SGK Vật Lí 6 - Bài 24. Sự nóng chảy và sự đông đặc

BÀI 24. Sự NÓNG CHÀY
VÀ Sự ĐÔNG ĐẶC
Làng Ngũ Xã ở Hà Nội nổi tiếng về đúc đồng. Năm 1677 các nghệ nhân của làng này đã đúc thành công pho tượng Huyền Thiên Trấn Vũ bằng đồng đen, là một trong những pho tượng đổng lớn nhất ở nước ta. Tượng cao 3,48m, có khối lượng 4000kg, hiện đang được đặt tại đền Quán Thánh, Hà Nội.
Việc đúc đồng liên quan đến hiện tượng vật lí mà các em sẽ học trong bài này.
Tượng đồng Huyền Thiên Trốn Vũ
I. Sự NÓNG CHẢY
■ 1. Phân tích kết quả thí nghiệm
Trong các phòng thí nghiệm, người ta nghiên cứu sự nóng chảy bằng thí nghiệm tương tự như thí nghiệm vẽ ở hình 24.1.
- Dùng đèn cồn đun nước và theo dõi nhiệt độ của băng phiến. Khi nhiệt độ băng phiến lên tới 60°C thì cứ sau 1 phút lại ghi nhiệt độ và nhận xét về thể (rắn hay lỏng) của băng phiến vào bảng theo dõi. Ghi cho tới khi nhiệt độ của băng phiến đạt đến 86°c, ta được bảng 24.1.
Hình 24.1
• Hãy dựa vào bảng 24.1 đê vẽ trên giấy kẻ ô đường biểu diễn sự thay đổi nhiệt độ của băng phiến theo thời gian khi nóng chảy.
Trục nằm ngang là trục thời gian. Mỗi cạnh của ô vuông nằm trên trục này biểu thị 1 phút. Trục thẳng đứng là trục nhiệt độ ; mồi cạnh của ô vuông nằm trên trục này biểu thị l°c. Gốc của trục nhiệt độ ghi 60°C; gốc của trục thời gian ghi phút 0.
Nôi các điểm xác định nhiệt độ ứng với thời gian đun, ta được đường biểu diễn sự thay đổi nhiệt độ của băng phiến theo thời gian trong quá trình nóng chảy.
Căn cứ vào đường biểu diễn vừa vẽ được, trả lời các câu hỏi sau đây :
Bi Khi được đun nóng thì nhiệt độ của băng phiến thay đổi như thế nào ? Đường biểu diễn từ phút 0 đến phút thứ 6 là đoạn thẳng nằm nghiêng hay nằm ngang ?
B£l Tới nhiệt độ nào thì băng phiến bắt đầu nóng chảy ? Lúc này băng phiến tồn tại ở những thê nào ?
BI Trong suốt thời gian nóng chảy, nhiệt độ của băng phiên có thay đổi không ? Đường biểu diễn từ phút thứ 8 đến phút thứ 11 là đoạn thẳng nằm nghiêng hay nằm ngang ?
ÉS£I Khi băng phiên đã nóng chảy hết thì nhiệt độ của băng phiến thay đổi như thế nào theo thời gian ? Đường biểu diễn từ phút thứ 11 đến phút thứ 15 là đoạn thẳng nằm ngang hay nằm nghiêng ? **•

Bảng 24.1.
Thời gian đun (phút)
Nhiêt đô (°C) '
Thể rắn hay lỏng
0
60
rắn
1
63
rắn
2
66
rắn
3
69
rắn
4
72
rắn
5
75
rắn
6
77
rắn
7
79
rắn
8
80
rắn và lỏng
9
80
rắn và lỏng
10
80
rắn và lỏng
11
80
rắn và lỏng
12
81
lỏng
13
82
lỏng
14
84
lỏng
15
86
lỏng
• 2. Rút ra kết luận
BI Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau :
Băng phiến nóng chảy ở (1) 	
nhiệt độ này gọi là nhiệt độ nóng chảy của băng phiến.
Trong thời gian nóng chảy, nhiệt độ
của băng phiến (2)	
70°C, 80°C, 90°C
thay đổi, không thay đổi