SGK Vật Lí 6 - Bài 11. Khối lượng riêng - Trọng lượng riêng

BÀI II. KHỐI LƯỢNG RIÊNG
TRỌNG LƯỢNG RIÊNG
ở Ấn Độ, thời cổ xưa, người ỉa đã đúc được một cái cột bằng sắt nguyên chất, có khối lượng đến gần mười tấn. Làm thế nào để “cân” được chiếc cột đó ?
I. KHỐI LƯỢNG RIÊNG. TÍNH KHỐI LƯỢNG CỦA CÁC VẠT theo khối lượng riêng
■ 1. Khối lượng riêng
ED Hãy chọn phương án xác định khối lượng của chiếc cột sắt ở Ần Độ :
Cưa chiếc cột sắt thành nhiều đoạn nhỏ, rồi đem cân từng đoạn một.
Tìm cách đo thể tích của chiếc cột, xem nó bằng bao nhiêu' mét khối Ỳ Biết khối lượng của lm3 sắt nguyên chất ta sẽ tính được khôi lượng của chiếc cột.
Để giúp các em lựa chọn, người ta cho biết sô liệu sau : Sau khi đo chu vi và chiều cao của chiếc cột, người ta đã tính ra được thể tích của chiếc cột vào khoảng 0,9m3. Mặt khác, người ta cũng đã cân và cho biết ldm3 sắt nguyên chất có khối lượng 7,8kg.
Em hãy xác định khối lượng của chiếc cột.'
Khối lượng của một mét khối một chất gọi là khối lượng riêng của chất đó.
Đơn vị khôi lượng riêng là kiỉôgam trên mét khối, kí hiệu là kg/m3.
■ 2. Bảng khối lượng riêng của một số chất
Chất rắn
Khối lượng riêng (kg/m3)
Chất lỏng
Khối lượng riêng (kg/m3)
Chì
11300
Thuỷ ngân
13600
Sắt
7800
Nước
1000
Nhôm
2700
Xăng
700
Đá
(khoảng) 2600
Dầu hoả
(khoảng)800
Gạo
(khoảng) 1200
Dầu ăn
(khoảng) 800
Gỗ tốt
(khoảng) 800
Rượu, cồn
(khoảng) 790
Tính khối lượng của một vật theo khối lượng riêng
▼ o Hãy tính khối lượng của một khối đá. Biết khối đá đó có thể tích là 0,5m3.
E] Hãy tìm các chữ trong khung để điền vào các ô của công thức tính khối lượng theo khối lượng riêng :
II. TRỌNG LƯỢNG RIÊNG
■ 1. Trọng lượng của một mét khối của một chất gọi là trọng lượng riêng của chất đó.
Đom vị trọng lượng riêng là niutơn trên mét khối (N/m3).
• MI Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống :
{'dlà(l)......................
p là (2)	
V là (3)	
- khối lượng riêng
: D (kgỉm3)
- khối lượng :
m (kg)
- thể tích :
V (m3)
X
trọng lượng (N)
thể tích (m3)
trọng lượng riêng (N/m3)
Dựa vào công thức p = 10m, ta có thể tính trọng lượng riêng d theo khối lượng riêng D : d = 10D.
XÁC ĐỊNH TRỌNG LƯỢNG RIÊNG CỦA MỘT CHẤT
■ ■ ■ ■
PS1 Hãy tìm cách xác định trọng lượng riêng của chất làm- quả cân.
Dụng cụ gồm có :
Một quả cân 200g mà ta cần đo trọng lượng riêng của chất làm nó, có một sợi chỉ buộc vào quả cân.
Một bình chia độ có GHĐ 250cm3, miệng rộng để có thể cho lọt quả cân vào trong bình. Bình chứa khoảng 100cm3 nước.
Một lực kế có GHĐ ít nhất 2,5N.
▼ IV. VẬN DỤNG
PH Hãy tính khối lượng và trọng lượng của một chiếc dầm sắt có thê tích 40dm3.
BI Mồi nhóm học sinh hãy hoà 50g muối ăn vào 0,5/ nước rồi đo khôi lượng riêng của nước muối đó.
© Khối lượng riêng của một chất được xác định bằng khối lượng của một đơn vị thể tích (1 m3) chất đó : D = -Ự-.
© Đơn vị khối lượng riêng là kilôgam trên mét khối (kg/m3).
© Trọng lượng riêng của một chất được xác định bằng trọng lượng của một đơn vị thể tích (1 m3) chất đó : d = -Ọ-.
© Công thức tính trọng lượng riêng theo khối lượng riêng : d = 10D.
Có thể em chưa biết
Khi người ta nói chì nặng hơn sắt thì phải hiểu ngẩm là khối lượng riêng (hoặc trọng lượng riêng) của chì lớn hơn khối lượng riêng (hoặc trọng lượng riêng) của sắt.
*■ Iriđi thuộc loại chất “nặng” nhất, nó có khối lượng riêng là 22400kg/m3.