Giải Lịch Sử lớp 9 Bài 7: Các nước Mĩ La-tinh

  • Bài 7: Các nước Mĩ La-tinh trang 1
  • Bài 7: Các nước Mĩ La-tinh trang 2
  • Bài 7: Các nước Mĩ La-tinh trang 3
  • Bài 7: Các nước Mĩ La-tinh trang 4
  • Bài 7: Các nước Mĩ La-tinh trang 5
CÁC NƯỚC Mĩ LA-TINH
HƯỚNG DẪN HỌC
Mục tiêu bài học
Hiểu và trình bày được khái quát về :
Tinh hình chung của các nước Mĩ La-tinh từ sau Chiến tranh thè giới thứ hai, những thành tựu cũng như tồn tại của họ.
Cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Cu-ba và những thành tựu mà nhân dân Cu-ba đạt được về kinh tế, văn hoá, giáo dục hiện nay.
Kiến thức cơ bản
t
Mục I. Những nét chung
Khác với châu Á và châu Phi, nhiều nước ở Mĩ La-tinh như Bra-xin, Vê-nê-xu-ẽ-la... đã giành được độc lập ngay từ những thập ki đầu của thê ki XIX, nhưng sau đó lại rơi vào vòng lệ thuộc và trớ thành "sân sau" của đế quốc Mĩ.
Từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, nhất là từ đầu những nám 60 của thế ki XX, một cao trào đấu tranh đã diễn ra ớ nhiều nước Mĩ La-tinh với mục tiêu là thành lập các chính phú dân tộc, dân chú và tiến hành các cải cách tiến bộ, nâng cao đời sống của nhãn dán. Tiêu biểu là cuộc cách mạng nhân dân ở Cu-ba đầu năm 1959...
Các nước Mĩ La-tinh đã thu được nhiều thành tựu trong công cuộc củng cố độc lập dân tộc, dân chủ hoá đời sống chính trị, tiến hành các cải cách dân chủ... Tuy nhiên, ở một số nước có lúc đã gặp phải những khó khăn như : tăng trướng kinh tế chậm lại, tình hình chính trị không ổn định do sự tranh giành quyền lực giữa các phe phái...
Mục /ỉ. Cu-ba -liòn (láo anh hùng
-Khởi đầu từ cuộc tấn công vũ trang của 135 thanh niên yêu nước vào pháo đài Món-ca-đa ngày 26-7-1953, nhân dân Cu-ba dưới sự lãnh đạo của Phi-đen Cát-xtơ-rô đã tiến hành cuộc đấu tranh kiên cường, vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khố nhằm lạt đổ chính quyền Ba-ti-xta thân Mĩ. Ngày 1-1-1959, cuộc cách mạng nhãn dàn giành được thắng lợi.
Sau ngày cách mạng thắnglợi, Chính phú cách mạng do Phi-đen đứng đầu đã tiến hành cuộc cải cách dân chú triệt đế : cải cách ruộng đất, quốc hữu hoá các xí nghiệp cúa tư bán nước ngoài, xây dựng chính quyền cách mạng các câp và thanh toán nạn mù chữ, phát triển giáo dục, y tế... Bộ mật đất nước Cu-ba thay đối cân bản và sâu sắc.
Trong nửa thế kỉ qua, nhân dân Cu-ba đã kiên cường, bất khuất vượt qua những khó khăn to lớn do chính sách phá hoại, bao vây, cấm vận về kinh tế của Mĩ, cũng như sự tan rã của Liên Xô và hệ thống xã hội chủ nghĩa (không còn những đồng minh, nguồn viện trợ và bạn hàng buôn bán...), Cu-ba vẫn đứng vững và tiếp tục đạt được những thành tích mới.
Cách học
Mục Ị. Những nét chung về tình hình phong trào đấu tranh giành độc lập dân tộc ở châu Mĩ La-tinh sau Chiến tranh thế giới thứ hai :
Học sinh tìm hiểu SGK, kết hợp sử dụng Hình 14. Lược đồ khu vực Mĩ La-tinh sau năm 1945 đê trả lời câu hỏi ở cuối mục.
