Giải Lịch Sử lớp 9 Bài 22: Cao trào cách mạng tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945

  • Bài 22: Cao trào cách mạng tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 trang 1
  • Bài 22: Cao trào cách mạng tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 trang 2
  • Bài 22: Cao trào cách mạng tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 trang 3
  • Bài 22: Cao trào cách mạng tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 trang 4
  • Bài 22: Cao trào cách mạng tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 trang 5
CẠO TRÀO CÁCH MẠNG TIÊN TỚI
TỔNC KHỞI NCHĨA THÁNG TÁM NĂM 1945
HƯỚNG DẪN HỌC
Mục tiêu bài học
Hiểu và trình bày được :
Hoàn cảnh dẫn tới việc Đảng ta chú trương thành lập Mặt trận Việt Minh và sự phát triển của lực lượng cách mạng sau khi Mặt trận Việt Minh rhành lập.
Những chú trương của Đảng sau khi Nhật đảo chính Pháp và diễn biến của cao trào kháng Nhật cứu nước, tiến tới Tống khởi nghĩa tháng Tám nãm 1945.
Kiến thức cơ bản
Mục I. Mặt trận Việt Minh ru đời (19-5-1941)
Chiến tranh thế giới thứ hai bước sang năm thứ ba. Trên thế giới đã hình thành hai trận tuyên. Ở Đông Dương, thực dân Pháp ra sức đàn áp cách mạng. Ngày 28-1-1941, Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Người chù trì Hội nghị Trung ương lấn thứ 8 họp tại Pác Bó (Cao Bang) từ ngày 10 đến ngày 19-5-1941.
Hội nghị chú trương trước hết phải giải phóng cho được các dàn tộc Đông Dương ra khỏi ách Pháp - Nhật. Tạm giác khẩu hiệu "Đánh đổ địa chú. chia ruộng đất cho dân cày", thực hiện khẩu hiệu "Tịch thu ruộng đất cùa đế quốc và Việt gian chia cho dân cày nghèo...". Hội nghị chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh.
Sự phát triển lực lượng cách mạng :
+ Lực lượng chính trị : Mặt trận Việt Minh được thành lập ngày 19-5-1941, bao gồm các đoàn thể cứu quốc ở khắp cả nước.
+ Lực lượng vũ trang : duy trì đội du kích Bắc Sơn, phát triền thành Cứu quốc quân, phát động chiến tranh du kích, thành lập đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân (22-12-1944).
Mục II. Cao trào kháng Nhật cứu nước tiến tới Tổng khởi nghĩa thúng Túm năm Ị 945
* Nhật đảo chính Pháp (9-3-1945)
— Chiến tranh bước vào giai đoạn kết thúc, nước Pháp được giái phóng. Ớ mặt trận Thái Bình Dương, phát xít Nhật bị nguy khốn. Quân Pháp ở Đông Dương cũng ráo riết chuẩn bị, chờ thời cơ để giành lại địa vị thống trị cũ. Tình thê' trên buộc Nhật phái đảo chính Pháp, độc chiếm Đông Dương.
-Đêm 9-3-1945, Nhật đảo chính Pháp trên toàn Đông Dương, Pháp nhanh chóng đầu hàng.
* Tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945
Ngay khi Nhật đảo chính Pháp, Ban Thường vụ Trung ương Đảng họp hội nghị mở rộng và ra chi thị "Nhạt - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta", xác định kẻ thù chính, cụ thể trước mắt là phát xít Nhật.
Hội nghị quyết định phát động cao trào "Kháng Nhật cứu nước" mạnh mẽ làm tiền đề cho cuộc Tổng khởi nghĩa.
Từ giữa tháng 3-1945, cách mạng đã chuyển sang cao trào đấu tranh vũ trang và những cuộc khởi nghĩa từng phần. Ó căn cứ địa Cao - Bắc - Lạng, nhiều xã, châu, huyện được giải phóng.
