Giải Lịch Sử lớp 9 Bài 12: Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học - kĩ thuật

  • Bài 12: Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học - kĩ thuật trang 1
  • Bài 12: Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học - kĩ thuật trang 2
  • Bài 12: Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học - kĩ thuật trang 3
  • Bài 12: Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học - kĩ thuật trang 4
  • Bài 12: Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học - kĩ thuật trang 5
NHŨNG THÀNH TỤU CHỦ YẾU VÀ Ý NGHĨA LỊCH sử CỦA CÁCH MẠNG KHOA HỌC - KĨ THUẬT
HƯỚNG DẪN HỌC
Mục tiêu bài học
Hiểu và trình bày được :
Những thành tựu chủ yếu của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật lần thứ hai.
Ý nghĩa, tác động của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật lần thứ hai đối với loài nguôi.
Kiến thức cơ bản
Mục I. Những thành tựu chủ yểu của cách mạng khoa học — kĩ thuật
-Từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, một cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật đã diễn ra với những nội dung phong phú và toàn diện, tốc độ phát triển hết sức nhanh chóng và những hệ quả về nhiều mật là không thế lường hết được.
Những thành tựu chù yếu của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật là :
+ Những phát minh to lớn trong lĩnh vực khoa học cơ bàn : Toán học, Vật lí, Hoá học và Sinh học (cừu Đô-li ra đời bằng phương pháp sinh sản vô tính, bàn đồ gen người...).
+ Những phát minh lớn về công cụ sản xuất mới như : máy tính điện tử, máy tự động và hệ thống máy tự động...
+ Tìm ra những nguổn năng lượng mới hết sức phong phú như : năng lượng nguyên tử, năng lượng mặt trời, năng lượng gió,...
+ Sáng chế những vật liệu mới như : pôlime (chất déo), những vật liệu siêu bển, siêu nhẹ, siêu dẫn, siêu cứng,...
+ Tiến hành cuộc "cách mạng xanh” trong nông nghiệp.
+ Những tiến bộ thần kì trong giao thông vận tải và thõng tin liên lạc.
+ Nhữrig thành tựu kì diệu trong lĩnh vực du hành vũ trụ.
Mục II. Y nghĩa và tác động cùa cách mạng khoa học - kĩ thuật
— Cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật cho phép thực hiện những bước nhảy vọt về sản xuất và năng suất lao động, nâng cao mức sống và chất lượng cuộc sống cúa con người.
Đưa đến những thay đối lón về cơ cấu dân cư lao động trong nòng nghiệp, cóng nghiệp và dịch vụ.
-Đổng thời, cũng mang lại những hậu quả tiêu cực (chủ yếu do con người tạo ra) : chế tạo các loại vũ khí huỹ diệt, ô nhiễm môi trường, những tai nạn lao động và giao thông, các loại dịch bệnh mới...
Cách học
Mục I. Về những thành tựu chủ yếu của cách mạng khoa học - kĩ thuật, dựa vào sự • hướng dan của giáo viên, trên cư sớ tìm hiểu SGK kết hợp khai thác hình 24. 25. 26 và sưu tầm tài liệu, tranh ánh đè tháo luận và nêu rõ thành tựu của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật đạt dược ớ các lĩnh vục :
Khoa học cơ ban : Toán học. Vật lí, Hoá học và Sinh học.
Những phát minh lớn về công cụ sản xuất mới.
Tìm ra những nguồn năng lượng mới.
Sáng chê'nhũng vật liệu mói.
Tiến hành cuộc "cách mạng xanh" trong nông nghiệp.
Những tiến bộ thần kì trong giao thông vận tâi và thông tin liên lạc.
Nhũng thành tựu kì diệu trong lĩnh vực du hành vũ trụ.
Mục II. Về ý nghĩa, tác động của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật, dựa vào bài giáng của giáo viên, kết hợp nghiên cứu SGK. liên hệ thực tê để hiểu rõ mặt tích cực và hạn chê của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật.
