Giải Lịch Sử lớp 6 Bài 26: Cuộc đấu tranh giành quyền tự chủ của họ Khúc, họ Dương
GUỘGĐÂU TRANH CIÀNH ỌŨYÊN Tự chủ CỦA HỌ KHÚC, HỌ DƯƠNG A. HƯỚNG DẪN HỌC Mục tiêu bài học Giải thích được trong hoàn cảnh cụ thể như thế nào Khúc Thừa Dụ đã giành được quyền tự chủ. Hiểu và ghi nhớ được những việc làm của họ Khúc đã củng cố quyền tự chủ của nhân dân ta như thế nào ? Ý nghĩa quan trọng của sự kiện này đối với lịch sử dân tộc. Hiểu được vì sao nhà Nam Hán tiến hành xâm lược nước ta ? Dương Đình Nghệ tiến hành cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nam Hán nhằm mục đích gì ? Diễn biến, kết quả và ý nghĩa của cuộc kháng chiến đó. Bồi dưỡng lòng biết ơn đối với tổ tiên trong cuộc đấu tranh giành lại chủ quyền, độc lập hoàn toàn cho đất nước ta, kết thúc thời kì hơn 1000 năm bị phong kiến Trung Quốc đô hộ, bước vào thời kì độc lập tự chủ. Rèn luyện khả năng phân tích, so sánh, đánh giá sự kiện lịch sử. Biết sử dụng lược đồ để tìm hiểu cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán lần thứ nhất. Kiến thức cơ bản Khúc Thừa Dụ dựng quyền tự chủ trong hoàn cảnh nào ? Cuối thế kỉ IX, ở Trung Quốc, nhiều cuộc khởi nghĩa của nông dân nổ ra, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa Hoàng Sào, làm cho nhà Đường suy yếu. Giữa năm 905, Tiết dộ sứ An Nam là Độc Cô Tổn bị giáng chức. Khúc Thừa Dụ đã nổi dậy, được sự ủng hộ của nhân dân đã đánh chiếm được Tống Bình, rồi tự xưng là Tiết độ sứ, xây dựng chính quyền tự chủ. Đầu năm 906, vua Đường buộc phải phong Khúc Thừa Dụ làm Tiết độ sứ. 102 Nãm 907, Khúc Thừa Dụ mất, con trai là Khúc Hạo lên thay, tiếp tục tiến hành công cuộc xây dựng nền tự chủ như đặt lại các khu vực hành chính, cử người trông coi mọi việc đến tận xã, định lại mức thuế, bãi bỏ mọi thứ lao dịch của thời Bắc thuộc, lập lại sổ hộ khẩu... ĐHTLS6-B Dương Đình Nghệ chống quàn xâm lược Nam Hán (930 - 931) Cũng thời gian này, Tiết độ sứ ở Quảng Châu là Lưu Ẩn cũng nổi dậy, sau đó em là Lưu Nham lên thay đã thành lập nước Nam Hán và tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược các vùng xung quanh. Khúc Hạo phải gửi con là Khúc Thừa Mĩ sang làm con tin. Nãm 917, Khúc Hạo mất, Khúc Thừa Mĩ lên thay. Năm 930, quân Nam Hán xâm lược nước ta. Khúc Thừa MÌ chống cự không nổi, bị bắt đem về Quảng Châu. Nhà Nam Hán cử Lý Tiến làm Thứ sử Giao Châu. Dương Đình Nghệ, một tướng cũ của Khúc Hạo, là một hào trưởng ở Ái Châu (Thanh Hoá), thuộc dòng họ lớn. Ông nuôi 3000 "con nuôi" đều lấy họ Dương. Được tin quân Nam Hán xâm lược, Dương Đình Nghệ đem quân ra bao vây Tống Bình. Quân Nam Hán vội xin viện binh, khi viện binh chưa đến thì Dương Đình Nghệ đã chiếm được Tống Bình. Khi quân tiếp viện Nam Hán đến thì bị Dương Đình Nghệ đánh tan. Cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán xâm lược kết thúc thắng lợi, Dương Đình Nghệ tự xưng là Tiết độ sứ, tiếp tục xây dựng nền tự chủ. Cách học Mục 1: Tìm hiểu trong hoàn cảnh nào Khúc Thừa Dụ giành quyền tự chủ : + Ụy lực của nhà Đường từ cuối thế kỉ IX đối với các châu, quận, nhất là các quận ở xa thế nào ? + Tiết độ sứ Giao Châu là Độc Cô Tổn bị giáng chức tại sao lại là điều kiện thuận lợi ? Tim hiểu và ghi nhớ : Tại sao việc vua Đường buộc phải phong cho Khúc