Giải bài tập Sinh Học 12 Bài 10. Tương tác gen và tác động đa hiệu của gen
§10. TƯtiNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG DA HIỆU CÙA GEN I. KIẾN THỨC Cơ BẮN Ngoài kiến thức cơ bản trong bài học, các em cần tham khảo thêm: Tỉ lệ phân li kiểu hình ở đời F2 trong phép lai 2 tính trạng của Menđen bị biến đổi khi có sự tương tác gen như sau: - Tương tác bổ sung (bổ trợ): 9:7; 9:4:3; 9:6:1 - Tương tác át chế: + Át chế do gen trội: 13 : 3; 12 -.3:1 + Át chế do gen lặn: 9:4:3 - Tương tác cộng gộp: 15 : 1 II. GỢl Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI SGK Phần tìm hiểu và thảo luận o Hai alen thuộc cùng một gen (ví dụ: alen A và a) có thể tương tác với nhau theo những cách nàoĩ Gen trội trội hoàn toàn, lấn át gen lặn ở thể dị hợp Aa, tính trạng trội được thể hiện ra kiểu hình. Ví dụ-. Trong thí nghiệm ở đậu Hà Lan của Menđen, A: hạt vàng, a: hạt xanh, thì Aa: hạt vàng. Gen trội trội không hoàn toàn, lấn át gen lặn ở thể dị hợp Aa, biểu hiện tính trạng trung gian. Ví dụ-. A: đỏ, a: trắng, thì Aa: hồng (hồng là tính trạng trung gian). Đồng trội: 2 alen của cùng 1 gen đều biểu hiện ra kiểu hình. Ví dụ-, kiểu gen IAIB quy định nhóm máu AB ở người. Phần gỢi ý trả lời câu hỏi và bài tập Hãy giải thích các mối quan hệ giữa gen và tính trạng sau dây và cho biết kiểu quan hệ nào là chính xác hơn: Một gen quy định một tính trạng. Một gen quy định một emimlprôtêin. Một gen quy dịnh một chuỗi pôlipeptỉt. Một gen quy định một chuỗi pôlipeptit chính xác hơn vì 1 prôtêin có thể gồm nhiều chuỗi pôlipeptit khác nhau cùng quy định. Một tính trạng lại có thể được quy định bởi nhiều loại prôtêin khác nhau. Trong một thí nghiệm, người ta cho cây hoa đỏ lai với cây hoa trắng và thu được Fj toàn hoa đỏ. Cho các cây Fị tự thụ phấn, thu dược các cây F2 với tỉ lệ phân li kiểu hình là 245 cây hoa trắng và 315 cây hoa đỏ. Hãy giải thích kết quả lai và viết sơ đồ lai từ thế hệ p tới F, và F2. 1. Giải thích: Fi toàn hoa đỏ -> đỏ là tính trạng trội F2 phân li theo kiểu hình với tỉ lệ 245 cây hoa trắng và 315 cây hoa đỏ, tức tỉ lệ 9 đỏ : 7 trắng -» F2 có 16 tổ hợp, suy ra: + Đây là lai 2 tính trạng. + Fi phải có 4 loại giao tử -» Fi có kiểu gen dị hợp về 2 cặp gen (AaBb : đỏ) -> Đây là kiểu tác động bổ trợ giữa 2 gen không alen: A và B tác động bổ trợ hình thành 1 tính trạng hoa đỏ. a và b tác động bổ trợ hình thành tính trạng hoa trắng. Chỉ có 1 loại gen trội A hoặc B: hình thành tính trạng hoa trắng. Từ kiểu gen Fj là AaBb, -> : + Giao tử của cây hoa đỏ thế hệ p là giao tử AB. + Giao tử của cây hoa trắng thế hệ p là giao tử ab. Từ đây suy ra: + Kiểu gen của cây hoa đỏ thế hệ p là AABB. + Kiểu gen của cây hoa trắng thế hệ p là aabb. 2. Sa đồ lai: P: hoa đỏ X hoa trắng Gp: AABB X aabb AB ab Fi: AaBb (đỏ) GFi: AB, Ab, aB, ab F2: \ố $\ AB Ab aB ab AB AABB đỏ AABb đỏ AaBB đỏ AaBb đỏ Ab AABb đỏ' Aabb trắng AaBb đỏ Aabb trắng aB AaBb đỏ AaBb đỏ aaBB trắng aaBb trắng ab AaBb đỏ Aabb trắng aaBb trắng Aabb trắng Tỉ lệ phân li kiểu hình là 9 đỏ : 7 trắng. Hai alen thuộc cùng một gen có thể tương tác với nhau dược không? Giải thích. Hai alen thuộc cùng một gen có thể tương tác với nhau theo kiểu trội hoàn toàn hoặc trội không hoàn toàn hoặc đồng trội. Sự tương tác giữa các gen có mâu thuẫn gì vời quy luật phân li của các alen không? Tại sao? Sự tương tác giữa các gen không mâu thuẫn gì với quy luật phân li của các alen. Vì tương tác gen là sự tác động qua lại giữa sản phẩm của các gen chứ không phải bản thân của các gen. Hãy chọn phương án trả lời đúng. Thế nào là gen đa hiệu? Gen tạo ra nhiều loại mARN. Gen điều khiển sự hoạt động của các gen khác. c. Gen mà sản phẩm của nó có ảnh hưởng đến nhiều tính trạng khác nhau. D. Gen tạo ra sản phẩm với hiệu quả rất cao. Đáp án: c. Khi lai hai thứ bí ngô thuần chủng quả dẹt và quả dài với nhau dược Fị đều quả dẹt, cho cây Fj tiếp tục giao phấn với nhau được F2 có 91 quả dẹt : 59 quả tròn : 10 quả dài. Hãy xác định quy luật tác dộng của gen dối với sự hình thành hình dạng quả bí. Tỉ lệ phân li kiểu hình ở F2 là 91 quả dẹt : 59 quả tròn : 10 quả dài, tức tỉ lệ 9 : 6 : 1, suy ra hai tính trạng hình dạng quả bị chi phôi bởi sự tương tác của 2 gen không alen.