Giải Lịch Sử lớp 9 Bài 32: Xây dựng đất nước, đấu tranh bảo vệ Tổ quốc (1976 - 1985)

  • Bài 32: Xây dựng đất nước, đấu tranh bảo vệ Tổ quốc (1976 - 1985) trang 1
  • Bài 32: Xây dựng đất nước, đấu tranh bảo vệ Tổ quốc (1976 - 1985) trang 2
  • Bài 32: Xây dựng đất nước, đấu tranh bảo vệ Tổ quốc (1976 - 1985) trang 3
  • Bài 32: Xây dựng đất nước, đấu tranh bảo vệ Tổ quốc (1976 - 1985) trang 4
  • Bài 32: Xây dựng đất nước, đấu tranh bảo vệ Tổ quốc (1976 - 1985) trang 5
  • Bài 32: Xây dựng đất nước, đấu tranh bảo vệ Tổ quốc (1976 - 1985) trang 6
32. XÃY Dụ|^G ĐÂJ NƯỚC, ĐẨU TRANH BẢO VỆ TỔ ỌUÔC (1976 - 1985)
HƯỚNG DẪN HỌC
Mục tiêu bài học
Hiếu và trình bày được :
- Con đường phát triển tất yề'u của cách mạng nước ta là đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Những thuận lợi, thành tựu và hạn chẽ’ mà đất nước ta đa gặp phái trong giai đoạn 10 năm đầu xây dựng chú nghĩa xã hội (1976 - 1986).
Cuộc chiến đấu bảo vệ Tố quốc.
Kiến thức cơ bản
Mục I. Việt Nam trong Ị0 năm đi lẽn chả nghĩa ,\ã hội (1976 - 1985)
Thực hiện kê hoạch Nhà nước 5 năm (1976 - 1980)
Đại hội đại biếu toàn quốc lần thứ IV của Đáng họp vào tháng 12-1976 tại Hà Nội. Đại hội đã tổng kết thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước, đề ra đường lối xây dựng chủ nghĩa xã hội trong phạm vi cà nước ; quyết định phượng hướng, nhiệm vụ, mục tiêu của kế hoạch Nhà nước 5 năm (1976- 1980).
Đại hội chi rõ, trong 5 năm (1976 - 1980), nước ta thực hiện nhiệm vụ cách mạng xã hội chú nghĩa nhằm mục tiêu : xây dựng một bước cơ sờ vật chất của chú nghĩa xã hội, cái thiện một bước đời sống vật chất và văn hoá tinh thần của nhân dân lao động.
Thành tựu :
+ Nông nghiệp : diện tích gieo trồng táng thêm gần 2 triệu hécta, nông nghiệp được trang bị thêm máy kéo các loại.
+ Công nghiệp : nhiều nhà máy được gấp rút xây dựng nhà máy điện, cơ khí, xi mãng ...
+ Giao thõng vận tải : khôi phục và xây dựng mới 1 700km đường. Tuyến đường sắt Thống nhất từ Hà Nội đi Thành phố Hổ Chí Minh đã hoạt động trở lại.
+ Công cuộc cái tạo xã hội chu nghĩa được đày mạnh, giai cấp tư sán mại bàn bị xoá bó..., đại bộ phận nông dãn đi vào con đường làm ăn tập thể.
+ Hệ thống giáo dục từ mầm non, phổ thông đến đại học đều phát triển.
Khó khăn - hạn chê': kinh tê’ nước ta mất cân đối lớn, sản xuất phát triển chậm, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn...
Thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 năm (1981 - 1985)
Thành tựu :
+ Trong sản xuất nông nghiệp và công nghiệp, đã chận được đà giám sút và có bước phát triển : sản xuất lương thực tăng lên 17 triệu tấn ; thu nhập quốc dân tăng 6,4%...
+ Hoàn thành hàng trăm công trình tương đối lớn, hàng nghìn công trình vừa và nhó. Đầu mó bắt đầu được khai thác, công trình như thuý điên sóng Đà, thuỳ điện Trị An được xây dựng.