Một số khái niệm, thuật ngữ
Cáclĩ mạng xanlì : thuật ngữ dùng dế chi nhũng cái tiến to lớn trong nông nghiệp, đưa sự tiên bộ vào việc tăng sán lượng ngũ cốc. Cuộc "cách mạng xanh" diễn ra vào giữa những năm 60 dầu những năm 70 ở một số nước như : Ân Độ, Pa-ki-xtan, Mê-hi-cô...
Nâng lượng : tổng thè sire mạnh tạo nên bởi hoạt động của con người, sức kéo cùa súc vật hoặc do các chất đốt, sức nước chảy, sức gió, mặt trời... cần cho lao dộng sản xuất và dời sống.
-Toàn cồn lioá : khái niệm dược G. Mô-đên-xki lần đầu tiên nêu ra vào năm 1972 trong cuốn sách "Principle of the World politics" khi nói đen việc Liên minh châu Âu lôi kéo các nước khác vào hệ thống thương mại toàn cầu. Khái niệm được sù dụng phổ biên gán đây để nói vẻ xu thê’ phát triển mới này sinh trong thời đại bùng nổ của cách mạng khoa học - cóng nghệ, đặc biệt là cách mạng tin học trong vòng ba thập kí gần dày... Toàn cầu hoá dem lại cư hội phát triển cho nhiều nước, song cũng mang đến nhiều bất lọi cho những nước đang phát triển, như tăng khoảng cách chênh lệch về trình độ phát triển kinh tế - xã hội giữa nước giàu và nước nghèo, hưý hoại môi trường...
GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP TRONG SGK
Câu I. Cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật trong thời gian gần đây có hai thành tựu quan trọng đáng chú ý :
"Cừu Đò-li" ra đời bằng phương pháp sinh sản vô tính (3-1997) là một thành tựu khoa học lớn nhưng cũng gáy lo ngại về mặt xã hội và đạo đức, như công nghệ sao chép con người.
"Bàn đổ gen người" (6-2000, hoàn chỉnh tháng 3-2003), giải mã 99% gen người, giúp trong tương lai có thể nghiên cứu, chữa trị nhiều căn bệnh nan y như ung thư, tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh béo phì, nhiễm chàm ở trẻ em và tăng tuổi thọ cho người già.
Càu 2. Cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật hiện nay đã và đang có những tác động đối với cuộc sống của con người :
Cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật hiện nay đã và đang có những tác động tích cực đối với cuộc sống con người. Nó cho phép thực hiện những bước nhảy vọt về sàn xuất và năng suất lao động, nâng cao mức sống và chất lượng cuộc sống của con người, đưa đến những thay đối lớn về cơ cấu dàn cư lao động trong nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ.
Tuy nhiên, cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuột cũng mang lại những hậu quà tiêu cực (chủ yếu do con người tạo ra) : chế tạo các loại vũ khí huý diệt, ô nhiễm môi trường, những tai nạn lao động và giao thông, các loại dịch bệnh mới...
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Tự KIEM tra, đánh giá
Càu 1. Hãy khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời đúng.
Phát minh quan trọng nhất trong những phát minh về công cụ sân xuất mới là
A. rôbốt (người máy).	B. máy tự động.
c. máy tính điện tử.	D. hệ thống máy tự động.
Nguồn năng lượng mới đang dần được sử dụng phổ biên trên thê giới là
A. gió.	B. mặt trời.	c. thuỷ triều.	D. nguyên tử.
Nguồn vật liệu mới giữ vị trí quan trọng hàng đầu trong đời sống và sản xuất của con người hiện nay là
A. gỗ tự nhiên. B. kim loại.	c. chất dẻo pôlime. D. sợi tổng hợp.
"Cách mạng xanh" là cuộc cách mạng diễn ra trong ngành
A. nông nghiệp.	B. chăn nuôi.
c. công nghiệp.	D. giao thông vận tải.
