Giải bài tập Sinh Học 11 Bài 5. Sinh dưỡng như ở thực vật

§5. DINH DƯỠNG NITƠ ở THựC VẬT
KIẾN THỨC Cơ BẢN
Nitơ là nguyên tô' dinh dưỡng thiết yếu, là thành phần không thể thay thế của nhiều hợp chất sinh học quan trọng như protein, axit nuclêic, diệp lục, ATP,... trong cơ thể thực vật.
Nitơ tham gia quá trình điều tiết trao đổi chất và trạng thái ngậm nước của tế bào. Do đó, nitơ ảnh hưởng đến mức độ hoạt động của tế bào thực vật.
Nitơ được rễ cây hấp thụ từ môi trường ở dạng NH4 và NO3. Trong đó, NO3 được khử thành NH4.
NH3 ở trong mô thực vật được đồng hóa theo 3 con đường: amin hóa trực tiếp, chuyển vị amin và hình thành amit.
Hình thành amit là con đường khử độc NH3dư thừa, đồng thời tạo nguồn dự trữ NH3cho quá trình tổng hợp axit amin khi cần thiết.
GỌÌ Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI SÁCH GIÁO KHOA
A. PHẦN TÌM HIỂU VÀ THẢO LUẬN
♦ Xem hình 5.1 và rút ra nhận xét về vai trò của nitơ đối với sự phát triên của cây.
Trả lời:
Thiếu nitơ cây không thể sinh trưởng, phát triển bình thường vì nitơ là 1 nguycn tố dinh dường thiết yếu.
a	b c	d
Hình 5.1. - Cây lúa được trồng trong dung dịch dinh dương
Đầy dù cúc nguyên tố dinh dường khoáng thiết yếu;
Thiếu kali; c) Thiếu nitơ; d) Thiếu phôtpho.
Rễ cây hấp thụ nitơ ở dạng NH] (dụng khử) vù NO] (dụng ôxi hóa) từ
đất, nhưng nìtơ trong các hợp chất hữu cơ cấu thành cơ thế' thực vật chỉ tồn tại ở dạng khử. Từ đó, hãy gia thiết phủi có quá trình gì xảy ra trong cây.
Trả lời:
Dạng nitơ hấp thụ từ môi trường vào gồm hai dạng: NH4 và NO3 . Trong đó nitơ trong NO3 ở dạng ôxi hóa. Nitơ trong các hợp chất hữu cơ trong cơ thể thực vật tồn tại ở dạng khử nhưNH, NHỉ. Do vậy, cần phải có quá trình chuyển nitơ ở dạng ôxi hóa thành dạng khử, nghĩa là phải có quá trình khử nitrat.
NHị tích lũy lại nhiều trong mô sẽ gây độc cho tế hào, nhưng khi cây sinh trưởng mạnh thì lại thiếu hụt NH.1. Vậy, cơ thế' thực vật giãi quyết mâu thuẫn dó như thế nào 'ì
Trả lời:
Khi NH3 tích lũy nhiều trong mô sẽ gây độc cho tế bào nôn cơ thể thực vật giải quyết bằng sự hình thành amit đổ giải độc NH3. Amit lại là nguồn dự trữ NH3 cung cấp khi cây sinh trưởng mạnh thiếu hụt NH3.
B. CÀU HOI VA BAI TẠP
Vì sao thiếu nitơ trong môi trường dinh dưíĩng, cây lúa không thể sống được?
Trả lời:
Vì nitơ là một nguycn tô" dinh dưỡng thiết yếu.
Vỉ sao trong mô thực vật diễn ra quá. trinh khử nitrat?
Trả lời:
Vì trong hai dạng nitơ cây hấp thụ từ môi trường bôn ngoài có dạng NO3 là dạng ôxi hóa, nhưng trong cơ thể thực vật nitơ chỉ tồn tại ở dạng khử. Do đó, nitrat cần được khử thành amôniac đổ tiếp tục được đồng hóa thành axit amin, amit và protein.
Thực vật đã thích nghi như thê' nào để hao vệ tê' bào khỏi bị dư lượng NHj đầu độc?
Trả lời:
Đe bảo vệ tế bào khỏi bị dư lượng NH3 đầu độc, thực vật đã hình thành amit.
CẤU HỎI BỔ SUNG
Hãy nêu các con đường đồng hóa NH3 trong mô thực vật.
Trả lời:
Có 3 con đường đồng hóa NH3 trong mô thực vật:
Amin hóa trực tiếp NH.C Axit xêtô + NH3 —> axit amin
Chuyển vị amin: Chuyển nhóm NH2 từ 1 axit amin sang vị trí xctô của 1 a'xit xctô để tạo nên 1 axit amin mới và 1 axit xêtô mới.
Axit amin + axit xêtô -> axit xctô mới + axit amin mới.
Hình thành amin: Gắn nhóm NH3 vào 1 axit'amin đicacboxilic để tạo nên 1 amin tương ứng: Axit amin đicacboxilic + NH3 —> amit.
Ví dụ: Axit glutamic + NH3—> glutamin.