+ Các hoạt động khoa học - kĩ thuật được triển khai.
Khó khăn - hạn chế : những khó khăn yêu kém'cúa 5 năm trước vẫn chưa được khắc phục, mục tiêu cọ bản là ổn định tình hình kinh tế - xã hội vần chưa thực hiện được.
Mục II. Đấu tranh hào vệ Tổ quốc (1975 - 1979)
Đàu tranh bảo vệ biên giới Tây - Nam
Ngay sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ, tạp đoàn Pôn Pớt, đại diện cho "Khơ-me đỏ" ở Cam-pu-chia cho quân khiêu khích dọc biên giới Tây Nam, xâm phạm nhiều vùng lãnh thố nước ta.
Ngày 22-12-1987, tạp đoàn Pôn Pốt huy động 19 sư đoàn tiến đánh Tây Ninh, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lấn biên giới Tây Nam nước ta.
Quân ta tổ chức cuộc phản công và tiến công đánh đuổi quân Pôn Pớt ra khỏi nước ta.
Bảo vệ biên giới phía Bác
Từ năm 1978, quân Trung Quốc có những hành động khiêu khích dọc biên giới.
Sáng 17-2-1979, quân đội Trung Quốc huy động 32 sư đoàn mở cuộc tiến công dọc biên giới phía Bắc nước ta, từ Móng Cái (Quảng Ninh) đến Phong Thổ (Lai Châu).
Quân dân ta đã đứng lên chiến đấu ngoan cường. Đến ngày 18-3-1979, quân Trung Quốc rút khỏi nước ta.
Cách học
Mục I.
-Về thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 nâm (1976 - 1980), học sinh tìm hiểu SGK giải thích rõ phương hướng, nhiệm vụ mục tiêu của kế hoạch Nhà nước 5 năm (1976 - 1980) đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV của Đảng đề ra.
Tìm hiểu SGK (đoạn chữ in nhó), khai thác Hình 81. Tàu nước ngoài vào nhận than tại cảng Cửa Ông (Quảng Ninh) để trình bày những thành tựu quan trọng mà nhân dân ta đã đạt được trong việc thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 năm (1976 - 1980).
Về thực hiện kê' hoạch Nhà nước 5 năm (1981 - 1985), học sinh dựa vào SGK giải thích rõ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng đã có sự điều chỉnh, bổ sung và cụ thể hoá từng chặng đường, từng giai đoạn cụ thể đường lối xây dựng chủ nghĩa xã hội trên phạm vi cả nước do Đại hội IV đề ra. Phương hướng, nhiệm vụ, mục tiêu của kế hoạch Nhà nước 5 năm (1981-1985) đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng đề ra.
+ Tim hiểu SGK (đoạn chữ in nhỏ), khai thác Hình 82. Công trìnlì thuỷ điện Hoà Bình, so sánh với thành tựu đạt được trong việc thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 năm (1976 - 1980) để thây được những thành tựu mà nhân dân ta đã đạt được trong việc thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 nãm (1981 - 1985). Những khó khăn, hạn chẽ' mà nước ta gập phải trong 10 năm (1976 - 1986).
Mục II. Về cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc (1975 - 1979), học sinh tìm hiểu SGK, giải thích được lí do vì sao sau đại thắng Xuân 19 75 nhân dân ta phải tiếp tục cuộc đấu tranh bảo vệ biên giới Tây - Nam và biên giới phía Bấc Tổ quốc.
Tìm hiểu SGK, sử dụng lược đồ Việt Nam trình bày diễn biến cuộc chiến đấu bào vệ biên giới Tây - Nam và biên giới phía Bắc Tổ quốc (1975 - 1979).
Một sô khái niệm, thuật ngữ
- Quan liệ sản xuất : quan hệ giữa người với người trong quá trình sán xuất ra của cải vật chất, thể hiện ở quan hệ với tư liệu sàn xuất, của cái làm ra.
-Thu nhập t/uốc dân : tổng giá trị sán phẩm vật chất và các khoán thu nhập khác (tính bằng tiền) của cả nước trong một năm (viết tắt theo tiếng Anh là GDP).
