Giải bài tập Sinh Học 12 Bài 46. Thực hành: Quản lí và sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên
§46. THựDHÀNH/QUẢN lí VÀ sử DỤNG BẼN VĨÍNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN 46.1. Các dạng tài nguyên thiên nhiên Dạng tài nguyên Các tài nguyên Ghi câu trả lời Tài nguyên không tái sinh - Những dạng tài nguyên sau 1 thời gian sử dụng sẽ bị cạn kiệt gọi là tài nguyên không tái sinh. Nhiên liệu hóa thạch - Than có nhiều ở Quảng Ninh, Thái Nguyên... dầu mỏ và khí đốt ở thềm lục địa miền Nam Việt Nam... Kim loại - Thiếc ở Tĩnh Túc, Cao Bằng... sắt ở Thái Nguyên, Cao Bằng, Hà Giang... Vàng ở Bắc Cạn, Quảng Nam... Phi kim loại - Đá vôi, đất sét... sản xuất xi măng ở nhiều tỉnh miền Bắc, Trung và Tây Nam Bộ (Hà Tiên). Đá quý có nhiều ở sông Chảy (Yên Bái), Thanh Hóa, Nghệ An... Tài nguyên tái sinh - Những dạng tài nguyên khi sử dụng hợp lí sẽ có điều kiện phát triển phục hồi gọi là tài nguyên tái sinh. Không khí sạch - Việt Nam có miền duyên hải với bờ biển dài và sạch, có những cao nguyên có không khí sạch như Đà Lạt, Sa Pa,... Nước sạch — Việt Nam có nguồn nước sạch khá dồi dào, trong đó các hệ thông sông Hồng, sông Cửu Long, Đồng Nai giữ vai trò quan trọng, ngoài ra còn có nhiều hồ nước lớn như Hòa Bình, Thác Bà, Trị An... Đất - Việt Nam là nước có diện tích trung bình nhưng dân số đông nên diện tích đất trên đầu người không lớn. Hai vùng đất phù sa có độ phì nhiêu cao thuộc lưu vực đồng bằng sông Hồng và sông Cửu long, ngòai ra còn có nhiều vùng đất trên núi cao, đồi dóc hoặc đất cát ven biển rất dễ bị rửa trôi như vùng đất trung du Bắc Bộ, ven biển miền Trung, Tầy Nguyên, Đông Nam Bộ,... Đa dạng sinh học - Việt Nam là nước có' độ đa dạng sinh học cao, nhiều loài động và thực vật mới được phát hiện như sao la. Tuy nhiên, hiện nay nhiều loài động vật đang có nguy cơ tuyệt chủng cao như tê giác, chim trĩ, trâu rừng, và các cây như gõ đỏ, gụ mật, cẩm lai,... Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu - Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu là tài nguyên sạch và không bao giờ bị cạn kiệt như năng lượng Mặt Trời, năng lượng gió, năng lượng sóng, năng lượng thủy triều, năng lượng nhiệt từ trong lòng đất. Năng lượng Mặt Trời - Việt Nam là nước có tiềm năng về năng lượng Mặt Trời cao. Năng lượng gió - Năng lượng gió dồi dào. Năng lượng sóng - Việt Nam có hơn 3200 km bờ biển nên tiềm năng sử dụng năng lượng sóng lớn. Năng lượng thủy triều - Tiềm năng lớn. 46.2. Bảng gợi ý nội dung về hình thức và nguyên nhăn gây ô nhiễm môi trường Các hình thức gây ô nhiễm môi trường Gợi ý nguyên nhân gây ô nhiễm Gợi ý đề xuất biện pháp khắc phục ô nhiễm không khí: Ô nhiễm từ sản xuất công nghiệp tại các nhà máy, làng nghề... Ô nhiễm do phương tiện giao thông. ô nhiễm từ đun nấu tại các gia đình. Khí thải chất thải từ nhà máy, làng nghể. Khí thải từ tàu xe. Khí thải do đun nấu củi, dầu,... -> Tính chất lí hóa của không khí thay đổi. Sử dụng thêm nhiều nguyên - nhiên liệu sạch... Lắp đặt thêm các thiết bị lọc khí cho các nhà máy, xe cộ,... Xây dựng thêm nhiều công viên cây xanh... Ó nhiễm chất thải rắn: Đỗ nhựa, cao su, giấy, thủy tinh... thải ra từ các nhà máy, công