Giải bài tập Sinh Học 11 Bài 45. Sinh sản hữu tính ở động vật
§45. SINH SẢN HỮU TÍNH ở ĐỘNG VẬT KIẾN THỨC Cơ BẲN Sinh sản hữu tính là kiểu sinh sản tạo ra cá thể mới qua hình thành và hợp nhất 2 loại giao tử đơn bội đực và cái để tạo ra hợp tử lưỡng bội, hợp tử phát triển cá thể mới. Quá trình sinh sản hữu tính gồm 3 giai đoạn: hình thành giao tử, thụ tinh và phát triển phôi (hoặc phôi thai). Sinh sản hữu tính tạo ra các cá thể mới đa dạng về các đặc điểm di truyền. Vì vậy, động vật có thể thích nghi và phát triển trong điều kiện sống thay đổi. Thụ tinh ngoài là hình thức thụ tinh mà trứng gặp tinh trùng và thụ tinh ở bên ngoài cơ thể con cái. Thụ tinh trong là hình thức thụ tinh mà trứng gặp tinh trùng và thụ tinh ở trong cơ quan sinh dục của con cái. ■- Hầu hết các loài thú đẻ con. Cá, lưỡng cú, bò sát và rất nhiều loài động vật không xương sống đẻ trứng. 118 - Học tốt sinh học 11 II. GỢl ý trả lời câu hỏi sách giáo khoa A. PHẦN TÌM HIỂU VÀ THẢO LUẬN - Cho ví dụ về vài loài động vật có sinh sản hữu tính Trả lời: Thí dụ về loài động vật có sinh sản hữu tính: người, gà, chó, mèo, trai sông, giun đất,... Điền dấu X vào ô □ cho câu trả lời đúng về khái niệm sinh sản hữu tính ở động vật a. Sinh sản hữu tính là kiểu sinh sản tạo ra cá thể mới qua sự hợp nhât của giao tử đực và giao tử cái, các cá thổ mới rất giống nhau và thích nghi với môi trường sông b. Sinh sản hữu tính là kiểu sinh sản có sự kết hợp của các giao tử lường bội đổ tạo ra các cá thể mới thích nghi với môi trường sống. 0 c. Sinh sản hữu tính là kiểu sinh sản tạo ra cá thổ mới qua hình thành và hợp nhát 2 giao tử đơn bội đực và cái để tạo ra hợp tử lưỡng bội, hợp tử phát triển thành cơ thổ mới. d. Sinh sản hữu tính là kiểu sinh sản tạo ra các cá thổ mới qua hợp nhất của hai loại giao tử của bố và mẹ nên con cái rất giống với bố mẹ. - Hình 45.1 là sơ đồ về sinh san hữu tính. Điền tên các giai đoạn của sinh san vào các ô hình chữ nhật trên sơ đồ. Cho biết số lượng nhiễm sắc thế' của tinh trùng, trứng và hợp tử. Tại sao sinh sản hữu tính tạo ra được cúc cá thế mới đa dạng về các đặc điểm di truyền ‘ỉ Cho biết ưu điếm vù hạn chế của sinh sản hữu tính (tham khao bài 44). Trả lời'. Hình 45.1. - Các giai đoạn sinh san hữu tính ở gà Số lượng nhiễm sắc thể của tinh trùng: n (đơn bội) Số lượng nhiễm sắc thể của trứng: n (đơn bội) Số lượng nhiễm sắc thể của hợp tử: 2n (lưỡng bội) Sinh sản hữu tính tạo được các cá thể mới đa dạng về các đặc điểm di truyền vì có quá trình giảm phân tạo giao tử, có sự tổ hợp lại vật chát di truyền của bố và mẹ. + Ưu điểm của sinh sản hữu tính: Tạo ra các cá thể mới rất đa dạng về các đặc điểm di truyền. Vì vậy động vật có thể thích nghi và phát triển trong điều kiện môi trường sống thay đổi. + Tạo ra số lượng lớn con cháu trong thời gian ngắn. + Hạn chế của sinh sản hữu