-Tập đoàn "Khơme đỏ" : nhóm phán động lên nắm quyền ớ Cam-pu-chia sau ngày 17-4-1975, do Pôn-Pốt cầm đầu. Nói về lai lịch của nhóm này thì rất dài và phức tạp. Trước năm 1975, bọn chúng bàng nhiều thú đoạn đã chui vào Đảng Nhân dãn cách mạng Cam-pu-chia và leo lèn nắm những chức vụ chủ chốt. Sau cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước thắng lợi, chúng phán bội cách mạng, phản bội nhãn dân, thi hành chính sách diệt chúng ở Cam-pu-chia từ nãm 1975 đến tháng 1-1979 thì bị lật đổ ("Khơme đó" là cụm từ dịch từ tiếng Pháp : Khmer Rougo, người gọi đầu tiên là Quốc vương Nô-rô-đôm Si-ha-núc đế chi những người cộng sản ớ Cam-pu-chia).
-Chếđộ diệt chủng Pôn Pốt : chế độ được dụng lẽn ờ Cam-pu-chia sau cuộc kháng chiến chống Mĩ thắng lợi, được gọi là chế độ diệt chủng Pôn Pốt. Pôn Pốt là Tống Bí thư Đảng Nhân dân Cách mạng Cam-pu-chia, tên thật là Xa Lốt Xa, sinh tại Trà Vinh (Việt Nam), hoạt động ở Cam-pu-chia. Sau thắng lợi năm 1975, nhóm Pôn Pốt đã dựng lên ờ Cam-pu-chia một chế độ mà lịch sừ gọi là chê' độ diệt chủng. Chế độ này tổn tại đẽn tháng 1-1979 thì bị lật đọ. Trong thời gian nắm quyền, chúng đã tàn phá đất nước Cam-pu-chia về mọi mặt, đã gây cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam với Việt Nam, đã giết gần 3 triệu người Cam-pu-chia.
-Sự kiện "nạn kiều" : sự kiện Trung Quốc dựng lên năm 1978, vu cho Việt Nam phân biệt đối xử với người Hoa đang làm ăn sinh sống ớ Việt Nam và lấy cớ đó, Trung Quốc gây ra cuộc chiến tranh biên giới phía Bác vào tháng 2-1979.
GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP TRONG SGK
Câu 1. Trong việc thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 năm (1976 - 1980), nhân dân ta đã đạt được những thành tựu quan trọng :
* Trong khôi phục và phát triển kinh tê
Các cơ sở công nghiệp, nóng nghiệp, giao thông vận tải bị địch bắn phá về cơ bàn đã được khôi phục xong và bước đầu phát triển. Diện tích gieo trồng tăng thêm gần 2 triệu hécta. Nhiều nhà máy được gấp rút xây dựng. Giao thông vận tải được khôi phục và xây dựng mới 1 70()km đường sắt, 3 800 km dường bộ. Tuyến đường sắt Thống Nhất từ Hà Nội đi Thành phố Hổ Chí Minh sau 30 năm bị gián đoạn đã hoạt động trớ lại.
Trong cải tạo xã lìội cliủ nghĩa
Cái tạo xã hội chủ nghía được đẩy mạnh trong các vùng mới giải phóng ớ miền Nam ; giai cấp tư sàn mại bán bị xoá bò, đại bộ phận nông dân đi vào con đường làm ãn tập thể, thú công nghiệp và thương nghiệp được sắp xếp và tổ chức lại.
Trong võII lioá, giáo due :
Xoá bó những biểu hiện của văn hoá phán động, xây dựng nền vãn hoá mới cách mạng. Giáo dục ở các cấp mẫu giáo, phổ thông, đại học đều phát triển. Năm học 1979 - 1980, tính chung sô' người đi học thuộc các đối tượng trong cả nước là 15 triệu, tăng hơn năm học 1776 - 1977 là 2 triệu.
