Giải Địa Lý lớp 10 Bài 25: Thực hành: Phân tích bản đồ phân bố dân cư thế giới
Bài 25. THỰC HÀNH PHÂN TÍCH BẢN ĐỐ PHÂN Bố DÂN CƯ THÊ GIỚI MỨC Độ CẤN ĐẠT Kiên thức Củng cô' kiến thức về phán bô' dân cư, các hình thái quần cư và đô thị hoá. Kĩ năng Rèn luyện kĩ năng đọc, phân tích và nhận xét lược đồ. GỢI Ý NỘI DUNG THỰC HÀNH Xác định các khu vực thưa dàn và các khu vực tập trung dân cư đóng đúc Các khu vực thưa dán Các đảo vcn vòng cực Bắc, Ca-na-da, Nga (phần châu Á), đảo Grin-len (Đan Mạch). Miền tây lục địa Bắc Mĩ, Trung Á. miền tây Trung Quốc. Bắc Phi, Tây Á, Tây úc. A-ma-đôn, Cóng-gô. Các khu vực tập trung dân cư đông đúc Khu vực cháu Á gió mùa (miền đông Trung Quốc, Đông Nam Á, Nam Á), đổng bằng sông Nin, sông Ni-giê. Miền Tây Âu, Trung Âu, Đông Bắc Hoa Kì, Đông Nam Bra-xin. Giải thích sự phân hố dân cư không dồng đều Do tác động của các nhân tố tự nhiên + Khí hậu: Dân cư thường tập trung đông ở nơi có khí hậu ôn hoà, ấm áp (vùng ôn đới và nhiệt đới), thưa thớt ở nơi có khí hậu khắc nghiệt (sa mạc, vùng cực, mưa quá nhiều ở vùng rừng rậm xích đạo,...). + Nguồn nước: Nguồn nước dồi dào thu hút dân cư (như ở châu thổ các sông lớn). + Địa hình, đất đai: Dãn cư thường tập trung đông đúc ở nơi có địa hình bằng phẳng, đất đai màu mỡ; ngược lại, các vùng núi cao, điều kiện phát triển sản xuất và giao thông khó khăn, dân cư thưa thớt. + Tài nguyên khoáng sản cũng có ý nghĩa nhất định trong phân bố dân cư. Do tác động cùa nhân tố kinh tế - xã hội (đóng vai trò quan trọng hàng đầu) + Trình độ phát triển của lực lượng sản xuất: Trình độ phát triển của lực lượng sản xuất càng cao, càng chế ngự được nhiều khó khăn của tự nhiên để bố trí dân cư (ngày nay, nhiều điểm dân cư đã mọc lên ở những vùng quanh năm băng giá, vùng núi cao hay hoang mạc,...). + Tính chất nền kinh tế: Phân bố dân cư phụ thuộc chặt chẽ vào tính chất của nền kinh tế. Những khu dân cư đông đúc thường gắn với hoạt động công nghiệp hơn là với nông nghiệp. Trong các khu vực công nghiệp, mật độ dân cư cao thấp khác nhau tuỳ theo tính chất của từng ngành sản xuất. Trong nông nghiệp cũng tương tự, việc canh tác lúa nước cần nhiều lao động nên dân cư tập trung đông đúc. + Lịch sử khai thác lãnh thổ: Những khu vực khai thác làu đời (các đồng bằng châu thổ ở Đông Nam Á, đồng bằng Tây Âu,...) có dân cư đông đúc hơn những khu vực mới khai thác (ở Ca-na-đa, Ô-xtrây-li-a,...). + Các dòng chuyển cư: Các dòng chuyển cư ít nhiều tác động đến bức tranh phân bô' dân cư thế giới. Số dân và mật độ dân số của Bắc Mĩ, Mĩ La-tinh và O-xtrây-li-a tăng lẽn nhiều nhờ những cuộc chuyển cư khổng lồ từ châu Âu và châu Phi tới.