Thừa Dụ chức Tiết độ sứ chứng tỏ sự thống trị của nhà Đường đối với nước ta đã chấm dứt về mặt danh nghĩa ? Học thuộc vài nét về tiểu sử Khúc Thừa Dụ. Nhận biết và ghi nhớ những việc làm cụ thể của Khúc Hạo để xây dựng nền tự chủ. Mục 2 : Tìm hiểu vài nét về nước Nam Hán. Nét chính về diễn biến cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nam Hán : + Nhà Nam Hán vin cớ gì để tấn công xâm lược nước ta ? + Diễn biến cuộc kháng chiến chống quân xâm lược. Một số khái niệm, thuật ngữ -Đô hộ (chức) : chức quan đứng đầu An Nam đô hộ phủ do nhà Đường đặt ra, -Tựchủ : tự điều hành, quản lý mọi công việc của mình, không bị ai chi phối. -Thần phục : chịu phục tùng và tự nhận làm bề tôi (của vua) hoặc chư hầu (của nước). -Tiết độ sứ : chức quan đứng đầu chính quyền đô hộ của nhà Đường ở nước ta. B. GỢI Ý TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP TRONG SGK Họ Khúc đã giành lại độc lập cho đất nước : Lợi dụng nhà Đường suy yếu vì phải đối phó với các cuộc khởi nghĩa của nông dân Trung Quốc, Khúc Thừa Dụ tập hợp nhân dân nổi dậy. Năm 905, nhân lúc Tiết độ sứ An Nam là Độc Cô Tổn bị cách chức, được nhân dân ủng hộ, Khúc Thừa Dụ đã tổ chức đánh chiếm thành Tống Bình, tự xưng là Tiết độ sứ, xây dựng chính quyền tự chủ. Năm 906, vua Đường buộc phải phong Khúc Thừa Dụ làm Tiết độ sứ An Nam đô hộ. Việc vua nhà Đường phong Khúc Thừa Dụ làm Tiết độ sứ có ý nghĩa : Thừa nhận người Việt có quyền cai quản đất nước của mình. Chế độ đô hộ của bọn phong kiến phưomg Bắc đối với nước ta chấm dứt về danh nghĩa. Những việc làm của Khúc Hạo : Đặt lại các khu vực hành chính, cử người trông coi mọi việc đến tận xã, định lại mức thuế, bãi bỏ mọi thứ lao dịch của thời Bắc thuộc, lập lại sổ hộ khẩu... Mục đích : tiếp tục củng cố, xây dựng nền tự chủ để khẳng định cuộc sống của người Việt do người Việt tự cai quản, tự quyết định tương lai của mình. Khúc Hạo gửi con trai mình sang nhà Nam Hán làm con tin nhằm : Biết trước âm mưu xâm lược nước ta của Nam Hán nên đề phòng. Để có thời gian chuẩn bị đối phó với nhà Nam Hán. Ý nghĩa cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán xâm lược lần thứ nhất của Dương Đình Nghệ : Khẳng định chủ quyền độc lập của dân tộc ta... Khẳng định nhân dân ta có đủ sức mạnh để bảo vệ độc lập dân tộc... c. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Tự KIEM tra, đánh giá Câu 1. Hãy khoanh tròn chữ in hoa trước ỷ trả lời đúng. Khúc Thừa Dụ tự xưng là Tiết độ sứ năm A. 904. B. 905. c. 906. D. 907. Những chính sách của Khúc Hạo nhằm mục đích củng cố quyền lực của họ Khúc. xoá bỏ chế độ thống trị của chính quyền nhà Đường, xây dựng một nước hoàn toàn tự chủ. c. đem lại đời sống ấm no cho nhân dân. D. cả B và c. Quân Nam Hán xâm lược nước ta năm A. 928. B. 929. c. 930. D. 931. Người lãnh đạo cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nam Hán lần thứ nhất là A. Khúc Thừa Dụ. B. Khúc Hạo. c. Dương Đình Nghệ. . D. Ngô Quyền. Câu 2. Hãy hoàn thành bảng kê về một số sự kiện chính của cuộc đấu tranh giành quyền tự chủ của họ Khúc, họ Dương. Thời gian Sự kiện Khúc Thừa Dụ được sự ủng hộ của nhân dân, đánh chiếm Tống Bình rồi tự xưng là Tiết độ sứ. Năm 907 Khúc Hạo mất, con là Khúc Thừa Mĩ lên thay... Năm 930 Năm 931