Giải Lịch Sử lớp 9 Bài 23:Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 và sự thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

  • Bài 23:Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 và sự thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trang 1
  • Bài 23:Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 và sự thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trang 2
  • Bài 23:Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 và sự thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trang 3
  • Bài 23:Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 và sự thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trang 4
  • Bài 23:Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 và sự thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trang 5
róNG KHỏ! NCHĨA THANC TẬM NAM 194J
VÀ Sự THÀNH LẬP NƯỚC VIỆT NAM • • •
DÂN CHỦ CỘNG HOÀ
HƯỚNG DẪN HỌC
Mục tiêu bài học
Hiểu và trình bày được :
Nguyên nhân khiến Tổng khởi nghĩa diễn ra và giành thắng lợi nhanh chóng.
Diễn biến cuộc khởi nghĩa ở Hà Nội và các địa phương trong cả nước.
Tầm quan trọng của việc giành được chính quyền ở Hà Nội, Huế, Sài Gòn.
Ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945.
Kiến thức cơ bản
Mục I. Lệnh Tổng klìởi nghĩa được han hô
Chiến tranh thế giới thứ hai ở giai đoạn cuối : phát xít Nhạt đầu hàng Đổng minh không điều kiện (8-1945). Ở trong nước, quân Nhật hoang mang, dao động cực độ.
Ngay khi nghe tin Chính phủ Nhật đầu hàng, uỷ ban Khởi nghĩa toàn quốc được thành lập và ra Quân lệnh số 1 kêu gọi toàn dân nổi dậy.
-Đảng ta họp Hội nghị toàn quốc (ngày 14 và 15-8-1945) ở Tân Trào (Tuyên Quang), quyết định phát động Tổng khởi nghĩa, giành chính quyền trước khi quân Đồng minh vào nước ta.
-Tiếp đó, Đại hội Quốc dân Tân Trào họp (16-8-1945) tán thành quyết định khởi nghĩa của Đảng, lập Ưỷ ban Dân tộc giải phóng. Sau đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước nổi dậy khởi nghĩa.
Mile II. Giành chính quyền à Hà Nội
-Ngay sau khi Nhật đảo chính Pháp, không khí cách mạng rất sôi động... Các đội tuyên truyền xung phong của Việt Minh hoạt động khắp thành phố...
Ngày 15-8-1945, Việt Minh tổ chức diễn thuyết ở ba rạp hát trong thành phố. Ngày 16-8, truyền đơn, biểu ngữ kêu gọi khởi nghĩa xuất hiện khắp mọi nơi. Chính phủ bù nhìn lung lay đến tận gốc rễ.
Ngày 19-8, mít tinh tại Nhà hát lớn biến thành cuộc biểu tình đánh chiếm các công sở chính quyền địch, khởi nghĩa thắng lợi ở Hà Nội.
Mục III. Giành chính quyển trong cả nước
Từ ngày 14 đến ngày 18-8, bốn tinh giành chính quyền sớm nhất cả nước là Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh và Quảng Nam.
Khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi ở Huê' (23-8), Sài Gòn (25-8). Đến ngày 28-8, khởi nghĩa đã thành công trong cả nước.
Ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội), Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập. khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.
Mục IV. Y nghĩa lịch sử và nguyên nhân thành công của Cách mạng tháng Tám
Ý nghĩa :
+ Cách mạng tháng Tám là sự kiện vĩ đại trong lịch sử dân tộc, phá tan hai xiềng xích nô lệ Nhật - Pháp, lật đổ ngai vàng phong kiến, lập ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, đưa nước ta trở thành một nước độc lạp, mở ra một kỉ nguyên mới cho dân tộc ta - kỉ nguyên độc lập, tự do.
+ Cổ vũ nhân dân các nước thuộc địa và phụ thuộc, góp phần củng cô' hoà bình ở khu vực Đổng Nam Á nói riêng, trên toàn thê'giới nói chung.
Nguyên nhân thắng lợi :
+ Dân tộc có truyền thống yêu nước sâu sắc, khi có Đảng Cộng sản Đông Dương và Mặt trận Việt Minh phất cao ngọn cờ cứu nước thì được mọi người hưởng ứng.
+ Có khối liên minh công nông vững chắc, tập hợp được mọi lực lượng yêu nước trong mặt trận dân tộc thống nhất rộng rãi.
+ Điều kiện quốc tế thuận lợi, Liên Xô và các nước Đồng minh đánh bại phát xít Đức - Nhật.
Cách học
Mục I. Về việc Đảng ta quyết định ban bô' lệnh Tổng khởi nghĩa, học sinh dựa vào SGK để nêu được biểu hiện của thời cơ cách mạng đã đến, từ đó trả lời :
Hội nghị toàn quốc của Đáng được triệu tập trong hoàn cảnh nào và có những quyết định quan trọng gì ?
Quốc dân đại hội Tân Trào đã thông qua những quyết định quan trọng nào ?
Đảng ta đã nắm được thời cơ và quyết tâm khởi nghĩa.
Mục II. Về việc giành chính quyền ờ Hà Nội, học sinh tìm hiểu SGK, sử dụng Hình 39. Cuộc mít tinh tại Nhà hút IỚIÌ Hù Nội (19-8-1945) để nêu được diễn biến kiện giành chính quyền tại Hà Nội.
Mục III. Về việc giành chính quyền trong cà nước, học sinh tìm hiểu SGK và lược đồ Việt Nam nèu được diẻn biến sự kiện giành chính quyền trong cả nước.
