SGK Vật Lí 6 - Bài 5. Khối lượng - Đo khối lượng
BÀI 5. KHÓI LƯỢNG - ĐO KHÓI LƯỢNG Đo khối lượng bằng dụng cụ gì ? KHỐI LƯỢNG. ĐƠN VỊ KHÔÌ LƯỢNG ■ ■ ■ Khối lượng Hãy trả lời các câu hỏi sau : KSI Trên vỏ hộp sữa ông Thọ có ghi: “Khôi lượng tịnh 397g”. Số đó chỉ sức nặng của hộp sữa hay lượng sữa chứa trong hộp ? IS Trên vỏ túi bột giặt OMO có ghi 500g. Sô đó chỉ gì ? Hãy tìm từ hoặc số thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống trong các câu sau : BI (1) là khối lượng của bột giặt chứa trong túi. 133 (2) là khối lượng của sữa chứa trong hộp. IS Mọi vật đều có (3) BI Khối lượng của một vật chỉ (4) chất chứa trong vật. Đơn vị khối lượng ■ a) Trong hệ thống đo lường hợp pháp của Việt Nam, đơn vị đo khối lượng là kilôgam (kí hiệu: kg). Hình 5.1 Kilôgam là khối lượng của một quả cân mẫu, đặt ở Viện Đo lường quốc tế ở Pháp (H.5.1). b) Các đơn vị khối lượng khác thường gặp : gam (kí hiệu g): lg = ĩ^kg. héctôgam (còn gọi là lạng): 1 lạng = lOOg. tấn (kí hiệu t) : lt = lOOOkg. ĐO KHỐI LƯỢNG Người ta đo khôi lượng bằng cân. Trong phòng thí nghiệm, người ta thường dùng cân Rô-béc-van để đo khối lượng. 1. Tìm hiểu cân Rô-béc-van [3 Hãy đôi chiếu ảnh của cái cân Rô-béc-van trong hình 5.2 với cái cân thật để nhận ra các bộ phận sau đây : đòn cân (1), đĩa cân (2), kim cân (3), hộp quả cân (4), ốc điều chỉnh (5) và con mã (6). BI Hãy cho biết GHĐ và ĐCNN của cân Rô-béc-van trong lớp. • 2. Cách dùng cân Rô-béc-van để cân một vật Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống trong các câu sau : (33 Thoạt tiên, phải điều chỉnh sao cho khi chưa cân, đòn cân phải nằm thăng bằng, kim cân chỉ đúng vạch giữa(*\ Đó là việc (1) ........ Đặt (2) lên đĩa cân bên trái. Đặt lên đĩa cân bên kia một sô (3) có khối lượng phù hợp và điều chỉnh con mã sao cho đòn cân nằm (4) , kim cân nằm (5) bảng chia độ. Tổng khối lượng của các (6) trên đĩa cân cộng với số chỉ của con mã sẽ bằng khối lượng của (7) miligơm (kí hiệu mg):lmg=g. tạ : 1 tạ = 100kg. Hình 5.2 (*) Đặt con mã ờ vị trí số 0, vặn ốc điều chình cho đến khi đòn cân nằm thăng bằng. ▼ SQ Hãy thực hiện phép cân một vật nào đó bằng cân Rô-béc-van. ■ 3. Các loại cân khác mu Hãy chỉ trên các hình 5.3, 5.4, 5.5 và 5.6 xem đâu là cân tạ, cân đòn, cân đồng hồ, cân y tế. Hình 5.3 Hình 5.4 Hình 5.5 Hình 5.6 Hình 5.7 ▼ III. VẬN DỤNG MW Hãy xác định GHĐ và ĐCNN của cái cân mà em (hoậc gia đình em) thường dùng và dùng cân đó để xác định khôi lượng của một ống bơ gạo có ngọn. Nếu có thể, hãy so sánh kết quả đo của em với kết quả đo của các bạn khác trong tổ. SB Trước một chiếc cầu có một biển báo giao thông trên có ghi 5T (H.5.7). Số 5T có ý nghĩa gì ? ® Mọi vật đều có khối lượng. Khối lượng sữa trong hộp, khối lượng bột giặt trong túi, v.v... chỉ lượng sữa trong hộp, lượng bột giặt trong túi, v.v... Khối lượng của một vật chỉ lượng chất tạo thành vật đó. @ Đơn vị của khối lượng là kilôgam (kg). © Người ta dùng cân để đo khối lượng. Có thể em chưa biết •* Một cái nhẫn 1 chỉ vàng (1 đồng cân vàng) có khối lượng là 3,75g. Một lượng (lạng ta) là 10 chỉ. *■ Khối lượng của một con voi vào khoảng 6000kg. Thế mà voi lại rất sợ kiến, con vật chỉ có khối lượng không đẩy 1mg ! '*■ Khối lượng của một con cá voi vào khoảng 100000kg. *■ Theo hệ thống đơn vị đo lường hợp pháp của Việt Nam, thì tấn có kí hiệu là t. Do đó, biển báo giao thông ở hình 5.7, đáng lẽ phải ghi là 5t.