tính: Không có lợi trong trường hợp mật độ quần thể tháp. ♦ - Hãy cho biết thụ tinh của ếch (hình 45.3), ở rắn (hình 45.4) là hình thức thụ tinh ngoài hay thụ tinh trong. Tụi sao? Cho biết ưu thế cửa thụ tinh trong so với thụ tinh ngoài. Trả lời: + Thụ tinh ở ếch là thụ tinh ngoài. Vì ếch cái đỏ trứng ra môi trường nước, ếch đực xuất tinh trùng lên trứng. Trứng ếch được thụ tinh bôn ngoài cơ thổ. Hình 45.3. — Thụ tinh ở ếch + Thụ tinh ở rắn là thụ tinh trong. Vì có quá trình giao phối giữa (cơ quan sinh dục) của con đực và con cái, sự thụ tinh xảy ra trong cơ thể con cái. HỊnh 45.4 - Giao phối và thụ tinh ở rắn Ưu thế của thụ tinh trong so với thụ tinh ngoài là hiệu suất thụ tinh cao hơn. ♦ - Cho ví dụ vài loài động vật đẻ trứng và đẻ con. Cho biết ưu điểm của mang thai và sinh con ở thú so với đẻ trứng ở các động vật khác. Trả lời : + Ví dụ về một số loài động vật đẻ trứng: cá, ếch, nhái, chim... + Ví dụ về động vật đẻ con: Các loài động vật có vú đều đẻ con, trừ thú mỏ vịt đẻ trứng. Vài loài cá (cá mập xanh, cá đầu búa) và vài loài bò sát cũng đẻ con. So với đẻ trứng ở các động vật khác, mang thai và sinh con ở thú có ưu điểm hơn là phôi được nuôi dương và bảo vệ tốt chất dinh dương từ cơ the mẹ qua nhau thai để nuôi thai rất phong phú, nhiệt độ trong cơ thể mẹ rất thích hợp cho sự phát triển của phôi. B. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Cho biết sự khúc nhau giữa sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính? Trả lời: Sinh sản hữu tính khác với sinh sản vô tính là sinh sản hữu tính có 3 giai đoạn mà sinh sản hữu tính không có: + Hình thành giao tử (n) nhờ giảm phân + Có sự hợp nhâì hai loại giao tử (n) đực và cái (n) (thụ tinh) thành hợp tử 2n, có sự tổ hợp vật chát di truyền. + Hợp tử 2n phát triển thành phôi VẬ thành cơ thổ. Cho ví dụ về vài loài dộng vật có thụ tinh ngoài. Tại sao thụ tinh ngoài phải thực hiện trong môi trường nước? Trả lời: Thí dụ về vài loài động vật có thụ tinh ngoài như: đa sô' các loài cá, ếch, nhái, cóc,... Thụ tinh ngoài cần có môi trường nước để tinh trùng bơi và gặp trứng đổ thụ tinh, ơ trôn cạn không có nước, tinh trùng không thể bơi đốn để gặp trứng. c/ỉí> ví dụ về vài loài động vật có thụ tinh trong. Trả lời: Thí dụ về vài loài động vật có thụ tinh trong như: người, chó, chuột, thỏ,... So sánh sinh san hữu tính ở động vật và thực vật. Trả lời: Giông nhau: + Có quá trình giảm phân tạo giao tử đực (n), giao tử cái (n). + Có Sự hợp nhât giao tử đực (n) và giao-tử cái (n) trong quá trình thụ tinh tạo hợp tử 2n. + Có Sự tái tổ hợp vật chất di truyền. Khác nhau: Sinh sản hữu tính ở thực vật có quá trình thụ tinh kép. CÂU HỎI BỔ SUNG Hãy giải thích tụi sao tất cả các loài chim không đề con? Trả lời: Mang thai làm cho khối lường cơ thể tăng lên, không thích nghi với đời sống bay lượn trên không.