Soạn Văn 7: Từ đồng âm

  • Từ đồng âm trang 1
  • Từ đồng âm trang 2
  • Từ đồng âm trang 3
  • Từ đồng âm trang 4
TỪ ĐỒNG ÂM
KIẾN THỨC Cơ BẢN
Từ đồng âm là những từ giống nliau về âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì với nhau.
Sử dụng từ đồng âm: Trong giao tiếp phải chú ý đầy đủ đến ngữ cảnh để tránh hiểu sai nghĩa của từ hoặc dùng với nghĩa nước đôi do hiện tượng đồng âm.
HƯỚNG DẪN TÌM HlỂU CÂU HỎI PHAN bài học
1. Thế nào là từ đồng âmỉ
Câu 1. Giải thích nghĩa của từ “lồng” trong hai câu sau:
Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên.
là động từ
lông	chỉ hoạt động cất vó lên cao với một sức mạnh
đột ngột rất khó kìm giữ
Mua được con chim, bạn tôi nhốt ngay vào lồng.
<
là danh từ
chỉ đồ vật đan thưa bằng tre, nứa, nhựa, sắt để nhốt chim hoặc gà, vịt, cá
Câu 2. Nghĩa hai từ “lồng” trên không liên quan gì với nhau, chúng còn khác nhau về mặt từ loại.
Sử dụng từ đồng âm
Câu 1. Chúng ta phân biệt được nghĩa của từ “lồng” ở hai câu trên là dựa vào mối quan hệ với các từ khác ở trong câu, nghĩa là dựa vào ngữ cảnh giao tiếp.
Câu 2.
- Câu “đem cá về kho” nếu tách khỏi ngữ cảnh có thể hiểu thành 2 nghĩa: + Nghĩa thứ nhất'. Đem cá về kho -> Đem cá về nấu thành thức ăn + Nghĩa thứ hai'. Đem cá về kho -> Đem cá về cất trong nhà kho - Thêm từ để câu trở thành dơn nghĩa:
+ Đem cá về kho tộ nhé!
+ Đem cá về nhập kho ngay nhé!
Câu 3.
Để tránh hiểu lầm do hiện tượng đồng âm gây ra, chúng ta phải chú ý đến ngữ cảnh giao tiếp và tránh dùng nghĩa nước đôi do hiện tượng đồng âm.
III. HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP
Câu 1. Đọc đoạn dịch thơ bài “Bài ca nhà tranh bị gió thu phá” từ “thu cao, gió thét già” đến “lòng ấm ức”, tìm từ đồng âm với các từ sau: thu, cao, ba, tranh, sang, nam, sức, nhè, tuốt, môỉ.
Trước hết ta phải tìm nghĩa các từ này trong văn cảnh của bài tho' có nghĩa là gì, sau đó mới tiến hành tìm từ đồng âm, từ trong bài thơ đánh số 1, từ đổng âm cần tỉm đánh số 2.
thui: danh từ, mùa thu -> chỉ một mùa trong năm thu2: động từ, thu tiền -> chỉ hành động caop tính từ, trái nghĩa với thấp
ca02: danh từ, chỉ một loại thuốc Nam dùng để chữa bệnh (cao khĩ, cao trăn)
bap số từ, ba lớp tranh ba2: danh từ, người sinh ra mình (ba mẹ) tranhp danh từ, tấm lợp kín bằng cỏ (tấm tranh) tranh2: động từ, bàn cãi để tìm ra lẽ phải (tranh cãi) sangp động từ, biểu thị hướng hoạt động nhằm một đối tượng khác (sang nhượng)
sang2: tính từ, làm cho người ta phải coi trọng (sang trọng)
namp chỉ phương hướng (Nam / Bắc) nam2: giới tính của con người (nam / nữ)
thu
cao
ba
tranh
sang<.
nam
sức
/sứcp chỉ sức khỏe của con người (sức lực)
^sức2: danh từ: một loại văn bản do quan lại truyền xuống
cho lí trưởng đốc thúc (tờ sức)
<
nhèj: động từ nhằm vào chỗ yếu chỗ bất lợi của người khác
tuốt
nhè2: động từ bụm miệng lại dùng lưỡi để đẩy ra /tuotp tính từ, thẳng một mạch đến tận nơi xa
tuốt2: động từ, hành động lao động trong việc thu hoạch
lúa (tuốt lúa)
môii: danh từ, chỉ bộ phận trên khuôn mặt (môi khô) môi2: tính từ, làm trung gian cho hai bên (môi giới)
Câu 2. Tìm nghĩa khác nhau của danh từ "cổ" và giải thích mối liên quan giữa các nghĩa đó? Tìm từ đồng âm và cho biết nghĩa.
+ Nghĩa khác nhau của danh từ cổ:
— Nghĩa 1: bộ phận của cơ thể nối đầu với thân (cổ tay).
Nghĩa 2: sự cứng cỏi không chịu thuyết phục (cứng cổ).
Nghĩa 3: bộ phận co lại ở phần đầu của một số đồ vật (cổ chai).
Nghĩa 4: bộ phận của áo hoặc giày (cổ áo, cổ giày).
+ Từ đồng âm với "cổ"
Đồ cổ: Đồ vật có từ xa xưa và có giá trị.
Câu 3. Đặt câu với mỗi từ đồng âm sau (ở mỗi câu phải có cả hai từ đồng âm).
Bắt buộc mỗi câu phải có cả 2 từ với 2 nghĩa khác nhau.
Họ đang bàn bạc về việc cắm trại ngày mai ở dãy bàn cuối lớp học.
Trong năm nay sẽ có năm học sinh được đi du học.
Các loại sâu bọ thường ẩn mình sâu dưới các lớp lá dày.
vạc
1: con vạc
2: chiếc vạc
Câu 4. Anh chàng trong truyện dưới đây đã sử dụng biện pháp gì để không trả lại cải vạc cho người hàng xóm? Nếu em là viên quan xử kiện, em sẽ làm thế nào để phân rõ phải trái? + Anh chàng gian dôi láu cá trong câu chuyện đã sử dụng biện pháp từ đồng âm, để âm mưu không trả lại cái vạc cho người hàng xóm.
1: bằng kim loại 2: cánh đồng
+ Muốn phân biệt phải trái ta chỉ cần hỏi:
Anh mượn vạc để làm gì? - Bởi vì vạc thì dùng để đựng đồ vật.
Hoặc
Vạc làm bằng gì? - Vạc làm đồng bằng kim loại sẽ khác hoàn toàn với con vạc ở ngoài đồng.