Bài số 39: Giới thiệu, miêu tả một món ăn dân dã, đậm đà
Bài sô 39 Giói tliiệu, miêu tả một món ăn dân dã, dụm đù. Bài đoc tham khảo Bánh xèo bông điên điên Bánh xèo ở các chợ quê, các nhà hàng, đâu mà chả có. Nhưng chi bánh xèo bông điên điển mói thật ngon, thật đậm đà. Cây điên điến có nhiều ở vùng Đồng Tháp Mười. Hằng năm, cứ đến mùa nước lên, cây điên điển trổ bông vàng mượt khắp các cánh đồng nước nổi. Chiếc ghe lướt qua, bông điên điển toả hương quyện lấy nắng mai, gió chiều, sương khuya cứ thấm vào hồn người lâng lâng. Giữa những ngày mưa gió mịt mù, sống trong cảnh trời nước mênh mông, được ăn một bữa bánh xèo bòng điên điên, bạn sẽ không bao giờ quên cái hương vị dân dã đậm đà ấy của Đồng Tháp Mười. Bột gạo xay, giã nhuyễn pha với nước cốt dừa cho loãng, thêm chút bột nghệ... làm cho bánh vàng và thơm. Bông điên điển hái về, rửa sạch, để ráo nước. Bông, nụ, nhánh non được thái nhỏ. Thịt lợn xắt miếng mỏng, tạo thành thỏi dài, dem ướp muối tiêu, tỏi, đường, bột ngọt... để độ nửa giờ cho thịt ngấm gia vị. số thịt này đem xào, đến lúc gần chín cho điên điển vào xào chung, đến một độ vừa phải thì xúc ra tô to, đĩa lớn. Đế có được chiếc bánh giòn, vàng ươm và thơm, các bà, các chị sẽ trô tài lúc chiên bánh. Bắc cái chảo gang lên bếp, chỉ cho lửa liu riu. Dùng cọng lá chuối vát một đầu, chấm mỡ hay dầu ăn thoa đều lên mặt chảo đã nóng già. Lấy muôi múc bột đổ vào chảo, tráng cho tròn và mỏng, rác thêm vài con tép (đã được chế biến) lên mặt bánh. Khi bánh vừa chín thì cho nhân vàơ. đế chừng hai phút cho bánh thật chín và vàng, dùng dũa gập đôi chiếc bánh lại như hình bán nguyệt, có thê lật qua rôi xúc ra đìa, bày lên mâm. Bánh xèo bông điên điển có hương vị thơm lừng củạ bột, nghệ, nước cốt dừa, thịt, tép, gia vị, bông điên điển. Bánh được ăn nóng với các loại rau nơi vườn quê nhà như: đợt bằng lăng, đọt xoài, đọt điều, lá mơ... Miếng bánh cuốn với các loại rau, chấm nước mắm đã pha sẵn. Nhâm nhi với hai, ba chung rượu đế. Thực khách sẽ được thưởng thức một bữa ăn khoái khấu, ngon tuyệt, nhớ hoài. Phương Hạnh (Trích bài Hương vị vùng sông nước) Bài đọc tham khao Cốm Vòng Trong bài thơ Đất nước, Nguyễn Đình Thi mở dầu bằng hai câu: Sáng mát trong như sáng năm xưa Gió thối mùa thu hương cốm mới. Mùa thu Hà Nội cũng là mùa cốm. Nhũng hạt cốm xanh non ngọt thơm được coi là đặc trưng của đất Hà Thành, cốm ngon nhát là vào độ giữa thư, khi gió heo may nhẹ đưa, sữa hạt lúa nếp như tích tụ cả tinh hoa của trời và đất đế làm nên sự ngọt bùi, chi ăn một lần sẽ nhớ mãi. Với người Hà Nội, cốm là món quà tao nhã, gọi nhớ. Hạt cốm xanh, mềm, thơm nồng mùi nắng thu, gói trong lá sen, buộc bằng sợi rơm tươi vàng nhạt, trên quang gánh của các bà, các cô bán rong len lỏi vào từng ngõ nhỏ với tiếng rao tha thiết. Vào những ngày giữa thu, khi nắng đã nhạt và thoảng trong gió heo may, cùng trái bưởi vàng, quả hồng mọng đỏ, nái chuối tiêu trứng cuốc, đĩa cốm xanh tạo thêm màu sắc cho mâm cồ Trung thu, một món lộc trời thu. Vì là món quà tao nhã, cốm ăn không cốt no mà là nhâm nhi, thướng thức. Còn gì là thú hơn trong cái gió heo may lành lạnh, ngồi sà xuống vỉa hè, mua một gói cốm đùm trong lá sen, rồi bốc từng dúm bỏ vào miệng, thong thả nhai đế vị ngọt tan ra. Nói đến cốm Hà Nội là phải nói đến thứ cốm dẹt, màu xanh non lảm từ thứ nếp cái vừa qua kì đố sữa. Lúa nếp nào cũng làm nên cốm, nhưng muốn cho cốm dẻo, ngậy thơm thì phải là nếp cái hoa vàng, một loại nếp đặc sản cùa riêng vùng quê cốm. Ngoại thành Hà Nội có nhiều làng quê làm cốm, nhưng nối tiếng nhất vẫn là cốm làng Vòng, thuộc xã Dịch Vọng, huyện Từ Liêm, vốn là vùng trù phú, đất còn thấm đầm phù sa sông Hồng. Người dàn nơi đây gắn bó với ruộng đồng và nghề làm cốm cha truyền con nối tự bao đời. Nghề lảm cốm cũng lam công phu. Khi cây lúa hoe hoe vàng, chỉ độ mươi ngày nữa gặt rộ. đó là lúc người lảng cốm đi chọn ngắt từng bông dài. hạt mấy về chế biến. Muốn cốm ngon thì phải tính toán cắt lúa đúng lúc. Lúa già hạt cốm không còn xanh, cứng và gãy nát. Lứa non quá, hạt cốm bết vào vỏ trấu, nhão mất ngon. Thường lúc gặt hôm nào đem rang và giã cốm hôm đó. Nghề làm cốm vất vả nhất là công đoạn rang lúa. Rang lúa sao cho vừa lửa, hạt cốm chín tới. không giòn mà tróc trấu. Giã cốm bằng loại cối riêng, nhịp nhàng, nhẹ và đều, sao cho cốm mịn và dẻo. Vào những ngày mùa thu, chiều chiều vào làng cốm, ta sẽ được thưởng thức cái hương thơm ngọt ngào lan toá, cùng tiếng chày giã cốm thậm thịch thâu đêm... Mùa thu Hà Nội, mùi hương hoa sữa, mùa hương cốm mói hoà quyện, âm áp mọi nẻo đường. Người Hà Thành đi xa sẽ không thê quên vị ngọt ngào dẻo thơm của cốm sữa gói lá sen. Hoài Trang (Trích Tạp chí Xây dựng đời sống văn hoá, số 61, tháng 7 - 2007)