Giải Lịch Sử lớp 7 Bài 2: Sự suy vong của chế độ phong kiến và sự hình thành chủ nghĩa tư bản ở châu Âu

sự SUY VONG CỦA CHẾ ĐỘ PHONC KIÊN
VÀ sự HÌNH THÀNH CỦA CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ở CHÂU ÂU
HƯỚNG DẪN HỌC
Mục tiêu bài học
Hiểu và trình bày được :
Nguyên nhân và hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí, như là một trong những nhân tố quan trọng, tạo tiền đề cho sự hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa.
Quá trình hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa trong lòng xã hội phong kiến châu Âu.
Kiến thức cơ bản
Mục 1. Những cuộc phát kiến lớn về địa lí
Nguyên nhân : do nhu cầu phát triển sản xuất nên đã nảy sinh nhu cầu về thị trường, nguyên liệu, vàng bạc ngày một tăng. Trong khi đó, con đường giao lưu buôn bán qua Tây Á và Địa Trung Hải bị người Thổ Nhĩ Kì chiếm độc quyền. Bởi vậy, việc tìm kiếm con đường mới sang phương Đông trở nên cấp thiết.
Điều kiện để thực hiện phát kiến địa lí: tiến bộ về kĩ thuật hàng hải : đóng được tàu lớn, chê' tạo được la bàn xác định phương hướng, hải đồ đi biển,...
Những cuộc phát kiến lớn : Cuối thê' kỉ XV đầu thê' kỉ XVI, nhiều cuộc phát kiến lớn về địa lí được tiến hành như : B. Đi-a-xơ đến cực Nam châu Phi (1487) ; Va-xcô đơ Ga-ma đến Tây Nam Ấn Độ (1498) ; C.Cô-lôm-bô tìm ra châu Mĩ (1492); Ph.Ma-gien-lan đi vòng quanh Trái Đất (1519 - 1522).
Kết quả các cuộc phát kiến địa lí : tìm ra những con đường mới, vùng đất mới, những dân tộc mới và đem về cho giai cấp tư sản những nguồn nguyên liệu quý và rất nhiều vàng bạc, châu báu.
Ý nghĩa các cuộc phát kiến địa lí : thúc đẩy thương nghiệp phát triển, đem lại nguồn lợi khổng lồ cho giai cấp tư sản châu Âu. Nó được coi là một cuộc cách mạng trong lĩnh vực giao thông và tri thức.
Mục 2. Sự hình thành chủ nghĩa tư bản ở cháu Ầu
Sau các cuộc phát kiến địa lí, quá trình tích lũy tư bản nguyên thuỷ đã hình thành. Đó là quá trình tạo ra số vốn đầu tiên và những người lao động làm thuê.
Biện pháp tích lũy tư bản nguyên thuỷ : cướp bóc thuộc địa, buôn bán nô lệ da đen, cướp biển, rào đất cướp ruộng.
Hệ quả của quá trình tích lũy tư bản nguyên thuỷ :
+ Về kinh tế: hình thức kinh doanh tư bản ra đời - công trường thủ công (thay thê' dần các phường hội)
+ Về xã hội: các giai cấp mới được hình thành :
Giai cấp tư sản : thợ cả, quý tộc, thương nhân trở lên giàu có nhờ cướp bóc của cải và tài nguyên ở các nước thuộc địa. Họ mở rộng sản xuất, kinh doanh, lập đồn điền, bóc lột sức lao động của người làm thuê.
Giai cấp vô sản : được hình thành từ những người nông nô bị tước đoạt ruộng đất, trở thành những người làm thuê trong các xí nghiệp của tư sản, bị bóc lột kiệt quệ.
Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa được hình thành trong lòng xã hội phong kiến.
Cách học
Mục 1. Để hiểu được nguyên nhân và điều kiện của các cuộc phát kiến địa lí, các em dựa vào nội dung SGK, quan sát Hình 3 - Tàu Ca-ra-ven và sưu tầm tư liệu về la bàn, hải đồ... đây là điều kiện cho phép các nhà thám hiểm vượt biển để tìm ra những con đường mới sang phương Đông.
về những cuộc phát kiến địa lí lớn cuối thế kỉ XV - đầu thế kỉ XVI, các em cần dựa vào Hình 5 - Những cuộc phát kiến địa lí, hoặc quan sát quả địa cầu, kết hợp với nội dung SGK (phần chữ in nhỏ, tr. 6) để trình bày cuộc hành trình của B.Đi-a-xơ ; Va-xcô dơ Ga-ma ; C.Cô-lôm-bô ; Ph.Ma-gien-lan.
