Giải Sinh 11 - Bài 8. Quang hợp ở thực vật
Bài 8. QUANG HỢP ở THựC vật A. KIẾN THỨC CẦN NAM vững Định nghĩa Quang hợp là quá trình hệ sắc tố cây xanh hấp thụ năng lượng ánh sáng và sử dụng năng lượng này để tổng hợp chất hữu cơ (đường glucôzơ).từ các chất vô cơ (CO2 và H2O). Vai trò của quang hợp Tạo chất hữu cơ Quang hợp tạo ra hầu như toàn bộ các chất hữu cơ trên Trái Đất. Ngoài quá trình quang hợp ở cây xanh và một số vi sinh vật quang hợp, nói chung không có một sinh vật nào có thể tự tạo được chất hữu cơ (trừ một số rất ít vi sinh vật hoá tự dưỡng). Vì vậy, người ta gọi thực vật và một số vi sinh vật quang hợp là các sinh vật quang tự dưỡng và luôn đứng đầu chuỗi thức ăn trong các hệ sinh thái. Động vật lấy thức ăn trực tiếp từ thực vật. Nhu cầu ăn, mặc, ở của con người được cung cấp gián tiếp (qua động vật) và trực tiếp từ thực vật. Tích lũy năng lượng Hầu hết các năng lượng sử dụng.cho các quá trình sống của các sinh vật trên Trái Đất (năng lượng hoá học tự do - ATP) đều được biến đổi từ năng lượng ánh sáng mặt trời (năng lượng lượng tử) nhờ quá trình quang hợp. Quang hợp giữ trong sạch bầu khí quyển Hằng năm, quá trình quang hợp của các cây xanh trên Trái Đất đã hấp thụ co2 và giải phóng 02 vào khí quyển. Nhờ đó, tỉ lệ co2 và 02 trong khí quyển luôn giữ cân bằng (CO2 : 0,03%, 02 : 21%), đảm bảo cuộc sống bình thường trên Trái Đất. B. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI Câu 1. Quang hợp ở thực vật là gì? Viết phương trình quang hợp tổng quát. Quang hợp ở cây xanh là quá trình trong đó năng lượng ánh sáng mặt trời được diệp lục trong lục lạp hấp thụ để tạo ra cacbonhiđrat và ôxi từ khí cacbônic và nước. Phương trình tổng quát về quang hợp : 6CO, + 6H2O -ì CeHiọOe + 6O2 Câu 2. Vì sao quang hợp có vai trò quyết định đối với sự sống trên trái đất? Toàn bộ sự sống trên hành tinh của chúng ta phụ thuộc vào quang hợp vì quang hợp là cung cấp thức ăn cho mọi sinh vật trên hành tinh của chúng ta. Quang năng được chuyển hoá thành hoá năng trong các liên kết hoá học. Đây là nguồn năng lượng duy trì hoạt động sống của sinh giới. Sản phẩm của quang hợp còn là nguồn nguyên liệu cho công nghiệp, cho xây dựng, cho sản xuất thuốc chữa bệnh. Quang hợp giúp điều hoà không khí, giải phóng 02 hấp thụ co2. Do có các vai trò trên mà quang hợp có vai trò quyết định đối với sự sống trên trái đất. Câu 3. Nêu đặc điểm của lá cây xanh thích nghi với chức năng quang hợp. Lá cây xanh có cấu tạo bên ngoài và bên trong đều thích nghi với chức năng quang hợp Bên ngoài - Diện tích bề mặt lớn để hấp thu các tia sáng. Phiến lá mỏng thuận lợi cho cây khuếch tán vào và ra được dễ dàng. Trong lớp biểu bì của mặt lá có khí khổng đế cho khí co2 khuếch tán vào bên trong lá đến lục lạp. * Bên trong Tế bào mô giậu chứa nhiều diệp lục phân bố ngay bên dưới lớp biểu bì mặt trên của lá để trực tiếp hấp thụ được các tia sáng chiếu lên mặt trên của lá. Tế bào mô khuyết chứa ít diệp lục hơn so với mô giậu, nằm phía mặt dưới của phiến lá. Trong mô khuyết có nhiều khoảng rỗng tạo điều kiện cho khí dễ dàng khuếch tán đến các tế bào chứa sắc tố quang hợp. Hệ gân lá tủa đến từng tế bào nhu mô của lá, chứa các mạch gỗ là con đường cung cấp nước cùng các ion khoáng cho quang hợp và mạch libe là con đường dẫn sản phẩm quang hợp ra khỏi lá. Trong lá có nhiều tế bào chứa lục lạp với hệ sắc tố quang hợp bên trong là bào quan quang hợp. Câu 4. Nêu thành phẩn của hệ sắc tố quang hợp trong lá cây xanh và chức năng của chúng? Hệ sắc tố quang hợp ở cây xanh bao gồm diệp lục và carôtenôit. Diệp lục có hai loại là diệp lục a và diệp lục b. Diệp lục là sắc tố chủ yếu của quang hợp. Carôtenôit là nhóm sắc tố phụ quang hợp. Các sắc tố quang hợp hấp thụ năng lượng ánh sáng và truyền năng lượng đã 'hấp thụ được vào phân tử diệp lục a ở trung tâm quang hợp theo sơ đồ: Carôtenôit —> diệp lục b —► diệp lục a —> diệp lục a ở trung tâm phản ứng. Tại đó quang năng được chuyển hoá thành hoá năng trong ATP và NADPH. Trong số sắc tố quang hợp chỉ có diệp lục a tham gia trực tiếp vào sự chuyển hoá năng lượng ánh sáng hấp thụ được thành năng lượng của các liên kết hoá học trong ATP và NADPH. Các sắc tố khác chỉ hấp thụ năng lượng ánh sáng và truyền năng lượng đó cho diệp lục a. Chức năng của hệ sắc tố quang hợp: Hấp thụ năng lượng ánh sáng và truyền năng lượng đã hấp thụ được cho diệp lục b để diệp lục này truyền tiếp cho diệp lục a. Ngoài ra, carôtenôit còn có chức năng bảo vệ bộ máy quang hợp và tế bào khỏi bị đốt cháy khi cường độ ánh sáng quá cao. Câu 5. Sắc tố tham gia trực tiếp vào chuyển hóa quang năng thành hóa năng trong sản phẩm quang hợp của cây xanh là: Diệp lục a Diệp lục b c. Diệp lục a, b D. Diệp lục a, b và carôtenoit. Đáp án'. A Câu 6. Cấu tạo ngoài của lá có những đặc điểm nào thích nghi với chức năng hấp thụ được nhiều ánh sáng? Có cuống lá. Có diện tích bề mặt lá lớn. c. Phiến lá mỏng. D. Các khí khổng tập trung chủ yếu ỏ’ mặt dưới của lá đề không chiếm mất diện tích hấp thụ ánh sáng. Đáp án'. B