SGK Địa Lí 6 - Bài 19: Khí áp và gió trên Trái Đất (1 tiết)
Ềồầl 49 : KHÍ ÁP VÀ GIÓ TRÊN TRÁI ĐẤT Mặc dù con người không cảm thấy sức ép của không khí trên mặt đất, nhưng nhờ có khí áp kế, người ta vẫn đo được khí áp trên mặt đất. Không khí bao giờ cũng chưyển dộng từ khu khí ấp cao vẻ khư khí áp thấp, sinh ra gió. Trên bề mặt Trái Đất có các loại gió thường xuyên thổi theo nhũng hướng nhất định như T in phong, gió Tày ôn đới... KHÍ ÁP. CÁC ĐAI KHÍ ÁP TRÊN TRÁI ĐẤT Hĩnh 50. Các đai khi áp trên Trái Đất Khí áp : Không khí tuy nhẹ nhưng vân có trọng lượng. Vì khí quyển rất dày nên trọng lượng của nó củng tạo ra một sức ép rất lớn lên bé mặt Trái Đất. Sức ép đó gọi là khí áp. Người ta đo khi áp bàng một dụng cụ gọi là khi áp kể. Có loại khí áp kế bàng kim loại, có loại bàng ống thuý tinh có chứa thuỷ ngân. Thường thì người ta lấy chiều cao cứa cột thuý ngân, tính bàng milimét đế chi khí áp. Khí áp trung binh chuán, o ngang mặt biên bàng trọng lượng của một cột thuy ngân có tiết diện 1 cm2 và cao 760 mm. Các đai khí áp trên bề mặt Trái Đất : Trẽn bẻ mặt Trái Đất, khí áp được phân bố thành những đai khí áp cao và thấp từ Xích đạo đến cực. Do sự xen kè nhau giữa lục địa và đại dưong nên các đai khí áp này không liên tục mà bị chia cắt ra thành từng khu khí áp riêng biệt. - Quan sát hình 50 và cho biết : + Các đai khí áp thấp (T) nằm ớ những vĩ độ nào ? + Các đai khí áp cao (C) nằm ờ nhãng vĩ độ nào ? GIÓ VÀ CÁC HOÀN LUU KHÍ QUYẾN Không khí luôn luôn chuyển động từ nơi khí áp cao vẻ nơi khí áp thấp. Sự chuyên động của không khí sinh ra gió. Trên bẻ mặt Trái Đất, sự chuyển động của không khí giữa các đai khí áp cao và thấp tạo thành các hệ thống gió thổi vòng tròn gọi là hoàn lưu khí quyển. Quan sát hình 51, cho biết : + Ờ hai bên Xích đạo, loại gió thối theo một chiểu quanh năm, từ khoáng các vĩ độ 30° Bắc và Nam về Xích đạo, là gió gì ? + Cũng từ khoảng các vĩ độ 30° Bắc và Nam, loại gió thổi quanh nám lên khoảng các vỉ độ 60° Bắc và Nam, là gió gì ? Do sự vận động tự quay của Trái Đất, Tín phong và gió Tây ôn đới không thổi thẳng theo hướng kinh tuyến mà hơi lệch vé phía tay phải ở nửa cầu Bắc và vẻ phía tay trái ở nửa câu Nam (nếu nhìn xuôi theo chiêu gió thổi). Tín phong và gió Tày ôn đới tạo thành hai hoàn lưu khí quyển quan trọng nhất trên bẻ mặt Trái Đất. Dựa vào kiến thức đã học, giải thích : + Vì sao Tín phong lại thổi từ khoảng vĩ độ 30° Bắc và Nam về Xích đạo ? + Vì sao gió Tây ôn đới lại thổi từ khoảng các vỉ độ 30° Bắc và Nam lên khoáng các vĩ độ 60° Bấc và Nam ? -V'" "ZX. Gió Đông cực Gió Tây ôn đới Tín phong Tín phong Gió Tây ôn đới Gió Đông cực Hĩnh 51. Các loại gió chinh trên Trái Đất và các hoàn lưu khí quyền Khí áp là sức ép của khí quyển lên bê mặt Trái Đất. Khi áp được phân bố trên bé mặt Trái Đất thành các đai khí áp thấp và khí áp cao từ Xích đạo đến cực. Gió là sự chuyền động của không khí từ các khu khí áp cao vẻ các khu khí áp thấp. Tín phong và gió Tây ôn đới là các loại gió thổi thường xuyên trên Trái Đất. Túi phong là gió thổi từ các đai cao áp chí tuyến vé đai áp thấp Xích đạo. Gió Tây ôn đới là gió thổi từ các đai cao áp ở chí tuyến vé các đai áp thấp ở khoảng vỉ độ 60°. Chúng tạo thành hai hoàn lưu khí quyển quan trọng nhất trên Trái Đất. CÂU HÔI VÀ BÀI TẬP Khí áp là gì ? Tại sao có khí áp ? Nguyên nhân nào đã sinh ra gió ? Mô tả sự phân bố các đai khí áp trên Trái Đất và các loại gió : Tín phong, gió Tây ôn đới. Hãy vẽ vào vở : hình Trái Đất, các đai khí áp cao, khí áp thấp và các loại gió Tín phong, gió Tây ôn đới.