Cảu 2. Chúng ta đã đạt được những thành tựu trong việc thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 nãm (1981 - 1985) :
Về sản xuất nông nghiệp và công nghiệp : Có bước phát triển : Năm 1981 - 1985, sán xuất nông nghiệp tàng bình quân hằng năm 4,9% so với 1,9% cùa thời kì 1976 - 1980, sàn xuất lương thực tăng bình quân hằng năm từ 13,4 triệu tấn trong thời kì 1976 - 1980, lên 17 triệu tấn. Sàn xuất công nghiệp tâng bình quân hàng năm 9,5 % so với 0,6% thời kì 1976 - 1980. Thu nhập quốc dán tăng bình quân hàng năm là 6,4% so với 0,4 % của năm năm trước.
Về xây dựng cơ sở vật chất - kĩ thuật : hoàn thành hàng trám công trình tương đối lớn, hàng nghìn công trình vừa và nhỏ. Dầu mỏ bắt đầu được khai thác, công trình thuỷ diện Hoà Bình, thuỷ điện Trị An dược khẩn trương xây dựng, chuẩn bị đi vào hoạt động.
Về các hoạt động khoa học - kĩ thuật : các hoạt động khoa học - kĩ thuật được triển khai, góp phấn thúc dẩy sán xuất phát triện.
Cáíí 3. Cuộc chiến đấu bào vệ biên giới Tày - Nam và biên giới phía Bắc nước ta (1975 - 1979) : Dựa vào Mục II, phần Kiên thức cơ bản đê trả lời.
CÂU HỎI VÀ BẢI TẬP Tự KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ
Cáu 1. Hãy khoanh tròn chữ cái trước ý trá lời đúng.
1. Đường lối xây dựng chú nghĩa xã hội trẽn phạm vi cả nước được đề ra từ
Đại hội đại biếu lần thứ II (2-195 1. tại Tuyên Quang).
Đại hội đại biêu toàn quốc lần thứ III (9-1960, tại Hà Nội).
c. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV (12-1976, tại Hà Nội).
D. Đại'hội đại biểu toàn quốc lần thứ V (3-1982, tại Hà Nội).
Nhiệm vụ chủ ýếu của ké'hoạch 5 nãm (1976 - 1980) là
vừa xây dựng đất nước, vừa cải tạo quan hệ sản xuất.
phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, c. đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
D. khôi phục kinh tế và cải tạo xã hội chủ nghĩa.
Nội dung nào dưới đây không phải là phương hướng, nhiệm vụ, mục tiêu của kế hoạch Nhà nước 5 năm (1981 - 1985) ?
Giảm nhẹ sự mất cân đối nghiêm trọng trong nền kinh tế.
Sắp xếp lại cơ cấu, đẩy mạnh cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với nền kinh tế quốc dân.
c. Đẩy mạnh phát triển sản xuất xã hội chủ nghĩa nhàm đáp ứng đòi hòi ngày càng cao của đời sống nhân dân.
D. Cơ bản ổn dinh tình hình kinh tế - xã hội, đáp ứng những yêu cầu cấp bách và thiết yếu của đời. ống nhân dân.
Trung Quốc buộc phái rút quân khỏi nước ta trong khoáng thời gian
A. từ ngày 3-3 đến ngày 16-3-1979.	B. từ ngày 4-3 đến ngày 17-3-1979.
c. từ ngày 5-3 đến ngày 18-3-1979.	D. từ ngày 6-3 đến ngày 19-3-1979.
Cáu 2. Lập bảng theo mẫu dưới đây và điền những nội dung thích hợp :
Kê hoạch
Nhiệm vụ, mục tiêu
Kê' hoạch Nhà nước 5 nãm (1976 - 1980)
Kê' hoạch Nhà nước 5 năm (1981 - 1985)
Cáu 3. Sau hơn 10 năm đi lên chủ nghĩa xã hội'(1976 - 1985). nhân dân ta đã đạt được những thành tựu chủ yếu nào và còn những khó khãn, yếu kém gì ?
Cáu 4. Lập bảng so sánh về nhũng thành tựu đã đạt được giữa hai kế hoạch Nhà nước 5 nãm (1976-1980) và (1981 - 1985).