Tìm hiểu SGK (đặc biệt đoạn chữ in nhỏ) để nêu được những thành tựu cũng như những khó khăn mà các nước Mĩ La-tinh đang gập phải trong công cuộc xây dựng đất nước, phát triển kinh tê' - xã hội.
Mục II. Phong trào đấu tranh cùa nhân dân Cu-ba để giành độc lập dân tộc :
Học sinh dựa vào sự hướng dẫn của giáo viên, làm việc với SGK, sưu tầm tư liệu, sử dụng Hình 15. Phi-đen Cát-xtơ-rô, tìm hiểu về cuộc đấu tranh chi ng chế độ độc tài quàn sự ở Cu-ba (chú ý sự kiện cuộc tín công pháo đài Môn-ca-đa ngay 26-7-1953 và sự kiện ngày 1-1-1959).
Dựa vàọ bài giảng của giáo viên, kết hợp tìm hiểu SGK để nêu rõ những thành tựu cũng như những khó khăn mà đất nước Cu-ba gặp phải trong quá trình xây dựng đất nước.
■ - Từ tìm hiểu những nét nổi bật về đất nước Cu-ba, hoc sinh sưu tẩm tư liệu để trả lời câu hỏi ở cuối mục : về mối quan hệ đoàn kết hữu nghị giữa lãnh tụ Phi-đen Cát-xtơ-rô, nhân dân Cu-ba với Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam.
Một số khái niệm, thuật ngữ
Mĩ La-tinh : khu vực các nước Trung và Nam châu Mĩ. Những cư dân này chịu ánh hưởng ngôn ngữ và văn hoá La-tinh (Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Pháp) nên khu vực này được gọi là khu vực Mĩ La-tinh.
Độc tài quân sự (chế độ) : chế độ độc tài do một tập đoàn quân sự thực hiện, đưa một sĩ quan lẽn cầm quyền đứng đầu nhà nước và áp dụng chế độ quân sự để quản lí đất nước. Ví dụ, chế độ độc tài quân sự được thiết lập ở Cu-ba do Ba-ti-xta nắm quyền.
-Plìủo đài Môn-ca-đa : đây là một trại lính lớn thứ hai ở Cu-ba của chính quyền Ba-ti-xta nhàm bào vệ thành phô' Xan-chi-a-gô. Ngày 26-7-1953, 135 thanh niên yêu nước do luật sư trẻ tuổi Phi-đen Cát-xtơ-rô chì huy đã mở cuộc tấn công vào trại lính Môn-ca-đa nhằm cưóp kho vũ khí, trang bị cho nhân dân. Cuộc tấn công không thành, Phi-đen và một sô' chiến sĩ bị bắt.
GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP TRONG SGK
Câu 1. Cuộc tấn công pháo đài Môn-ca-đa (26-7-1953) đã mở ra một giai đoạn mới trong phong trào đấu tranh của nhân dân Cu-ba, vì:
Cuộc đấu tranh tuy không giành thắng lợi nhưng tiếng súng Môn-ca-đa đã thổi bùng lên ngọn lửa đấu tranh vũ trang trên toàn đảo Cu-ba.
Khẳng định một thế hệ chiến sĩ cách mạng mới, trẻ tuổi đầy nhiệt huyết và kiên cường nhất định sẽ làm nên thắng lợi trong cuộc đâu tranh chống chế độ độc tài của nhân dân Cu-ba.
Câu 2. Mối quan hệ đoàn kết hữu nghị giữa lãnh tụ Phi-đen Cát-xtơ-rô, nhân dân Cu-ba với Đảng, Chính phủ và nhân dãn Việt Nam được thể hiện :
-Ngày 2-12-1960, thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam và Cu-ba, từ đó đến nay quan hệ hữu nghị và hợp tác giúp đỡ nhau về nhiều mặt ngày càng được thiết lập chặt chẽ.
-Trong cuộc khiing chiến chống Mĩ, cứu nước của nhân dân Việt Nam, Cu-ba đã giúp đỡ nhiều mặt cả về vật chất và tinh thần.
Các nhà lãnh đạo Cu-ba và Việt Nam đã nhiều lần thăm viếng lẫn nhau giữa hai nước (Chủ tịch Phi-đen Cát-xtơ-rô đã nhiều lần thăm Việt Nam), càng khẳng định mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị giữa hai nước từ ngày thiết lập quan hệ ngoại giao đến nay ngày càng tốt đẹp.
