SGK Vật Lí 6 - Bài 19. Sự nở vì nhiệt của chất lỏng
BÀI 19. Sự NỞ Vì NHIỆT CỦA CHẤT LÒNG HI Hãy quan sát hình 19.3 mô tả thí nghiệm về sự nở vì nhiệt của các chất lỏng khác nhau và rút ra nhận xét. Hình 19.1 Hình 19.2 Hình 19.3 An: Đố biết khi đun nóng một ca nước đầy thì nước có tràn ra ngoài không ? Bình : Nước chỉ nóng lên thôi, tràn thế nào được, vì lượng nước trong ca có tăng lên đâu. Bình trả lời như vậy, đúng hay sai ? ■ 1. Làm thí nghiệm Đổ đầy nước màu vào một bình cầu. Nút chặt bình bằng nút cao su có một ống thủy tinh cắm xuyên qua. Khi đó nước màu sẽ dâng lên trong ống (H.19.1). Đặt bình cầu vào chậu nước nóng và quan sát hiện tượng xảy ra với mực nước trong ông thuỷ tinh (H.19.2). • 2. Trả lời câu hỏi Hi Có hiện tượng gì xảy ra với mực nước trong ống thuỷ tinh khi ta đặt bình vào chậu nước nóng ? Giải thích. HI Nếu sau đó ta. đặt bình cầu vào nước lạnh thì sẽ có hiện tượng gì xảy ra với mực nước trong ống thuỷ tinh ? Hãy dự đoán và làm thí nghiệm kiểm chứng. tăng giảm giống nhau không giống nhau • 3. Rút ra kết luận Eũ Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau : Thể tích nước trong bình (1) khi nóng lên, (2) khi lạnh đi. Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt (3) ▼ 4. Vận dụng G3 Tại sao khi đun nước, ta không nên đổ nước thật đầy ấm ? EQ Tại sao người ta không đóng chai nước ngọt thật đầy ? PH Nếu trong thí nghiệm mô tả ở hình 19.1, ta cắm hai ống có tiết diện khác nhau vào hai bình có dung tích bằng nhau và đựng cùng một lượng chất lỏng, thì khi tăng nhiệt độ của hai bình lên như nhau, mực chất lỏng trong hai ống có dâng cao như nhau không ? Tại sao ? @ Chất lỏng nỏ ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đì. @ Các chất lỏng khác nhau nỏ vì nhiệt khác nhau, Có thể em chưa biết Sự nở vì nhiệt của nước rất đặc biệt. Khi tăng nhiệt độ từ o°c đến 4°c thì nước co lậi, chứ không nở ra. Chỉ khi nhiệt độ tăng từ 4°c trỏ lên, nước mới nở ra. Vì vậy, ỏ 4°c nước có trọng lượng riêng lớn nhất. (H.19.4). Hình 19.4 Trong các hồ nước lạnh, về mùa đông, lớp nước ở 4°c nặng nhất, nên chìm xuống đáy hồ. Nhờ đó, về mùa đông, ỗ xứ lạnh, cá vẫn sống được ỏ đáy hồ, trong khi trên mặt hồ, nước đã đóng thành lớp băng dày