SGK Âm Nhạc và Mĩ Thuật 6 - Bài 12. Thưởng thức mĩ thuật Một số công trình tiêu biểu cùa mĩ thuật thời Lý
MỘT SỐ CÔNG TRÌNH TIÊU BIEU CỦA MĨ THUẬT THỜI LÝ I - KIẾN TRÚC Chùa Một Cột (Chùa Diên Him) Chùa Một Cột (được xây dựng nãm 1049) là một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu của kinh thành Thăng Long. Ngôi chùa có kiến trúc như khối vuông đặt trên một cột đá đường kính 1,25 m. Chùa có hình dáng như một đoá sen nở giữa hồ, xung quanh có lan can bao.bọc. Chùa còn có tên là Diên Hựu, nghĩa là tiếp nối lâu dài. Hình 1. Chùa Một Cột Ngôi chùa đã qua nhiều lần trùng tu (lần cuối cùng vào năm 1954) nhưng vẫn giữ nguyên cấu trúc như ban đầu. Những đường cong mềm mại của mái, nét khoẻ khoắn của cột và các chi tiết kiến trúc đã tạo nên sự hài hoà giữa những khoảng sáng, tối ẩn hiện lung linh trong không gian yên tĩnh. II - ĐIÊU KHẮC VÀ GỐM Điêu khắc Tượng A-dỉ-đà (Chùa Phật Tích, Bắc Ninh) là tác phẩm nghệ thuật đặc sắc của nền điêu khắc cổ Việt Nam, tạc từ đá nguyên khối màu xanh xám, được chia thành hai phần tượng và bệ. Khuôn mặt và hình dáng chung của tượng biểu hiện vẻ dịu dàng, đôn hậu của Đức Phật. Nét đẹp còn được thể hiện trên từng chi tiết và các nếp áo. Bệ đá gồm hai tầng : tầng trên là toà sen hình tròn, tầng dưới là đế tượng hình bát giác, xưng quanh được chạm trổ nhiều hoạ tiết trang trí hình hoa dây và sóng nước rất tinh tế. Con Rồng Rồng thời Lý có dáng dấp hiền hoà, mềm mại, không có cặp sừng trên đầu, có hình giống chữ s, uốn khúc nhịp nhàng theo kiểu thắt túi, thân Rồng trơn hoặc có vẩy. Rồng thời Lý được coi là hình tượng đặc trưng của nền văn hoá dân tộc Viêt Nam. Hình 2. Tượng A-di-dà Hình 3. Hình con Rồng thời Lý Gốm Nghệ thuật gốm thời Lý rất tinh xảo thể hiện ở chất màu men khá phong phú ; xương gốm mỏng, nhẹ ; nét khắc chìm uyển chuyên ; hình cláng các đồ gốm nhẹ nhàng thanh thoát, trau chuốt mang vẻ đẹp trang trọng ; đề tài trang trí thường là chim muông, hình tượng bông sen, đài sen, lá sen cách điệu. Hình 4. Bình gốm Hình 5 Thạp gốm (Thanh Hoá) CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Em hãy kể một vài nét về Chùa Một Cột, Tượng A-di-đà. Em còn biết thêm công trình mĩ thuật nào của thời Lý ?