Giải bài tập Sinh Học 12 Bài 20. Tạo giống nhờ công nghệ gen

§20. TẠO GIỐNG MỚI NHỈ CÔNG NGHỆ GEN
KIẾN THỨC Cơ BẢN
Các em cần nắm vững kiến thức cơ bản ở bài học.
GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
Hãy chọn phương án trả lời đúng.
Người ta phải dùng thể truyền để chuyển một gen từ tế bào này sang tế bào khác là vì:
nếu không có thể truyền thì gen cần chuyển sẽ không chui vào được tế bào nhận.
nếu không có thể truyền gen thì gen có vào được tế bào nhận cũng không thể nhân lên và phân li đồng đều về các tế bào con khi tế bào phân chia.
c. nếu không có thể truyền thì khó có thể thu được nhiều sản phẩm của gen trong tế bào nhận.
D. nếu không có thể truyền thì gen sẽ không thể tạo ra sản phẩm trong tế bào nhận.
Đáp án: c.
Hệ gen của sinh vật có thể biến dổi bằng những cách nào?
Đưa thêm 1 gen lạ (thường là gen của 1 loài khác) vào hệ gen. Sinh vật có được gen của loài khác bằng cách này được gọi là sinh vật chuyển gen.
Làm biến đổi 1 gen đã có sẵn trong hệ gen. Một gen nào đó của sinh vật có thể được làm biến đổi cho nó sản xuất nhiều sản phẩm hơn (ví dụ, tạo ra nhiều hoocmôn sinh trưởng hơn bình thường) hoặc làm cho nó được biểu hiện 1 cách khác thường (ví dụ, biểu hiện ở những mô mà bình thường nó không được biểu hiện).
Loại bỏ hoặc làm bất hoạt 1 gen nào đó trong hệ gen. Một gen không mong muốn nào đó của sinh vật được loại bỏ hoặc làm cho bất hoạt, ví dụ cà chua biến đổi gen có gen làm chín quả bị bất hoạt, vì thế quả cà chua có thể vận chuyển đi xa hoặc bảo quản lâu dài mà không bị thối.
Trình bày phương pháp tạo động vật chuyển gen và những thành tựu tạo giống dọng vật biến dổi gen.
(Xem Sơ độ minh họa quá trình tạo cừu biến đổi gen và Chuột nhắt chuyển gen ở SGK).
Để tạo ra 1 con vật chuyển gen, người ta thường lấy trứng ra khỏi con vật rồi cho thụ tinh trong ống nghiệm. Sau đó, tiêm gen cần chuyển vào hợp tử và hợp tử phát triển thành phôi. Tiếp đến, cấy phôi đã được chuyển gen vào trong tử cung của con vật khác để nó mang thai và sinh đẻ bình thường. Nếu gen được chuyển gắn thành công vào hệ gen của hợp tử và phôi thai phát triển bình thường thì sẽ cho ra đời 1 con vật chuyển gen.
Những thành tựu tạo giông động vật biến đổi gen như:
+ Tạo cừu biến đổi gen sản sinh prôtêin người trong sữa, prôtêin này để tạo viên thuốc chữa bệnh cho người.
+ Chuột nhắt chuyển gen chứa hoocmôn sinh trưởng của chuột công có khối lượng gần gấp đôi so với chuột bình thường cùng lứa.
+ Dê biến đổi gen có chứa gen quy định prôtêin tơ nhện, prôtêin này để sản xuất áo giáp chông đạn.
Trình bày những thành tựu tạo giống cây trồng và vi sinh vật biến dổi gen.
+ Nhờ công nghệ gen, người ta có thể tạo ra nhiều giông cây trồng quý hiếm. Ví dụ, các nhà khoa học đã chuyển gen trừ sâu từ vi khuẩn vào cây bông và đã tạo được giông bông kháng sâu hại. Khi sâu ăn lá cây bông này, chất độc do gen của vi khuẩn tạo ra sẽ giết chết sâu.
+ Các nhà khoa học cũng tạo được giống lúa “gạo vàng” có khả năng tổng hợp p-carôten (tiền chất tạo vitamin A) trong hạt.
+ Tạo giông cây trồng biến đổi gen có sản phẩm được bảo quản tốt hơn cũng được các nhà khoa học quan tâm. Ví dụ, giống cà chua có gen sản sinh êtilen đã được làm cho bất hoạt, vì thế cho quả không chín nên có thể vận chuyển đi xa hoặc để lâu mà không bị hỏng.
- Công nghệ gen có thể được ứng dụng để tạo ra các dòng vi khuẩn mang gen của loài khác như gen insulin của người. Những dòng vi khuẩn này với khả năng sinh sản cao nên có thể nhanh chóng sản sinh ra 1 lượng insulin làm thuốc chữa bệnh tiểu đường. Hiện nay, nhiều dòng vi sinh vật biến đổi gen đã được tạo ra nhằm phục vụ các mục đích khác nhau của con người, trong đó có việc làm sạch môi trường như phân hủy rác thải, dầu loang,...
Trong việc thay thế các gen gây bệnh ở người bằng các gen lành, tại sao các nhà khoa học lại nghiên cứu sử dụng virut làm thể truyền mà không dùng thể truyền là plasmitĩ
Nếu tách ADN của người ra khỏi tế bào rồi tách lây gen nào đó gắn vào plasmit sau đó đưa vào tế bào vi khuẩn E.coli thì vi khuẩn đó hoặc là sẽ không tổng hợp ra được prôtêin của người hoặc tổng hợp ra được một prôtêin khác với prôtêin của người. Lí do là gen của người là gen phân mảnh nên khi phiên mã cần cắt các đoạn intron đi. Tuy nhiên, tế bào vi khuẩn lại không có hệ enzim cắt bỏ các intron trong gen người nên mARN được phiên mã từ gen người trong tế bào vi khuẩn hoặc sẽ không được dịch mã hoặc sẽ được dịch mã cả phần intron nên sẽ cho ra prôtêin bất bình thường.
Hãy kể 1 số ví dụ về thành tựu tạo giống cây trồng biến dổi gen?
Đến nay có trên 1.200 loại thực vật đã được chuyển gen. Trong số đó có
290 giống cây cải dầu (Brassica napus), 133 giông cây khoai tây và nhiều loại khác như cà chua, ngô, lanh, đậu nành, cây bông vải, củ cải đường,...