm I. TÌM HIỂU Lực KẾ ■ 1. Lực kế là gì ? Lực kế là dụng cụ dùng để đo lực. Có nhiều loại lực kê. Loại lực kê thường dùng là lực kế lò xo. Có lực kế đo lực kéo, lực kế đo lực đẩy và lực kế đo cả lực kéo lẫn lực đẩy. BÀI 10. Lực KÊ - PHÉP ĐO Lực TRỌNG LƯỘNG VÀ KHỐI LƯỢNG • 2. Mô tả một lực kế lò xo đơn giản ESI Dùng từ thích hợp trong khung đê điền vào chỗ trống của các câu sau : Lực kế có một chiếc (1) một đầu gắn vào vỏ lực kế, đầu kia có gắn một cái móc và một cái (2) Kim chỉ thị chạy trên mặt một (3) ...v . S3 Hãy tìm hiểu ĐCNN và GHĐ của lực kế ở nhóm em. II. ĐO MỘT Lực BẰNG Lực KÊ' ■ 1. Cách đo lực HI Dùng từ thích họp trong khung để điền vào chỗ trống trong các câu sau : Thoạt tiên phải điều chỉnh sô 0, nghĩa là phải điều chỉnh sao cho khi chưa đo lực, kim chỉ thị nằm đúng (1) Cho (2) tác dụng vào lò xo của lực kế. Phải cầm vào vỏ lực kế và hướng sao cho lò xo của lực kế nằm dọc theo’(3) của lực cần đo (xem 2 ảnh chụp ở đầu bài). ▼ 2. Thực hành đo lực HI Hãy tìm cách đo trọng lượng của một cuốn sách giáo khoa Vật lí 6. So sánh kết quả đo giữa các bạn trong nhóm. IS Khi đo phải cầm lực kế ở tư thế như thế nào ? Tại sao phải cầm như thế ? kim chỉ thị bảng chia độ lò xo phương vạch 0 lực cần đo CÔNG THỨC LIÊN HỆ GIỮA TRỌNG LƯỢNG VÀ KHỐI LƯỢNG • »1 Hãy tìm những con số thích hợp để điền vào chỗ trống trong các câu sau : Một quả cân có khối lượng lOOg thi có trọng lượng (1)... N. Một quả cân có khôi lượng (2) g thì có trọng lượng 2N. Một túi đường có khối lượng lkg thì có trọng lượng (3) • Như vậy, giữa trọng lượng và khối lượng của cùng một vật có hệ thức : p = 10m, trong đó p là trọng lượng của vật, đo bằng niutơn (N), còn m là khôi lượng của vật, đo bằng kilôgam (kg). ▼ IV. VẬN DỤNG Kstfl Hãy giải thích tại sao trên các “cân bỏ túi” bán ở ngoài phô người ta không chia độ theo đơn vị niutơn mà lại chia độ theo đơn vị kỉỉôgam ? Thực chất các “cân bỏ túi” là dụng cụ gì ? BI về nhà, hãy thử làm một cái lực kế, và phải nhở chia độ cho lực kế đó. S3 Một xe tải có khôi lượng 3,2 tấn sẽ có trọng lượng bao nhiêu niutơn ? © Lực kế dùng để đo lực. © Hệ thúc giữa trọng lượng và khối lượng của cùng một vật: p = 10m, trong đó : p là trọng lượng (đơn vị niutơn), m là khối lượng (đơn vị kilôgam). Có thể em chua biết ** - Lực mà ngón tay ta bấm lò xo bút bi vào cô 1N. Lực kéo của một học sinh THCS khoảng từ 50N đến 60N. Lực do chiếc vợt tác dụng vào quả bóng ở hình 7.3 vào cỡ 500N. Lực kéo của một con trâu từ 800N đến 1000N. Lực nâng của một lực sĩ cử tạ có thể lên đến 2200N. Lực kéo của một đầu tàu hoả từ 40000N đến 60000N. Lực của một động cơ đẩy tên lửa lúc khỏi hành có thể đến 10000000N. '*■ Số 10 trong hệ thức p =1 Om chỉ là con số lấy gần đúng. Thực ra, một vật có khối lượng 1kg phải có trọng lượng là 9,78N khi đặt ỏ xích đạo, và 9,83N khi đặt ở địa cực. Vậy trọng lượng của một vật thay đổi theo vị trí của nó trên Trái Đất, nhưng thay đổi rất ít.