SGK Địa Lí 7 - Bài 5: Đới nóng. Môi trường xích đạo ẩm
Phần hai CÁC MÔI TRƯỜNG ĐỊA LÍ • ■ • ■ Chương I MÔI TRƯỜNG ĐỚI NÓNG. HOẠT ĐỘNG KINH TÊ CỦA CON NGƯỜI Ở ĐỚI ĐỚI NÓNG. MÔI TRƯỜNG XÍCH ĐAO Ẩm Trên Trái Đất người ta chia thành : đói nóng, đới ôn hoà và đới lạnh. Môi trường xích đạo ẩm là môi trường thuộc đới nóng, có khí hậu nóng quanh năm và lượng mưa dồi dào. Thiên nhiên ở đây tạo diều kiện thuận lợi cho sự sốhg phát triển rất phong phú, đa dạng. Đây là nơi có diện tích rừng rậm xanh quanh năm rộng nhất thê'giới. I-ĐỚI NÓNG Đới nóng nằm ở khoảng giữa hai chí tuyến, kéo dài liên tục từ Tây sang Đông thành một vành đai bao quanh Trái Đất, là nơi có nhiệt độ cao, Tín phong Đông Bắc và Tín phong Đông Nam thổi quanh năm từ hai dải cao áp chí tuyến về phía Xích đạo. Đới nóng chiêm một phần khá lớn diện tích đất nổi trên Trái Đất, có giới thực, động vật hết sức đa dạng và phong phú. Có đến 70% số loài cây và chim, thú trên Trái Đất sinh sống ở rừng rậm đới nóng. Đây cũng là khu vực đông dân, tập trung nhiều nước đang phát triển trên thê giới. - Dựa vào hình 5.1, nêu tên các kiểu môi trường của đới nóng. n - MÔI TRƯỜNG XÍCH ĐẠO Ẩm Khí hậu MÔI TRƯỜNG ĐỚI LẠNH MÔI TRƯỜNG ĐỚI ÔN HOÀ MÔI TRƯỜNG ĐỚI NÓNG MÔI TRƯỜNG ĐỚI ÔN HOÀ Hình 5.1 - Lược đồ các kiểu môi trường trong đới nóng Môi trường xích đạo ầm chủ yếu nằm trong khoảng từ 5°B đến 5°N. -Xác định vị trí của môi trường xích đạo ẩm trên hình 5.1. Ranh giới đới □ Mòi trường xích đạo ẩm 21 Môi trường nhiệt đới Môi trường nhiệt đới gió mùa J Môi trưởng hoang mạc - Quan sát biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa của Xin-ga-po (vĩ độ 1°B) và nhận xét: + Đường biểu diễn nhiệt độ trung bình các tháng trong năm cho thấy nhiệt độ củaXìn-ga-po có đặc điểm gì ? 250- 200- 150- 100- 50- 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Hình 5.2 - Biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa của Xin-ga-po + Lượng mưa cả năm khoảng bao nhiêu ? Sự phân bố lượng mưa trong năm ra sao ? Sự chênh lệch giữa lượng mưa tháng thấp nhất và tháng cao nhất là khoảng bao nhiêu milimet ? Môi trường xích đạo ẩm có khí hậu nóng và ẩm quanh năm. Chênh lệch nhiệt độ giữa tháng cao nhất với tháng thấp nhất rất nhỏ (khoảng 3°C), nhưng sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm lại tới hơn 10°C. Lượng mưa trung bình năm tù' 1500mm đến 2500mm, mưa quanh năm ; càng gần Xích đạo mưa càng nhiều. Độ ẩm cũng rất cao, trung bình trên 80%, nên không khí ẩm ướt, ngột ngạt. Rùng rậm xanh quanh năm - Quan sát ảnh và hình vẽ lát cắt rừng rậm xanh quanh năm, cho biết : Rừng có mấy tầng chính ? Tại sao rừng ở đây lại có nhiều tầng ? Hình 5.3 - Rừng rậm xanh quanh năm, Hình 5.4 - Lát cắt rừng rậm xanh quanh năm Độ ẩm và nhiệt độ cao, tạo điều kiện thuận lợi cho rừng cây phát triển rậm rạp. Cây rừng xanh tốt quanh năm, mọc thành nhiều tầng từ mặt đất lên đến độ cao 40 - 50m. Trong rừng còn có các loại dây leo thân gỗ, phong lan, tầm gửi... , các loài thú leo trèo giỏi và các loài chim chuyền cành. Ớ các vùng cửa sông, ven biển lầy bùn có rừng ngập mặn. Hình 5.5 - Rừng ngập mặn Đới nóng trải dài giữa hai chí tuỳến thành một vành đai liên tục bao quanh Trái Đất; gồm bôn kiêu môi trường : môi trường xích đạo ẩm, môi trường nhiệt đới, môi trường nhiệt đới gió mùa và môi. trường hoang mạc. Môi trường xích đạo ẩm nằm trong khoảng từ 5°B đến 5°N, nắng nóng .và mưa nhiều quanh năm, tạo điều kiện thuận lợi cho rừng rậm. xanh quanh năm phát triển. Rừng có nhiều loài cây, mọc thành nhiều tầng rậm rạp và có nhiều loài chim, thú sinh sống. Gâu hỏi và bài tập Môi trường đới nóng phân bố chủ yếu trong giới hạn của các vĩ tuyến nào ? Nêu tên các kiểu môi trường của đới nóng. Môi trường xích đạo ẩm có những đặc điếm gì ? , Qua đoạn văn dưới đây, nêu một số đặc điểm của rừng rậm xanh quanh năm : "Cả tuần nay, chúng tôi len lỏi trong rừng cây rậm rạp, phải dùng dao vất vả lắm mới mở được một lôi đi nhỏ hẹp. Những con kiến càng rơi từ trên cành lá xuống để lại trên da thịt chúng tôi những vết cắn rát bỏng. Trên đầu, chung quanh và - dưới chân, cây cối và dây leo bao quanh bốn phía. Chúng tôi chỉ có mồi một khát khao cháy bỏng : được nhìn thấy trời xanh, mây trắng và thoát khỏi bầu không khí ngột ngạt, oi bức này". (Theo Giô-xép Grơ-li-ê) Trong ba biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa dưới đây, biểu đồ nào phù hợp với ảnh chụp cảnh ràng kèm theo ? Giải thích vì sao em chọn biểu đồ đó ? A B