Ngày 15-4-1945, Hội nghị Quân sự cách mạng Bác Kì họp, thống nhất các lực lượng vũ trang thành Việt Nam Giải phóng quân, Ưỷ ban Quân sự cách mạng Bắc Kì được thành lập, khu giải phóng Việt Bắc ra đời (6-1945).
Khẩu hiệu "Phá kho thóc, giải quyết nạn đói" đã dấy lên phong trào đánh chiếm kho thóc của Nhật chia cho dân nghèo. Không khí khởi nghĩa sục sôi trong cả nước.
Cách học
Mục I. Về sự thành lập Mặt trận Việt Minh (19-5-1941), học sinh tìm hiểu SGK để nêu rõ hoàn cảnh diễn ra Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng.
Nội dung chính của Hội nghị lần thứ 8 về các vấn đề : nhiệm vụ cách mạng, khẩu hiệu, mật trận.
Vì sao Hội nghị Trung ương lần thứ 8 quyết định thành lập Mặt trận Việt Minh ?
Quá trình phát triển của lực lượng cách mạng và phong trào đấu tranh từ khi Mặt trận Việt Minh ra đời diễn ra như thế nào ? (chú ý khai thác Hình 37. Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân).
Mục II. Về cao trào kháng Nhật, cứu nước tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 :
-Về sự kiện Nhật đảo chính Pháp, học sinh tìm hiểu SGK đè nêu được lí do Nhật phải đảo chính Pháp và kết quá cuộc đảo chính.
Tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng Tám nãm 1945 : chủ trương, khẩu hiệu của Đảng nhằm thúc đẩy phong trào cách mạng.
+ Hội nghị Thường vụ Ban Chấp hành Trung ương mở rộng và chỉ thị "Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta" phát động cao trào "Kháng Nhật cứu nước".
+ Hội nghị Quân sự cách mạng Bắc Kì.
+ Khu giái phóng Việt Bắc thành lập, khẩu hiệu "Phá kho thóc giải quyết nạn đói".
+ Cao trào "Kháng Nhật cứu nước".
+ Sự ra đời của khu giải phóng Việt Bắc.
Một sô khái niệm, thuật ngữ
-Tliời cơ : thời gian, điều kiện và hoàn cảnh bên trong, bên ngoài thuận lợi đê’ tiến hành thắng lợi một việc gì.
Căn cứ địa cách mạng : khu vực lãnh thổ có đầy đủ yếu tố "địa lợi, nhân hoà", có cơ sở vững chắc về chính trị, quân sự được dùng làm nơi xây dựng lực lượng cách mạng đê từ đó phát triển rộng ra các nơi khác ; là nơi cung cấp sức mạnh vật chất, quân sự, nguồn cổ vũ về tinh thần, chính trị trong cách mạng và kháng chiến.
Đào chính : lật đổ lẫn nhau giữa các nhóm trong tập đoàn thống trị bằng bạo lực quân sự của mình, hoặc dựa vào nước ngoài để nắm lấy chính quyền. Tính chất và xu hướng chính trị cúa đáo chính có thể tiến bộ hay phán động tuỳ mục đích của lực lượng làm đảo chính. Cuộc đào chính Nhật lật đổ Pháp ngày 9-3-1945.
Khởi nghĩa lừng phần : cuộc đấu tranh vũ trang nổ ra ở từng vùng, theo đường lối, kế hoạch chung, giành chính quyền và thiết lập chính quyền cách mạng ở địa phương, kết họp với chiến tranh du kích cục bộ phát triển thành tổng khởi nghĩa trong cả nước.
GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI VẢ BÀI TẬP TRONG SGK
Cáu 1. Đảng Cộng sản Đông Dương chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh trong hoàn cánh : Cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai đã bước sang năm thứ ba. Sau khi chiếm phần lớn lục địa châu Âu, tháng 6-1941, phát xít Đức đã mở cuộc tấn công Liên Xô, thế giới đã hình thành hai trận tuyến : một bèn là các lực lượng dân chủ do Liên Xô đứng đầu và một bên là khối phát xít Đức, I-ta-li-a, Nhật Bán. Trong nước, thực dân Pháp câu kết chặt chẽ với phát xít Nhật đê’ bóc lột nhân dân Đông Dương. Vì vậy, ngay từ đầu Đảng ta đã xác định cuộc đấu tranh của nhân dân ta đã là một bộ phận trong cuộc đấu tranh của các lực lượng dân chủ.
