SGK Địa Lí 7 - Bài 26: Thiên nhiên châu Phi
Bài 26 : THIÊN NHIÊN CHÂU PHI Đại bộ phận lãnh thổ châu Phỉ nằm trong đới nóng có khí hậu nóng và khô. Châu Phỉ ngăn cách với châu Âu bởi Địa Trung Hẳi, với châu Á bởi Biển Đỏ và kênh đào Xuỵ-ê. VỊ trí địa lí Quan sát hình 26.1 : + Cho biết châu Phi tiếp giáp với các biển và đại dương nào ? + Xích đạo đi qua phần nào của châu lục ? + Lãnh thổ châu Phi chủ yếu thuộc môi trường nào ? Châu Phi là châu lục lớn thứ ba trên thế giới, sau châu Á và châu Mĩ. Diện tích hơn 30 triệu km2. Đại bộ phận diện tích nằm giữa chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam, vì vậy châu Phi có khí hậu nóng quanh năm. Bao bọc quanh châu Phi là các đại dương và biển : Đại Tây Dương, An Độ Dương, Địa Trung Hài, Biên Đỏ. Phía đông bắc, châu Phi nôi liền với châu Á bởi eo đất Xuy-ê. Người ta đã đào kênh Xuy-ê cắt qua eo đất này, thông Địa Trung Hải với Biên Đỏ. Đường bờ biển châu Phi ít bị chia cắt, rất ít các vịnh biên, bán đảo và đảo ; lớn hơn cả là đảo Madagaxca và bán đảo Xô-ma-li. Quan sát hình 26.1 : + Nêu tên các dòng biển nóng, các dòng biển lạnh chảy ven bờ biển châu Phi. + Cho biết ỷ nghĩa của kênh đào X uy-ê đối với giao thông đường biển trên thế giới. 2. Địa hình và khoáng sản - Quan sát hình 26.1 : + Cho biết ở châu Phi dạng địa hình nào là chủ yếu. + Nhận xét về sự phân bố của địa hình đồng bằng ở châu Phi. ? A •' A ' A,. A J Í -Ạ WWAw? . a a ■ a AỂỄRÍSÍ a 'A..,. H Ọ.ỳỹ n g a c E\ CHÂU 60 J*Q-° <<< ,ỵ.\ặ -- h a - r a KHỔiỵOl TI-BE-XTI ■■■■■I A aMK /\ A ' r> ^s6ụhPỤỴ.ẺN. Hr AS NIN THƯỢNG Ê-XI-0-PI-A WA.A A ™A A 0ồNGfitó7ZX''A : ^BỖNĐỊA BÓNĐỊA SÁT :. E “ Ộ C0NG-G0 A) ộ lx, Hr ĐỔNG PHI 2\p' Dòng biển nóng Dòng biển lạnh Ạ Rừng lá cứng A Dầu mỏ Cô-ban v AAA OKhiđót 7^ Hoang mạc và Vàng nửa hoang mạc A Sãt © Chì ộ O,-mnrÁmnhiótrtni“ Man'gan IE Uranium SON NGUYÊN _ c. 3] BỒN ĐỊA g CA-LA-HA-RI[ŨÌ Hoang mạc , . ■■ ỌUo-ía-riịNịỊợ g ~ iff) 0 Crỏm Kim cương Xavan g Bô-xít H Ni-ken 0 Phốtphát I I .1 " I hwbbsi Q-200m 2M-500m ÃOO-lOOOm lOOO-’OOOm Trén2000m Hình 26.1 - Lược đồ tự nhiên châu Phi Địa hình châu Phi khá đơn giản. Có thể coi toàn bộ lục địa là một khôi cao nguyên khổng lồ, cao trung bình 750 m ; trên đó chủ yếu là các sơn nguyên xen các bổn địa thấp. Phần đông của lục địa đuợc nâng lên mạnh, nền đá bị nứt vỡ và đổ sụp, tạo thành nhiều thung lũng sâu, nhiều hồ hẹp và dài. Châu Phi có rất ít núi cao và đồng bằng thấp. - Xác định trên hình 26.ỉ : + Các bồn địa và sơn nguyên, các hồ, các dãy núi chính của châu Phi. + Hướng nghiêng chính của địa hình châu Phi. Châu Phi có nguồn khoáng sản phong phú : vàng, kim cương, uranium, sắt, đồng, phốt phát... Ngoài ra, còn có nhiều dầu mỏ và khí đốt. Lục địa Phi là một khôi cao nguyên khổng lồ, cao trung bình 750 m, phẩn lớn diện tích nằm trong đới nóng, biển ít lấn sâu vào đất liền. Tài nguyên khoáng sản của châu Phi phong phú, đặc biệt là kim loại quý hiếm. Câu hỏi và bải tập Quan sát hình 26.1, nhận xét đặc điểm đường bờ biển châu Phi. Đặc điểm đó ảnh hưởng như thế nào đến khí hậu châu Phi ? Xác định trên hình 26.1, hồ Vich-to-ri-a và sông Nin, sông Ni-giê, sông Công-gô, sông Dăm-be-di. Dựa vào hình 26.1, lập bảng theo mẫu sau : KHOÁNG SẢN CHÂU PHI Các khoáng sản chính Sự phân bố