SGK Địa Lí 7 - Bài 30: Kinh tế châu Phi
Bài 30 : KINH TẾ CHÂU PHI Kỉnh tê' châu Phỉ còn lạc hậu. Nền kinh tế phát triển theo hướng / chuyên môn hoá phiên diện, phụ thuộc nhiều vào thị trường nên dễ bị thiệt hại khi kinh tế thế giới biến động. Đô thị hoá diễn ra nhanh nhưng chủ yê'u là tụ’phát. Nông nghiệp Hình 30.1 - Lược đổ nông nghiệp châu Phi - Quan sát hình 30.1, nêu sự phân bố các cây công nghiệp chính ở châu Phi. Cây công nghiệp nhiệt đới được trồng trong các đồn điền, theo hướng chuyên môn hoá, nhằm mục đích xuất khẩu. Các đồn điền thường thuộc sở hữu của các công ti tư bản nước ngoài, tổ chức sản xuất theo quy mô lớn. Ca cao là cây trồng quan trọng bậc nhất, phân bô ở vùng duyên hải phía bắc vịnh Ghi-nê. Cà phê được • trồng nhiều ở các nước phía tây và phía đông châu Phi. Cọ dầu cũng được trồng tập trung ở vùng ven vịnh Ghi-nê và ở những nơi có khí hậu nhiệt đới. Ngoài ra còn có lạc, cao su, bông, thuốc lá, chè... Các cây ăn quả cận nhiệt như nho, ôliu, cam, chanh... được trồng ở phần cực Bắc và cực Nam châu Phi, trong môi trường địa trung hải. Cây lương thực chiếm tỉ trọng nhỏ trong cơ câu ngành trồng trọt; hình thức canh tác nương rẫy còn khá phổ biến, kĩ thuật lạc hậu, thiêu phân bón, chủ yêu dựa vào sức người. Sản lượng lương thực không đáp ứng được nhu cầu. Hằng năm, có khoảng 300 triệu người ở châu Phi phải sông dựa vào nguồn lương thực nhập khẩu, gần 30 triệu người thường xuyên bị nạn đói đe doạ. Kê được trồng khá phổ biến ở châu Phi nhưng năng suất và sản lượng thấp. Lúa mì và ngô có nhiều ở Cộng hoà Nam Phi và các nước nằm ven Địa Trung Hải. Lúa gạo có ở Ai Cập, trong vùng châu thổ sông Nin. b) Ngành chăn nuôi ■ Ngành chăn nuôi nhìn chung kém phát triển, chăn thả gia súc là hình thức phổ biên nhất. Một sô quốc gia có ngành chăn nuôi chiêm tỉ trọng cao trong nông nghiệp là Xu-đăng, Ê-ti-ô-pi-a, Tan-da-ni-a ... Cừu, dê được chăn thả thành từng đàn với quy mô khá lớn ở các đồng cỏ trên cao nguyên và các vùng nửa hoang mạc. Lợn được nuôi ở các quốc gia Trung Phi và Nam Phi. Các nước có đàn bò lớn là Ê-ti-ô-pi-a, Ni-giê-ri-a ... Công nghiệp Tuy có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú nhưng phần lớn các nước châu Phi có nền công nghiệp chậm phát triển. Giá trị sản lượng công nghiệp của châu Phi chì chiêm 2% toàn thê giới. Ngoài ngành khai khoáng truyền thông, nhiều nước châu Phi chỉ phát triển công nghiệp thực phẩm và lắp ráp cơ khí. Công nghiệp luyện kim và chê tạo máy chỉ phát triển ở một vài nước. Các nước có nền công nghiệp tương đôi phát triển là Cộng hoà Nam Phi, An-giê-ri... -tì rz I.r X ỉckđạo Chí tữĩnỉBắỊ^ LÊ-ÔN ọ Kim cương Khí đốt - o 2Ữ A Dầu mỏ Uranium [Cf| Crôm i ị Phốt phát 0 Luyện kim màu £«£«7 Sàn xuất ôtô Hoá chất ệ Dệt Hình 30.2 - Lược đổ công nghiệp châu Phi PHÂN BỐ SẢN XUẤT CÔNG NGHIỆP CHÂU PHI Ngành công nghiệp Sự phân bố Khai thác khoáng sản Luyện kim màu Cơ khí Lọc dầu Cộng hoà Nam Phi, An-giê-ri, CHDC Công-gô ... Cộng hoà Nam Phi, Ca-mơ-run, Dăm-bi-a ... Cộng hoà Nam Phi, Ai Cập, An-giê-ri... Li-bi, An-giê-ri, Ma-rốc ... Những trở ngại lớn nhất trong sự phát triển công nghiệp ở châu Phi là : thiếu • lao động chuyên môn kĩ thuật, cơ sở vật chất lạc hậu, thiếu vốn nghiêm trọng... Nền kinh tê châu .Phi phát triển theo hướng chuyên môn hoá phiến diện. Phần lớn các quốc gia châu Phi có nền kinh tê lạc hậu. Một sô nước tương đối phát triển là Cộng hòa Nam Phi, Li-bi, An-giê-ri, Ai Cập. Câu hỏi và bài tập Nêu sự khác nhau trong sản xuất cây công nghiệp và cây lương thực ở châu Phi. Tại sao công nghiệp châu Phi còn chậm phát triển ? Kể tên một số nước tương đôi phát triển ở châu Phi. Vẽ biểu đồ thê hiện tỉ lệ dân số và sản lượng công nghiệp của châu Phi so với thế giới theo .số liệu dưới đây : Dân số châu Phi chiếm 13,4% dân số thế giới. Sản lượng công nghiệp châu Phi chiếm 2% sản lượng công nghiệp thế giới. Qua biểu đồ, nêu nhận xét về trình độ phát triển công nghiệp của châu Phỉ.