Giải Sinh 11 - Bài 44. Sinh sản vô tính ở động vật

B - SINH SẢN ở ĐỘNG VẬT
Bài 44. SINH SẢN vồ TÍNH ở ĐỘNG VẬT
A. KIẾN THỨC CẦN NĂM VỮNG
Khái niệm về sinh sản vô tính
Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản chỉ cần một cơ thể gốc. Cơ thể gốc tách thành 2 hoặc nhiều phần, mỗi phần sẽ cho ra một cơ thể mới. Cơ sở tế bào học của sinh sản vô tính là phân bào nguyên nhiễm. Vì vậy, các cá thể mới trong sinh sản vô tính giống hệt cơ thể gốc.
Các hình thức sinh sản vô tính
ở động vật đa bào bậc thấp hiện tượng sinh sản vô tính rất phổ biến, với nhiều hình thức khác nhau như: phân đôi, mọc chồi, phân mảnh và tái sinh tạo cơ thể mới.
Động vật bậc cao cũng có hiện tượng sinh sản vô tính song rất ít. Hiện tượng này được thể hiện trong giai đoạn phát triển phôi sớm,
trong trường hợp từ một phôi ban đầu có thể tách thành 2 hoặc nhiều phôi sau đó mỗi phôi phát triển thành một cơ thể.
B. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI
Câu 1. So sánh sinh sản vô tính ở thực vật và động vật.
Điểm giông nhau:
Từ một cá thể sinh ra một hoặc nhiều cá thế mới có bộ nhiễm sắc thể giống cá thể mẹ, không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng.
Các hình thức sinh sản vô tính đều dựa trên nguyên phân để tạo ra thế hệ mới.
Từ một tế bào (hay nhóm tế bào) phát triển thành một co' thể mới (trong nuôi cấy mô thực vật) cũng giống hiện tượng sinh sản bằng phân mảnh (ở động vật). Tức là một tế bào (nhóm tế bào) trải qua phân bào nguyên nhiễm để tạo ra cơ thể mới.
Điểm khác nhau:
ở thực vật có hai hình thức sinh sản là sinh sản bằng bào tử và sinh sản sinh dưỡng.
Ớ động vật có các hình thức phân đôi, mọc chồi, phân mảnh, trinh sinh.
+ Phân đôi là hình thức phân chia đơn giản, chất tế bào và nhân (tạo ra các eo thắt để chia đều nhân và chất tế bào).
+ Mọc chồi là quá trình dựa trên phân bào nguyên nhiễm nhiều lần để tạo thành một chồi con. Sau đó chồi con tách khỏi mẹ tạo thành cá thể mới.
+ Phân mảnh: dựa trên các mảnh nhỏ của cơ thể, qua phân bào nguyên phân đế tạo nên cơ thể mới.
+ Trinh sinh: dựa trên phân chia tế bào trứng (không thụ tinh) theo kiểu nguyên phân nhiều lần tạo nên cá thể mới có bộ nhiễm sắc thể đơn bội.
Câu 2. Khi điều kiện sống thay đổi đột ngột có thể dẫn đến hàng
loạt cá thể động vật sinh sản vô tính bị chết, tại sao?
Khi điều kiện sống thay đổi lớn (đột ngột) động vật sinh sản vô tính có thể chết hàng loạt. Sở dĩ như vậy là do sinh sản vô tính tạo ra các thế hệ con cháu giống nhau về mặt di truyền vì vậy khi điều kiện sống thay đổi có thể dẫn đến hàng loạt cá thể bị chết, thậm chí toàn bộ quần thế' bị tiêu diệt.
Câu 3. Phân biệt sinh sản vô tính và tái sinh các bộ phận cơ thể.
Sinh sản vô tính là kiểu sinh sản mà một cá thể sinh ra một hoặc nhiều cá thể mới giống hệt mình, không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng.
Tái sinh là hiện tượng động vật (trải qua phân bào nguyên nhiễm) mọc lại những phần cơ thể đã mất mà không sinh ra cơ thể mới.