Giải bài tập Sinh Học 11 Bài 42. Sinh sản hữu tính ở thực vật

§42. SINH SẢN HỮU TÍNH ở THựC VẬT
KIẾN THỨC Cơ BẢN
Sinh sản hữu tính là sự hợp nhất của các giao tử đực (n) và cái (n) thành hợp tử (2n) khởi đầu của các cá thể mới.
Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa được thực hiện trong hoa:
+ Sự hình thành giao tử ở thực vật: giao tử được hình thành từ thể giao tử, thể giao tử lại được sinh ra từ bào tử đơn bội qua giảm phân.
+ Thụ tinh kép là hiện tượng cả 2 nhân tham gia thụ tinh, nhân thứ nhất hợp nhất với trứng, nhân thứ hai hợp nhất với nhân lưỡng bội (2n) tạo nên tế bào nhân tam bội (3n). Thụ tinh kép chỉ có ở thực vật Hạt kín (thực vật có hoa).
Hạt do noãn đã được thụ tinh chuyển hoá thành. Hạt chứa phôi và có nội nhũ hoặc không có nội nhũ.
Quả do bầu nhụy sinh trưởng dày lên chuyển hoá thành. Quả được hình thành không qua thụ tinh noãn gọi là quả đơn tính.
Quá trình chín của quả bao gồm những biến đổi về mặt sinh lí, sinh hoá làm cho quả chín có độ mềm, màu sắc, hương vị hấp dẫn thuận lợi cho sự phát tán của hạt.
ILGỢl Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI SÁCH GIÁO KHOA
A. PHẦN TÌM HIỂU VÀ THẢO LUẬN
Mô tủ cấu tạo của một hoa mà em biết.
Trả lời:
Cấu tạo 1 hoa gồm: đài hoa, cánh hoa, nhị và nhụy.
Quan sát hình 42. ỉ và:
Mô tủ quá trình hình thành hạt phấn (thể giao tử đực).
Mô tủ quá trình hình thành túi phôi (thể giao tử cái).
Trả lời:
Sự hình thành hạt phân:
Từ mỗi một tế bào mẹ (2n) trong bao phân của nhị hoa qua giảm phân hình thành nên 4 tế bào con (n).
Các tế bào con này chưa phải là giao tử đực mà là các tiểu bào tử đơn bội (bào tử đực). Tiếp theo, mỗi tế bào (n) là tiểu bào tử đơn bội tiến hành một lần nguyên phân để hình thành nên cấu tạo đa bào đơn bội gọi là hạt phấn (thể giao tử đực). Hạt phấn có 2 tế bào (tế bào bé là tế bào sinh sản và tế bào lớn là tế bào ống phấn) được bao bọc bởi một vách chung dày, màu vàng do đó ta thấy hạt phấn có màu vàng. Đó là thể giao tử đực.
Sự hình thành túi phôi:
Từ mỗi một tế bào mẹ (2n) của noãn trong bầu nhuỵ qua giảm phân hình thành nên 4 tế bào con (n) xếp chồng đè lên nhau. Các tế bào con này chưa phải là giao tử cái mà là các bào tử đơn bội cái (còn gọi là đại bào tử đơn bội). Trong 4 đại bào tử đơn bội đó ba tế bào xếp phía dưới tiêu biến chỉ còn một tế bào sống sót. Tế bào sống sót này sinh trưởng dài ra thành hình quả trứng (hình ô van), thực hiện 3 lần nguyên phân tạo nên cấu trúc gồm 7 tế bào và 8 nhân gọi là túi phôi (hình 42.2). Túi phôi là thể giao tử cái.
Phát triển của thể giao tử đực
(hạt phấn)
/
ỉ
Bao phẩn
Tê' bào trong Ị) » nhấn \v_.-7
bao phấn
Bốn /s\ • Vs tiểu bào từ ((*
đơn bội
Thành dày chung
Bào tử Dội
đơn bội
Tế bào sinh sản
Phát triển của thể giao tử cái (túi phôi)
Giảm phân
Nguyên phân
Đại bào tử sống sót
Thể giao tử đực (hạt phấn)
Nhân của tê' bào ống phấn
Hình 42. ỉ. - Sự phát triển của hạt phấn và túi phôi
Thể
>giao từ cái (túi phôi)
B. CÂU HỎI VÀ BÀ! TẬP
1. Thụ phấn là Ịịì, cá mấy loại thụ phấn?
Trả lời:
Thụ phấn là quá trình vận chuyển hạt phấn từ nhị đến núm nhụy.
Có hai loại thụ phấn:
+ Tự thụ phấn: Nếu hạt phấn từ nhị hoa nảy mầm trôn núm nhụy của chính hoa đó hoặc hạt phấn từ nhị của một hoa rrti lên núm nhụy của một hoa khác trôn cùng một cây và nảy mầm. Trong sự tự thụ phấn hậu thô có sự tái tổ hợp nhiễm sắc thổ có cùng nguồn gôc.
+ Thụ phân chéo: nếu hạt phấn từ một hoa đạt đến núm nhụy của một hoa khác trên cùng một cây khác nhau của cùng một loài và nảy mầm. Trong thụ phấn chéo có sự tái tổ hợp nhiêm sắc thể từ hai nguồn gốc khấc nhau.
Thụ tình kép là gì 'ỉ Trả lời:
Thụ tinh kép là sự hợp nhất của 2 nhân tinh trùng đồng thời với nhân của tế bào trứng với nhân lưỡng bội (2n). Ớ trung tâm túi phôi tạo nên nhân tam bội (3n) là khởi đầu của nội nhũ.
Trình bày nguồn gốc của quã và hạt.
Trả lời:
Hạt là noãn đã thụ tinh chuyển hoá thành gồm hợp tử và nội nhũ. Quả là bầu nhụy sinh trưởng chuyển hoá thành. Quá trình hình thành quả xảy ra đồng thời với quá trình hình thành hạt.
Ý nghĩa sinh hạc của hiện tưựng thụ tinh kép ở thực vật hạt kín là:
Tiết kiệm vật liệu di truyền (sử dụng cả 2 tinh tử)
Hình thành nội nhũ cung cấp cho phôi phát triển.
Cung câp dinh dưỡng cho sự phát triển của phôi và thời kì đầu của cá thể mới.
Trả lời: b đúng
Nêu vai trà của quả đối với Sự phát triển cửa thực vật và đời Sống con người.
Trả lời:
Vai trò của quả đối với sự phát triển của thực vật:
Nhờ quả mà thực vật được phát tán khắp nơi, khu phân bố của thực vật được mở rộng, các loài thực vật được duy trì nòi giống.
Đối với con người: Quả góp phần duy trì sự sông của con người: quả làm lương thực, thực phẩm, làm thuốc,...
CÂU HỎI BỔ SUNG
Hãy nêu ví dụ về hạt nội nhũ vù hạt không nội nhũ.
Trả lời:
Hạt nội nhũ là hạt của thực vật một lá mầm như: hạt lúa, hạt ngô, dừa, cau,... Hạt không nội nhũ là hạt của thực vật hai lá mầm như: hạt mò, hạt đậu xanh, hạt lạc,...