Giải Lịch Sử lớp 8 Bài 14: Ôn tập lịch sử thế giới cận đại (Từ giữa thế kỉ XVI đến năm 1917)
ÔN TẬP LỊCH SỬTHÊ GIỚI CẬN ĐẠI (Từ qiỮA Thê'kỉ XVI <ĨÊN NĂM 1917) - HƯỚNG DẪN HỌC Mục tiêu bài học Củng cố những kiến thức đã học về lịch sử thế giới cận đại từ giữa thế kỉ XVI đến nam 1917. Biết hệ thống hoá, phân tích các sự kiện, so sánh, khái quát, lập bảng thống kê và rút ra các kết luận. Kiến thức cơ bản a) Lập bảng thông kê những sự kiện chính của lịch sử thê giới cận đại Thời gian Sự kiện chính Giữa thế kỉ XVI Cách mạng Hà Lan Giữa thế kỉ XVII Cách mạng tư sản Anh Năm 1776 Tuyên ngôn Độc lập của Hợp chúng quốc Mĩ Cuối thế kỉ XVIII Cách mạng tư sản Pháp Năm 1848 Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản 1848- 1849 Phong trào cách mạng ở Pháp và Đức Năm 1868 Minh Trị Duy tân Năm 1871 Công xã Pa-ri Cuối thế kỉ XIX Phong trào đấu tranh của công nhân ở các nước tư bản, tiêu biểu là phong trào đấu tranh của công nhân Si-ca-gô ở Mĩ Nãm 1911 Cách mạng Tân Hợi ở Trung Quốc 1914- 1918 Chiến tranh thế giới thứ nhất Nãm 1917 Cách mạng tháng Mười Nga b) Khái quát những nội dung chính Sự ra đời, phát triển của nền sản xuất mới - TBCN : mâu thuẫn giữa chế độ phong kiến với tư sản và các tầng lớp nhân dân ngày càng gay gắt dẫn tới các cuộc cách mạng tư sản. Những cuộc cách mạng tư sản đầu tiên : + Cách mạng Hà Lan thế kỉ XVI là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên trên thế giới lật đổ ách thống trị của thực dân Tây Ban Nha, mở đường cho CNTB phát triển. + Cách mạng tư sản Anh thế kỉ XVII giành được thắng lợi, đưa nước Anh phát triển theo con đường TBCN. Đây là cuộc cách mạng tư sản không triệt để vì vẫn còn ngôi vua và cách mạng chỉ đáp ứng quyền lợi cho giai cấp tư sản và quý tộc mới, còn nhân dân không được hưởng chút quyền lợi gì. + Cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ về thực chất là cuộc cách mạng tư sản, lật đổ ách thống trị của thực dân và mở đường cho CNTB phát triển, nhưng chỉ có giai cấp tư sản và chủ nô được hưởng quyền lợi, còn nhân dân lao động không được hưởng chút quyền lợi gì. + Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất có ảnh hưởng lớn đến lịch sử châu Âu, đã đánh đổ chế độ phong kiến, thiết lập nền cộng hoà, chuyên chính dân chủ cách mạng, giải quyết quyền lợi cho nhân dân, đặc biệt về ruộng đất. + Nhiều cuộc cách mạng tư sản diễn ra dưới các hình thức khác nhau ở nhiều nước làm cho chủ nghĩa tư bản thắng lợi trên phạm vi thế giới, một số nước phát triển kinh tế chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa. + Các nước tư bản thực dân phương Tây đẩy mạnh xâm lược các nước phương Đông. + Công nhân ở các nước tư bản Anh, Pháp, Mĩ, Nhật Bản đấu tranh ngày càng mạnh mẽ. Chủ nghĩa xã hội khoa học ra đời. Các tổ chức quốc tế của công nhân được thành lập. + Vãn học, nghệ thuật, khoa học - kĩ thuật phát triển (nhiều máy chế tạo công cụ ra đời, nhiều nguồn nhiên liệu mớỉ được sử dụng, nhiều phát minh mới về vật lí, hoá học, sinh học, nhiều nhà tư tưởng, nhà văn, nhạc sĩ, họa sĩ nổi tiếng xuất hiện). + Nguyên nhân, tính chất, diễn biến và kết cục của Chiến tranh thế giới thứ nhất. Cách học Hoàn thành các bài tập trắc nghiệm khách quan, thực hành và tự luận đã ra ở cuối bài trong SGK. ữ - GỢI Ý TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP TRONG SGK Chọn 5 sự kiện tiêu biểu nhất của lịch sử thế giới cận đại: Có thể nêu 5 sự kiện sau : Cách mạng tư sản Pháp. Công xã Pa-ri. Phong trào công nhân ở các nước tư bản. Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở An Độ và Đông Nam A. Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918). - Giải thích : + Sự kiện thứ nhất : Cách mạng tư sản Pháp là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất, đánh đổ chê' độ phong kiến, thiết lập nền cộng hoà. + Sự kiện thứ hai : Công xã Pa-ri là cuộc cách mạng vô sản đầu tiên trên thế giới, đã lật đổ chính quyền tư sản, xây dựng nhà nước cửa giai cấp vô sản, nêu gương về chủ nghĩa anh hùng cách mạng và để lại nhiều bài học quý báu. + Sự kiện thứ ba : Phong trào công nhân phát triển ở các nước tư bản dẫn tới sự thành lập các tổ chức chính trị độc lập của giai cấp công nhân mỗi nước và đưa đến sự ra đời của Quốc tế thứ hai. + Sự kiện thứ tư : Phong trào đấu tranh của nhân dân các nước thuộc địa ở châu Á diễn ra sôi nổi, rộng khắp và liên tục dưới nhiều hình thức nhằm giành độc lập cho dân tộc, nhưng cuối cùng đều thất bại, song nó là cơ sở cho sự phát triển tiếp theo của phong trào trong giai đoạn sau. + Sự kiện thứ năm : Đây là cuộc chiến tranh phi nghĩa giữa hai phe đế quốc nhằm giành giật thuộc địa, chia lại thị trường thế giới... Do vậy cuộc chiến tranh này đã gây nhiều thảm họa cho nhân loại. Ill - CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Tự KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ Câu 1. Khoanh tròn chữ in hoa trước ỷ trả lời đúng. Các cuộc cách mạng tư sản đã đưa giai cấp vô sản lên nắm quyền lãnh đạo. lật đổ chế độ phong kiến lỗi thời, đưa giai cấp tư sản lên nắm quyền lãnh đạo. c. giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân. D. lập nên chế độ quân chủ chuyên chế. Trong buổi đầu cách mạng tư sản, cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất là Cách mạng tư sản Hà Lan thế kỉ XVI. Cách mạng tư sản Anh thế kỉ XVII. c. Cách mạng tư sản Pháp thế kỉ XVIII. D. Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ thế kỉ XVIII. Biểu hiện quan trọng nhất chứng tỏ các nước tư bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa: tăng cường xâm chiếm các nước thuộc địa. tập trung sản xuất cao độ. c. công nghiệp phát triển mạnh. D. các công ti độc quyền ra đời chi phối toàn bộ nền kinh tế - xã hội. Câu 2. Hãy nối thông tin ở cột A với cột B cho phù hợp về nội dung. A B 1. Oa-sinh-tơn a. Chỉ huy quân đội Quốc hội trong Cách mạng tư sản Anh 2. Rô-be-spie b. Tổng chỉ huy quân đội các thuộc địa ở Bắc Mĩ trong Chiến tranh giành độc lập 3. Crôm-oen c. Lãnh đạo cuộc thống nhất I-ta-li-a thế kỉ XIX 4. Rút-xô d. Đứng đầu phái Gia-cô-banh trong Cách mạng tư sản Pháp 5. Ca-vua đ. Sáng lập ra Đảng Công nhân xã hội Dân chủ Nga (1903) 6. Mác và Ăng-ghen e. Phát minh ra động cơ hơi nước 7. V.I. Lê-nin g. Phát minh ra thuyết vạn vật hấp dẫn 8. Giêm Oát h. Tác giảTuyên ngôn của Đảng Cộng sản (1848) 9. Minh Trị i. Thành lập ra Trung Quốc Đồng minh hội (1905) 10. Niu-tơn k. Người khởi xướng cải cách ở Nhật Bản (1868) 11. Tôn Trung Sơn