Trước tình hình đó, sau 30 năm hoạt động ở nước ngoài, Nguyễn Ái Quốc đã về nước để lãnh đạo cách mạng, triệu tập Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đáng Cộng sán Đông Dương tại Pác Bó (Cao Bằng) từ ngày 10 đến ngày 19-5-1941 để kịp thời đề ra đường lối lãnh đạo cách mạng trong tình hình mới.
Càu 2. Nhật đáo chính hất cẳng Pháp vì :
Đầu năm 1945, Chích tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc, nước Pháp được giải phóng. Chính phủ Đờ-gôn trờ về Pa-ri.
ở mặt trận Thái Bình Dương, phát xít Nhật bị nguy khốn trước đòn tấn công dồn dập của quân Anh - Mĩ cả ớ trên biển và trẽn bộ.
Quân Pháp ở Đông Dương ráo riết chuẩn bị, chờ thời cơ để giành lại địa vị thống trị cũ.
Tinh thế trên buộc Nhật phải đảo chính Pháp, nhàm độc chiếm Đông Dương.
Cáu 3. Quân Pháp ớ Đông Dương đã thất bại trong cuộc đảo chính :
Đêm 9-3-1945, Nhật đảo chính Pháp trên toàn Đông Dương.
Mặc dù đã có sự chuẩn bị trước, nhưng quân Pháp chống cự rất yếu ớt, chi sau vài giờ nổ súng đã nhanh chóng đầu hàng.
Chiếm được Đông Dương, Chính phủ Nhật hoàng tuyên bố trao trả độc lập giả hiệu rồi ra sức vơ vét, thống trị và bóc lột nhân dân ta.
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Tự KIEM tra, đánh giá
Câu 1. Hãy khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời đúng.
Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương đã đề ra chủ trương
đánh đuổi đế quốc, phát xít Pháp - Nhật và phong kiến tay sai.
đấu tranh giành quyền tự do, dân chủ cho nhân dân Đông Dương.
c. lợi dụng mâu thuẫn giữa đế quốc Pháp và phát xít Nhật đê’ phân hoá tiêu diệt chúng. D. trước hết phải giải phóng cho được các dân tộc Đông Dương ra khòi ách Pháp - Nhật.
Hoạt động chủ yếu của Mặt trận Việt Minh là
xây dựng lực lượng vũ trang từ cơ sở là đội du kích Bắc Sơn.
xây dựng lực lượng chính trị gồm các tổ chức quần chúng lấy tên là Hội Cứu quốc thí điểm từ Cao Bằng.
c. xây dựng lực lượng cách mạng, khi thời cơ đến sẽ tiến tới khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.
D. đẩy mạnh công tác tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng trong quần chúng ở cả thành thị và nông thôn.
Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân được thành lập ngày
A. 22-9-1944. B. 22-10-1944. c. 22-11-1944. D. 22-12-1944.
Hội nghị Quân sự cách mạng Bắc Kì (15-4-1945) xác định nhiệm vụ cần kíp nhất của cách mạng nước ta lúc bấy giờ là
mở trường đào tạo cán bộ quân sự và chính trị.
phát triển hơn nữa lực lượng vũ trang và nửa vũ trang.
c. thống nhất các lực lượng vũ trang thành Việt Nam Giải phóng quân.
D tích cực phát triển chiến tranh du kích, xây dựng căn cứ địa kháng Nhạt đê’ chuẩn bị
cuộc Tổng khởi nghĩa cho kịp thời cơ.
Câu 2. Đảng Cộng sản Đông Dương đã có những chủ trương và khẩu hiệu gì để đẩy phong trào cách mạng tiến lên ?
Câu 3. Mặt trận Việt Minh ra đời đã có tác động như thế nào đến cao trào kháng Nhật cứu nước ?