Mục IV. Về ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng tháng Tám, học sinh có thể vừa nêu vấn đề, kết hợp phân tích để làm sáng tỏ luận điểm đó.
Một số khái niệm, thuật ngữ
Quân lệnh sô' 1 : mệnh lệnh được phát vào đêm 13-8-1945 do uỷ ban Khởi nghĩa toàn quốc ban bố nhằm kêu gọi nhân dân cả nước vùng lên giành chính quyền.
-Tuyên ngôn Độc lập (2-9-1945) : văn kiện lịch sử do Chú tịch Hồ Chí Minh đọc tại vườn hoa Ba Đình (Hà Nội) ngày 2-9-1945, tuyên bố trước đồng bào cả nước và nhân dân thế giới về việc thủ tiêu chế độ thực dân, phong kiến và thành lập nước Việt Nam Dân chú Cộng hoà.
Chính phủ lúm thời : chính phú được thành lập trong thời gian trước khi thành lập chính phủ chính thức theo Hiến pháp.
GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP TRONG SGK 1 ’
Câu hỏi: Tiến trình Cách mạng tháng Tám :
Ngay sau khi Nhật tuyên bố đầu hàng Đồng minh không điều kiện, Đảng ta đã phát động Tổng khới nghĩa trong cả nước :
Giành chính quyền toàn quốc :
+ Từ ngày 14 đến ngày 18-8, bốn tinh giành chính quyền sớm nhất cả nước là Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh và Quảng Nam.
+ Chiều 16-8-1945, theo lệnh của Ưỷ ban Khởi nghĩa, một đội quân giải phóng do Võ Nguyên Giáp chì huy, xuất phát từ Tân Trào (Tuyên Quang) tiến về bao vây, đánh Nhật ở Thái Nguyên, mớ đường về Hà Nội.
Giành chính quyền ở Hà Nội :
+ Ngày 15-8-1945, Việt Minh tổ chức diễn thuyết ở ba rạp hát trong thành phô'. Ngày 16-8, truyền đơn, biểu ngữ kêu gọi khởi nghĩa xuất hiện khắp mọi nơi. Chính phù bù nhìn lung lay đến tận gốc rễ.
+ Ngày 19-8, cuộc mít tinh tại Nhà hát lớn biến thành cuộc biểu tình đánh chiếm các công sở chính quyền địch, khới nghĩa thắng lợi ở Hà Nội.
Khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi ở Huế (23-8), Sài Gòn (25-8). Đến ngày 28-8, Tổng khởi nghĩa đã thành công trong cả nước.
-Ngày 2-9-1945, tại Quáng trường Ba Đình (Hà Nội). Chú tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên n$ôn Độc láp. khai sinh ra nước Việt Nam Dãn chủ Cộng hoà.
Tiến trình Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã diễn ra nhanh chóng, ít đổ máu và đã giành thắng lợi trong vòng 15 ngày.
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Tự KIEM tra, đánh giá
Cứu 1. Hãy khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời đúng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh ra mắt các đại biểu quốc dân lần đầu tiên tại
Kì họp thứ nhất Quốc hội khoá I tại Hà Nội.
Đại hội quốc dân Tàn Trào (Tuyên Quang).
c. Đại hội lần thứ nhất của Đảng tại Ma Cao (Trung Quốc).
D. Đại hội đại biếu lấn thứ II của Đảng tại Chiêm Hoá (Tuyên Quang).
Trong cuộc Tống khởi nghĩa tháng Tám, quân giải phóng do Võ Nguyên Giáp chỉ huy đã tiến đánh quân Nhạt đầu tiên tại
A. Thái Nguyên.	B. Tuyên Quang. c. Lạng Son. D. Hà Nội.
Tác giá bài hát Tiến quân ca là nhạc sĩ
A. Thuận Yến.	B. Đỗ Nhuận. I c. Văn Cao. D. Cao Việt Bách.
Bốn tinh giành được chính quyền ở tinh lị sớm nhất trong cả nước là
Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh và Quảng Nam.
Thái Nguyên, Hái Dương, Hà Tĩnh và Quáng Nam. c. BÁC Giang, Hà Nôi, Hà Tĩnh và Quáng Nam.
D. Bắc Giang, Hài Dương, Nam Định và Quãng Nam.
Câu 2. Hoàn thiện mốc thời gian cho phù hợp với nội dung sự kiện trong bảng sau :
Thời gian
Sự kiện lịch sử
1. Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân thành lạp.
2. Khu giải phóng Việt Bắc ra đời.
3. Hội nghị toàn quốc của Đáng Cộng sản Đông Dương họp tại Tân Trào (Tuyên Quang).
4. Khới nghĩa thắng lợi ở Hái Dương, Bắc Giang, Hà Tĩnh, Quáng Nam.
5. Khởi nghĩa tháng lợi ở Hà Nội.
6. Khới nghĩa thắng lợi ở Huế.
7. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà được thành lập.
Câu 3. Sự lãnh đạo kịp thời, sáng tạo của Đảng Cộng sản Đông Dương và Chú tịch Hồ Chí Minh trong Cách mạng tháng Tám thè’ hiện ở những điếm nào ?
Câu 4. Hãy trình bày nguyên nhân thành công và ý nghĩa lịch sử cùa Cách mạng tháng Tám năm 1945.