Giải Lịch Sử lớp 6 Bài 22: Khởi nghĩa Lý Bí. Nước Vạn Xuân (542 - 602) (tiếp theo)
22 KHỞI NGHĨA LÝ BÍ. Nước VẠN XUÂN (542 - 602) (Tiếp tưeo) A. HƯỚNG DẪN HỌC Mục tiêu bài học Biết giải thích vì sao các triều đại phong kiến phương Bắc (nhà Lương và sau đó là nhà Tuỳ) đã dai dẳng huy động lực lượng lớn để đàn áp cuộc khởi nghĩa Lý Bí. Nhận biết và ghi nhớ được nét chính về diễn biến và kết quả của cuộc kháng chiến ở thời kì do Lý Bí lãnh đạo và thời kì do Triệu Quang Phục lãnh đạo. Hiểu được nước Vạn Xuân độc lập đã kết thúc như thế nào. Giáo dục ý chí quật cường của dân tộc. Sử dụng kí hiệu trên bản đồ để diễn tả diễn biến sự kiện lịch sử. Kiến thức cơ bản Chống quân Lương xâm lược Tháng 5-545, nhà Lương cử Dương Phiêu làm thứ sử Giao Châu, cùng với Trần Bá Tiên, dẫn một đạo quân lớn theo hai đường thuỷ, bộ tiến xuống Vạn Xuân. Lý Nam Đế kéo quàn lên Lục Đầu (Hải Dương) đón đánh địch nhưng bị thua phải lui về giữ thành ở vùng cửa sông Tô Lịch (Hà Nội). Thành vỡ, Lý Nam Đế lui về Gia Ninh (Việt Trì - Phú Thọ). Quân Lirơng chiếm thành Gia Ninh, Lý Nam Đế chạy vào miền núi Phú Thọ, sau đem quân ra đóng ở vùng hồ Điển Triệt (Lập Thạch - Vĩnh Phúc). Trần Bá Tiên tấn công Điển Triệt, Lý Nam Đế chạy vào động Khuất Lão (Tam Nông - Phú Thọ) và mất năm 548 ; anh trai vua là Lý Thiên Bảo cùng với Lý Phật Tử chạy vào Thanh Hoá. Triệu Quang Phục đánh bại quân Lương như thế nào ? Sau thất bại ở Điển Triệt,'Lý Nam Đế trao quyền chỉ huy cuộc kháng chiến cho Triệu Quang Phục. -Triệu Quang Phục lui quân về vùng Dạ Trạch (Khoái Châu - Hưng Yên) xây dựng cãn cứ kháng chiến và phát triển lực lượng ngày càng lớn mạnh. Nhân dân gọi ông là Dạ Trạch Vương. Trần Bá Tiên kéo quân đến bao vây, tấn công mãi không được. Nãm 550, Trần Bá Tiên phải bỏ về nước. Triệu Quang Phục phản công, chiếm được Long Biên. Cuộc kháng chiến thắng lợi. Nước Vạn Xuân độc lập đã kết thúc như thế nào ? Sau kháng chiến thắng lợi, Triệu Quang Phục lên ngôi vua (Triệu Việt Vương), tổ chức lại chính quyền. Hai mươi nãm sau, Lý Phật Tử cướp ngôi (Hậu Lý Nam Đế). Năm 603, mười vạn quân Tùy tấn công Vạn Xuân, Lý Phật Tử bị vây hãm ở Cổ Loa và bị bắt giải về Trung Quốc. Nước Vạn Xuân độc lập kết thúc. Cách học Mục 3 : Tìm hiểu và ghi nhớ nét chính về diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Lương dưới sự lãnh đạo c.ủa Lý Bí: Lý Nam Đế kéo quân đến đâu để đón đánh địch ? Kết quả thế nào ? Tại sao Lý Bí bị thua và phải rút lui liên tục ? Cuối cùng, Lý Bí phải chạy vào đâu ? Sau khi lực lượng dần dần được hồi phục, ông đã đem quân ra đóng ở đâu ? Đọc phần in nghiêng ở SGK để có những hiểu biết về vùng hồ Điển Triệt. Trận chiến cuối cùng xảy ra ở đâu ? Lý Nam Đế thất bại và mất nãm nào ? Mục 4: Đọc lại nội dung ở mục 2 và 4, suy nghĩ : + Triệu Quang Phục là ai ? Vì sao được Lý Nam Đế trao quyền chỉ huy cuộc kháng chiến ? + Nguyên nhân Triệu Quang Phục chọn Dạ Trạch để xây dựng căn cứ kháng chiến, phát triển lực lượng. Ghi nhớ nét diễn biến chính của cuộc kháng chiến do Triệu Quang Phục lãnh đạo. Vì sao quân Lương tăng cường lực lượng bao vây Dạ Trạch và ra sức tấn công nhưng không tiêu diệt được nghĩa quân ? Suy nghĩ về nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến do Triệu Quang Phục lãnh đạo. Mục 5 : Ghi nhớ việc làm của Triệu Quang Phục sau kháng chiến thắng lợi. Hai mươi năm sau, Lý Phật Tử cướp ngôi (Hậu Lý Nam Đế). B. GỢI Ý TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP TRONG SGK Sự thất bại của Lý Nam Đế không phải là sự sụp đổ của nước Vạn Xuân. Vì cuộc kháng chiến còn tiếp tục dưới sự lãnh đạo của Triệu Quang Phục. Triệu Quang Phục chọn Dạ Trạch làm căn cứ kháng chiến và phát triển lực lượng vì đây là vùng hiểm yếu : đầm lầy, chỉ có thể dùng thuyền nhỏ mới ra vào được... được nhân dân ủng hộ... thuận lợi cho xây dựng căn cứ và phát triển lực lượng. Nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược do Triệu Quang Phục lãnh đạo : Nhân dân ủng hộ. Biết tận dụng vị trí, địa hình Dạ Trạch để xây dựng căn cứ, phát triển lực lượng và tiến hành cách đánh du kích... Nhà Tùy lại yêu cầu Lý Phật Tử sang chầu vì muốn lập lại chế độ đô hộ nước ta như trước. Lý Phật Tử biết âm mưu đó, không chịu khuất phục. Cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược : Trình bày qua hai thời kì: Thời kì do Lý Nam Đế lãnh đạo. Thời kì do Triệu Quang Phục lãnh đạo. Về Triệu Quang Phục : Triệu Quang Phục cùng cha là Triệu Túc tham gia cuộc khởi nghĩa ngay từ những ngày đầu. Là một vị tướng có tài, được Lý Bí tin cậy... Ông đánh bại được quân Lương, giành lại độc lập cho đất nước vì : được nhân dân ủng hộ, chọn đúng nơi để xây dựng căn cứ và phát triển lực lượng là vùng đất Dạ Trạch - Hưng Yên, biết chọn cách đánh du kích để lấy yếu thắng mạnh. c. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Tự KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ Hãy hoàn thành bảng kê về diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược dưới sự lãnh đạo của Lý Bí. Thời gian Sự kiện Tháng 5 năm 545 Quân Lương chiếm thành Gia Ninh, Lý Nam Đế thua phải chạy về miền núi Phú Thọ, sau đó đem quân ra đóng ở hồ Điển Triệt. Khoảng năm 546 - 547 Quân Lương tấn công vào hồ Điển Triệt. Lý Nam Đế mất. Hay hoàn thành bảng kê về diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược dưới sự lãnh đạo của Triệu Quang Phục. Thời gian Sự kiện Sau thất bại ở hồ Điển Triệt Nhà Lương có loạn, nghĩa quân Triệu Quang Phục phản công đánh tan quân xâm lược. Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi. Năm 603