Nhờ cuộc "cách mạng xanh", thế giới đã giải quyết được vấn đề
cung cấp đú thực phẩm cho con người.
nguyên liệu phục vụ cho sản xuất.
c. khắc phục được nạn thiếu lương thực của con người.
D. giao thông trên thế giới ngày càng thuận tiện.
Quốc gia đầu tiên đưa con người lên thám hiểm Mặt Trăng là A. Liên Xô.	B. Mĩ.
c. Trung Quốc.	D. Ấn Độ.
Cáu 2. Ghép nội dung ớ cột bên trái với bên phải sao cho phù hợp giữa lĩnh vực với thành tựu của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ.
Lĩnh vực
Thành tựu nổi bật
1. Khoa học cơ bán
a. Chất Pô-li-me, chất dẻo nhẹ hơn nhôm 2 lần... có độ bền và sức chịu nhiệt thay thè' các vật liệu tự nhiên đang cạn dần trong thiên nhiên.
2. Công cụ sản xuất mới
b. Máy bay siêu âm khổng lồ, tàu hoá tốc độ cao, phương tiện thông tin liên lạc, hệ thống vệ tinh nhân tạo... đang mang lại những tiện ích lớn cho con người.
3. Nguồn năng lượng mới
c. Những định luật, định lí... được ứng dụng vào kĩ thuật và sản xuất phục vụ đắc lực cuộc sống con người.
4. Những vật liệu mới
d. Máy tính điện từ, máy tự động và hê thớng máy tự động là thành tựu quan trọng bậc nhất cúa thế ki XX, thay thê sức lao động cơ bắp của con người...
5. Cuộc "cách mạng xanh" trong nông nghiệp
e. Năng lượng nguyên tử, năng lượng mặt trời, năng lượng gió, nãng lượng thuỷ triều... đang được sử dụng ngày càng phổ biến.
6. Giao thông vận tải và thông tin liên lạc
g. Thám hiểm vũ trụ : phóng vệ tinh nhân tạo, đưa con người bay vào vũ trụ, đặt chân lẽn Mạt Trăng... với nhiều khám phá mới phục vụ đắc lực cuộc sống con người.
7. Chinh phục vũ trụ
h. Cơ khí hoá, diện khí hoá, thuý lợi hoá, hoá học hoá và lai tạo giống mới, chống sâu bệnh... đã giải quyết được vấn đề thiếu lương thực, đói ãn kéo dài từ bao đời nay.
Cáu 3. Đánh dấu X vào một trong hai cột bên phải về cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật lần hai cho phù hợp với nội dung trong bảng sau :
Nội dung
Tích cực
Hạn chế
1. Thực hiện bước nhảy vọt chưa từng thấy về sàn xuất và năng suất lao động.
2. Chê tạo các loại vũ khí và phương tiện quân sự có sức tàn phá và huỷ diệt sự sống.
3. Ô nhiễm khí quyển, đại dương, sông hổ... và cả những "bãi rác" trong vũ trụ.
4. Nâng cao mức sống và chát lượng cuộc sống cho con người với những hàng hoá và tiện nghi sinh hoạt mới.
5. Đem đen sự thay đổi lón về cơ cấu dân cư trong lao động nông nghiệp, công nghiệp.
6. Việc nhiễm phóng xạ nguyên tử. tai nạn lao động, tai nạn giao thông tàng nhanh.
7. Nhiều bệnh dịch mới xuất hiện.
8. Dân cư trong các ngành dịch vụ ngày càng tăng, nhất là ớ các nước phát triển cao.
9. Nhiều vấn đề về đạo đức xã hội bị thay đổi và vấn đề an ninh de doạ cuộc sống con người.
Cáu 4. Những tiên bộ về khoa học - kĩ thuật và những hạn chế của việc áp dụng khoa học - kĩ thuật vào sản xuất.
Cáu 5. Hãy nêu ý nghĩa và tác động cúa cuộc cách mạng khóa học - kĩ thuật.