Dựa vào nội dung SGK để trình bày kết quả, ý nghĩa của các cuộc phát kiến địa lí.
Mục 2. Để hiểu được sự tích lũy vốn ban đầu (tích lũy tư bản nguyên thuỷ), các em dựa vào nội dung SGK (phần đầu mục 2 và phần chữ in nhỏ, tr.7) để trả lời.
Để hiểụ được quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa được hình thành trong lòng xã hội phong kiến châu Âu, các em dựa vào nội dung SGK, tìm hiểu sự ra đời của hai giai cấp cơ bản là tư sản (nhiều tài sản, giàu có) và vô sản (không có tài sản, đi làm thuê cho giai cấp tư sản).
Một số khái niệm, thuật ngữ
Phát kiêh địa lí : quá trình tìm ra những con đường mới, vùng đất mới, những dân tộc mới của người châu Âu.
Tàu Caraven : loại tàu có bánh lái, ba cột buồm và nhiều bẻ chèo. Các nhà thám hiểm đã dùng tàu này để vượt đại dương đến các châu lục.
Giai cấp tư sản : một giai cấp cơ bản của xã hội tư bản chủ nghĩa, chiếm hữu tư liệu sản xuất, làm chủ nhà máy, xí nghiệp..., tiến hành bóc lột sức lao động của giai cấp vô sản, là lực lượng đại diện cho nền sản xuất tiến bộ.
Giai cấp vô sản : là một giai cấp cơ bản trong xã hội tư bản chủ nghĩa, không có tài sản, phải bán sức lao động, bị giai cấp tư sản bóc lột nặng nề.
-Tích lũy tư bản nguyên thuỷ : quá trình tạo ra số vốn đầu tiên và những người lao động làm thuê.
Cóng trường thủ công : cơ sở sản xuất được xây dựng dựa trên việc phân công lao động và kĩ thuật làm bằng tay, tồn tại và phát triển từ giữa thế kỉ XVI đến cuối thê' kỉ XVIII ở Tây Âu.
GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP TRONG SGK
Câu 1. Tác động của các cuộc phát kiến địa lí đến xã hội châu Âu :
Các cuộc phát kiến địa lí đã góp phần thúc đẩy thương nghiệp châu Âu phát triển và đem lại cho giai cấp tư sản châu Âu những nguồn nguyên liệu quý giá, rất nhiều vàng bạc châu báu và cả những con đường mới, những vùng đất mênh mông ở châu Á, châu Phi, châu Mĩ.
Câu 2. Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa ở châu Âu được hình thành :
Dựa vào nội dung mục 2, SGK để trả lời. Trong đó, cần nhấn mạnh sự ra đời
của hai giai cấp cơ bản trong lòng xã hội phong kiến : tư sản (quý tộc, thương nhân giàu có) và vô sản (những người làm thuê, bị bóc lột kiệt quệ sức lao động).
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Tự KIEM tra, đánh giá
Câu 1. Hãy khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời đúng.
Phát kiến địa lí là quá trình
tìm hiểu và phát hiện nhũng cái mới về bề mặt Trái Đất.
đi tìm vàng bạc, hương liệu quý cho vua chúa phong kiến.
c. đi tìm nhũng vùng đất mới, con đường mới, dân tộc mới của người châu Âu. D. mở rộng buôn bán của các nước trên thế giới.
C.Cô-lôm-bô cùng với đoàn thám hiểu đã tìm ra châu Mĩ vào năm
A. 1487.	B. 1492.	c. 1498.	D. 1522.
Biện pháp để tích lũy vốn ban đầu của chủ nghĩa tư bản là
việc buôn bán nô lệ da đen và cướp biển.
việc cướp bóc tài nguyên, của cải của các nước thuộc địa. c. quá trình rào đất cướp ruộng.
D. Tất cả các biện pháp trên.
Câu 2. Hoàn thành bảng dưới đáy về các cuộc phát kiến địa lí.
Thời gian
Các cuộc phát kiến địa lí
Năm 1487
Năm 1498
Năm 1492
Từ 1519 đến 1522
Câu 3. Hay cho biết nguyên nhân và điều kiện của các cuộc phát kiến địa lí. Câu 4. Tiền đề dẫn tới sự hình thành chủ nghĩa tư bản ở châu Âu là gì ?