SGK Địa Lí 7 - Bài 43: Dân cư, xã hội Trung và Nam Mĩ
Bài 43 : DÂN cư, XÃ HỘI TRUNG VÀ NAM MĨ Các nước Trung và Nam Mĩ đều trải qua quá trình dâ'u tranh lâu dài giành độc lập, chủ quyền. Sự hợp huyết giữa người Ảu, người Phi và người Anh-điêng đã làm cho Trung và Nam Mĩ có thành phần người lai khá đông và xuất hiện nền văn hoá Mĩlatinh độc đáo. Sơ lược lịch sử Trước khi Cri-xtôp Cô-lôm-bô khám phá ra Tân thê giới (năm 1492), trên lãnh thổ Trung và Nam Mĩ chỉ có thổ dân Anh-điêng sinh sống. Từ thê kỉ XVI, thực dân Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha... kéo tới tàn sát và đẩy dần người Anh - điêng về phía tây, chiếm những vùng đất rộng lớn màu mỡ làm thuộc địa, đồng thời đưa người da đen từ châu Phi tới để làm nô lệ lao động trong các đồn điền. Các nước Trung và Nam Mĩ trải qua quá trình đâu tranh lâu dài và đã giành được độc lập, trước tiên là Ha-i-ti (năm 1804). Tuy vậy, trước Chiến tranh thế giới thứ hai, các nước trong khu vực đều phụ thuộc chặt chẽ vào Hoa Kì. Hiện nay, các nước Trung và Nam Mĩ đang từng bước thoát khỏi sự lệ thuộc vào nước ngoài và liên kết với nhau trong tổ chức kinh tê khu vực. Dân cư Dân cư Trung và Nam Mĩ phần lớn là người lai, do sự hợp huyết giữa người Âu gốc Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha thuộc nhóm ngôn ngữ Latinh với người gốc Phi và người Anh-điêng bản địa. Sự hoà trộn này đã tạo nên nền văn hoá Mĩ latinh độc đáo. Trung và Nam Mĩ có tỉ lệ gia tăng dân sô tự nhiên cao (trên 1,7%). Dân cư tập trung ở một số miền ven biển, cửa sông hoặc trên các cao nguyên có khí hậu khô ráo, mát mẻ ; còn các vùng ở sâu trong nội địa dân cư thưa thớt. Đô thị hoá Trung và Nam Mĩ đang dẫn đầu thế giới về tốc độ đô thị hoá. Tỉ lệ dân đô thị chiếm khoảng 75% dân số. Tuy nhiên, 35% - 45% dân đô thị phải sông ở ngoại ô, trong các khu nhà ổ chuột, với những điều kiện khó khăn. 132 Quan sát hình 43.1, hãy : + Cho biết sự phân bố các đô thi từ 3 triệu người trở lên ở Trung và Nam Mĩ có gì khác với ở Bắc Mĩ. + Nêu tên các đô thị ở Trung và Nam Mĩ có số dân trên 5 triệu người. Các đô thị lớn nhất ở Trung và Nam Mĩ là Xao Pao-lô, Ri-Ô đê Gia-nê-rô, Bu-ê-nôt Ai-ret. Tốc độ đô thị hoá nhanh trong khi kinh tế còn chậm phát triển đã dẫn đến những hậu quả líghiêm trọng. Nêu những vấn đề xã hội nảy sinh do đô thị hoá tự phát ở Trung và Nam Mĩ. Các nước Trung và Nam Mĩ đều trải qua quá trình đấu tranh lâu dài để giành độc lập và hiện đang cố gắng thoát khỏi sự lệ thuộc vào Hoa Kì. Dân cư Trung và Nam Mĩ phân bố không đều : chủ yếu tập trung ở ven biển, cứa sông và trên các cao nguyên ; thưa thớt ở các vùng nằm sâu trong nội địa. Trung và Nam Mĩ có nền văn hoá Mĩ latinh độc đáo, do sự kết hợp từ ba dòng văn hoá : Âu, Phi và Anh-điêng. Các đô thị lớn nhất là Xao Pao-lô, Ri-Ô đê Gia-nê-rô, Bu-ê-nôt Ai-ret. Câu hỏi và bài tập Quan sát hình 43.1, giải thích sự thưa thớt dân cư ở một số vùng của châu Mĩ. Quá trình đô thị hoá ở Trung và Nam Mĩ khác với ở Bắc Mĩ như thế nào ?