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Tự KIEM tra, đánh giá
Câu 1. Hãy khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời đúng.
Trước Chiến tranh thế giới thứ hai, các nước Mĩ La-tinh bị lệ thuộc nặng nề vào
thực dân Tây Ban Nha.	B. thực dân Bồ Đào Nha.
c. đế quốc Đức.	D. đế quốc Mĩ.
Khu vực MI La-tinh sau Chiến tranh thế giới thứ hai được ví như "lục địa bùng cháy" vì
A bị lệ thuộc nặng nề và trở thành "sân sau" của đế quốc Mĩ.
đã diễn ra cuộc đấu tranh quyết liệt chống lại ách thống trị của thực dán Tây Ban Nha.
c. cao trào đấu tranh vũ trang diễn ra liên tục, mạnh mẽ ở thập niên 60 - 80 trên khắp châu Mĩ La-tinh.
D. chính quyền độc tài ở nhiều nước bị lật đổ, các chính phù dân tộc dân chủ được thiết lập ở nhiều nước Mĩ La-tinh.
Hình thức đấu tranh giành độc lập chú yếu của nhân dân Mĩ La-tinh sau Chiến tranh thế giới thứ hai là
mít tinh, biểu tình đòi trao trá độc lập.
đấu tranh vũ trang lật đổ chính quyền độc tài phản động.
c. kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang giành chính quyền.
D. kiên trì đấu tranh bất bạo động, bất hợp tác với chính quyền độc tài.
Cuộc tấn công pháo đài Môn-ca-đa mở ra giai đoạn mới trong phong trào đấu tranh cúa nhân dân Cu-ba vì
đã thổi bùng lên ngọn lửa đấu tranh vũ trang trên toàn đất nước.
giành được thắng lợi nhanh chóng, lật đổ chế độ độc tài Ba-ti-xta.
c. đưa giai cấp công nhân và nhân dàn lao động lên nắm quyền ở Cu-ba.
D. lực lượng cách mạng phát triển nhanh chóng, mở rộng căn cứ trên toàn đất nước Cu-ba.
Sau khi cách mạng thắng lợi, đất nước Cu-ba phát triển theo định hướng
A. tư bản chủ nghĩa.	B. hoà bình trung lập.
c. xã hội dân chù.	D. xã hội chủ nghĩa.
Cáu 2. Phân loại các cuộc đấu tranh giành độc lập thắng lợi ớ Mĩ La-tinh bằng cách đánh dấu X cho phù hợp với các giai đoạn trong bảng dưới đây :
Tên nước
Thập niên đầu của thê kí XIX
Từ năm 1945 đến nay
Bra-xin
Ác-hen-ti-na
Cu-ba
Bô-li-vi-a
Chi-lê
Cô-lôm-bi-a
Vê-nẽ-xu-ê-la
Ni-ca-ra-goa
Pẽ-ru
Câu 3. Ghép các mốc thời gian sao cho phù hợp với sự kiện lịch sứ trong bảng sau :
Thời gian
Sự kiện lịch sử
1. Tháng 3-1952
a. Phi-đen Cát-xtơ-rô sang Mê-hi-cô thành lập tổ chức cách mạng lấy tên "Phong trào 26/7".
2. Ngày 26-7-1953
b. Chê' độc độc tài Ba-ti-xta bị lật đổ.
3. Năm 1955
c. Ba-ti-xta làm đảo chính thiết lạp chê' độ độc tài quân sự.
4. Tháng 11-1956
d. Phi-đen cùng 81 chiến sĩ yêu nước trở về trên con tàu Gran-ma.
5. Tháng 1-1-1959
e. Phi-đen và các đồng chí tiếp tục chiến đấu tại vùng núi rừng Xi-e-ra Ma-e-xtơ-ra.
g. 135 thanh niên yên nước dưới sự chì huy cúa Phi-đen Cát-xtơ-rô tấn công pháo đài Môn-ca-đa.
h. Cuộc tấn công pháo đài Môn-ca-đa thất bại.
Câu 4. Hãy nêu những nét nổi bật của tình hình Mĩ La-tinh từ sau năm 1945.