trường. Xác sinh vật, phân thải ra từ sản xuất nông nghiệp. Rác thải từ các bệnh viện. Giấy gói, túi nilon... thải ra từ sinh hoạt ở mỗi gia đình. Rác thải công nghiệp, sinh hoạt chưa hoặc không phân hủy. Chôn lấp và đốt cháy rác 1 cách khoa học. Tái chế chất thải thành các nguyên liệu... Ô nhiễm nguồn nước: Nguồn nước thải ra từ các nhà máy, khu dân cư mang nhiều chất hữu cơ, hóa chất, vi sinh vật gây bệnh... Chất thải làm thành phần, tính chất lí hóa của nguồn nước bị thay đổi. Xây dựng nhà máy xử lí nước thải đạt chuẩn... ô nhiễm hóa chất dộc: Hóa chất độc thải ra từ các nhà máy. Thuốc trừ sâu dư thừa trong quá trinh sản xuất nông nghiệp. Hóa chất độc dùng trong chiến tranh. Chất độc hại tích lũy trong đất, nước, không khí, rau quả, cây trồng không hoặc chưa được phân giải. Xây dựng nơi quản lí chặt chẽ các chất gây nguy hiểm. Hạn chế sử dụng hoặc sử dụng đúng quy định hóa chất, thuốc trừ sâu trong sản xuất nông nghiệp... ô nhiễm do vi sinh vật gây bệnh: Sinh vật truyền bệnh cho người và sinh vật khác như muỗi, giun sán... Vi sinh vật gây bệnh phát triển có mật độ cao trong môi trường. Nâng cao ý thức cho mọi người về ô nhiễm và cách phòng tránh. Thực hiện vệ sinh môi trường... Hình thức sử dụng tài nguyên Gợi ý sử dụng bền vững/không bền vững Ví dụ về đề xuất biện pháp khắc phục Tài nguyên đất. Đất trồng trọt Đất xây dựng công trình Đất bỏ hoang... Đất trồng cây nông nghiệp có năng suất cao: sử dụng bền vững. Đất xây dựng cõng trình: sử dụng bền vững. Đất bỏ hoang: sử dụng không bền vững. Chống hoang hóa và sử dụng nhiều hợp lí. Chọn vùng đất năng suất trồng trọt thấp. Trồng cây gây rừng bảo vệ đất trên các vùng đổi núi trọc,... Tài nguyên nước. Hồ nước chứa phục vụ nông nghiệp Nước sinh hoạt Nước thải... Đủ nước tưới cho nông nghiệp: sử dụng bền vững. Nước sạch: s'ử dụng bền vững. Nước thải ít, không gây ô nhiễm. Xây dựng nhiều hồ chứa nước kết hợp với hệ thống thủy lợi góp phần chống hạn cho đất như hồ Thác Bà, Hòa Bình, Trị An,... và nhiều hồ nhỏ ở các địa phương... Giếng khoan, hồ chứa nước sạch, nhà máy lọc nước... Xử lí nước thải phù hợp. Tài nguyên rừng: Rừng bảo vệ Rừng trồng được phép khai thác Rừng bị khai thác bừa bãi... Sử dụng bền vững. Khai thác rừng trồng hợp lí: sử dụng bển vững. Khai thác rừng bừa bãi: sử dụng không họ'p lí. Những nỗ lực bảo vệ rừng tại các địa phương thực hiện dự án trồng rừng. Thành lập các khu rừng bảo vệ như Vườn quốc gia Cúc Phương, Tam Đảo, Nam Cát Tiên...; các khu dự trữ sinh quyển như rừng ngập măn Cần Giờ, TP Hồ Chí Minh,... Tài nguyên biển và ven biển: Đánh bắt cá theo quy mô nhỏ ven bờ Đánh bắt cá theo quy mô lớn Xây dựng các khu bảo vệ sinh vật quý hiếm... Đánh bắt chưa hợp lí: sử dụng không bền vững. Đánh bắt quá mức: sử dụng không bền vững. Sử dụng bển vững. Phổ biến các quy định không đánh bắt bằng lưới có mắt lưới quá nhỏ, không đánh bắt bằng mìn, thuốc độc,... Thành lập các khu bảo vệ sinh vật biển: Hòn Mun, Khánh Hòa,... Tài nguyên da dạng sinh học: Bảo vệ các loài... Chưa được bảo vệ tốt: sử dụng không bển vững. Nghiêm cấm đánh bắt động vật hoang dã đang có nguy cơ bị hủy diệt, xây dựng các khu vực bảo vệ các động- thực vật quý hiếm.