Giải Lịch Sử 10 Bài 10: Thời kì hình thành và phát triển của chế độ phong kiến ở Tây Âu (Từ thế kỉ V đến thế kỉ XIV)

Chương VI
TÂY ÂU THỜI TRUNG ĐẠI
BÀI 10
THÒI KÌ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIEN
CỦA CHẾ Độ PHONG KIẾN Ỏ TÂY Âu
(TỪ THẾ KỈ V ĐẾN THẾ KỈ XIV)
MỤC TIÊU BÀI HỌC
Kiến thức
Hiểu được nguyên nhân và quá trình dẫn đến sự ra đời của các quốc gia phong kiến ở Tây Âu.
Nắm được các giai cấp và địa vị xã hội của từng giai cấp trong xã hội; hiểu được thế nào là lãnh địa và đời sống kinh tế, chính trị trong lãnh địa.
Nắm được nguyên nhân, hoạt động và vai trò của các thành thị trung đại.
Kĩ năng
Rèn cho học sinh kĩ năng phân tích, tổng hợp đánh giá sự ra đời của các vương quốc phong kiến Tây Âu, sự ra đời của các thành thị và vai trò của nó.
NHŨNG KIẾN THỨC CẦN NẮM VŨNG
Sự hình thành các vương quốc phong kiến ở Tây Âu
Thế kỉ III, đế quốc Rô-ma lâm vào khủng hoảng, nô lệ nổi dậy đấu tranh, sản xuất sút kém, xã hội rối ren.
Cuối thế kỉ V, đế quốc Rô-ma bị người Giéc-man xâm chiếm, năm 476 đế quốc Rô-ma bị diệt vong, thời đại phong kiến châu Âu hình thành ở châu Âu.
Những việc làm của người Giéc-man:
+ Thủ tiêu bộ máy nhà nước cũ, thành lập nên nhiều vương quốc mới + Chiếm ruộng đất của chủ nô Rô-ma cũ rồi chia cho nhau.
+ Từ bỏ các tôn giáo nguyên thủy của mình và tiếp thu Ki-tô giáo, xây
dựng nhà thờ và tìm cách chiếm ruộng của nông dân.
Các giai cấp mới hình thành: lãnh chúa phong kiến, nông nô, quan hệ sản xuất phong kiến ở châu Âu bắt đầu hình thành.
Xã bội phong kiến Tây Âu
Giữa thế kỉ IX các lãnh địa phong kiến Tây Âu ra đời, đây là đơn vị chính trị kinh tế cơ bản trong thời kì phong kiến phân quyền.
Các giai cấp trong xã hội:
+ Nông nô là người sản xuất chính trong các lãnh địa. Họ bị gắn chặt và lệ thuộc vào lãnh chúa.
+ Lãnh chúa có cuộc sống nhàn rỗi, xa hoa, sung sướng bằng việc bóc lột tô thuế và sức lao động của nông nô.
Lãnh địa là một cơ sở kinh tế đóng kín, mang tính chất tự nhiên, tự cung, tự cấp, tự túc.
Lãnh địa là một đơn vị chính trị độc lập có quân đội, toà án, pháp luật riêng, chế độ thuế khóa riêng, tiền tệ riêng...
Sự xuất hiện thành thị trung đại
Nguyên nhân thành thị ra đời:
+ Tây Âu đã xuất hiện những tiền đề của nền kinh tế hàng hoá.
+ Thị trường buôn bán tự do.
+ Thủ công nghiệp diễn ra quá trình chuyên môn hoá.
Thợ thủ công đến ngã ba đường, bến sòng, nơi có đông người qua lại lập xưởng sản xuất và buôn bán, hình thành các thành thị.
Vai trò thành thị:
+ Phá vỡ nền kinh tế tự nhiên, tự cấp, tự túc, tạo điều kiện cho kinh tế hàng hóa phát triển,
+ Góp phần tích cực xoá bỏ chế độ phân quyền... Đặc biệt mang lại không khí tự do cho xã hội phong kiến Tây Âu.
LUYỆN TẬP
Gợi ý trả lời câu hỏi SGK.
Câu 1: Sự hình thành các tầng lớp lãnh chúa và nông nô
Lãnh chúa:
Là các tướng lĩnh quân sự, các quý tộc người Giéc-man được phân nhiều ruộng đất và được phong các tước vị khác nhau, hình thành hệ thống đẳng cấp quý tộc vũ sĩ.
Các quý tộc nhà thờ được phong tặng đất đại theo tước vị trở thành tầng lớp quý tộc tăng lữ.
Các tầng lớp quý tộc vũ sĩ và quý tộc tăng lữ có đặc quyền và rất giàu có trở thành các lãnh chúa phong kiến.
Nông nô:
Nô lệ và nông dân bị tước đoạt ruộng đất biến thành nông nô phụ thuộc vào lãnh chúa.
Câu 2: Lãnh địa phong kiến và đời sống kinh tế và chính trị trong các lãnh địa
Lãnh địa phong kiến là: một đơn vị chính trị độc lập có quân đội, toà án, pháp luật riêng, chế độ thuế khóa riêng, tiền tệ riêng...
Đời sống kinh tế của lãnh địa: là một cơ sở kinh tế đóng kín, mang tính chất tự nhiên, tự cung, tự cấp, tự túc.
Đời sống chính trị - xã hội:
+ Nông nô là người sản xuất chính trong các lãnh địa. Họ bị gắn chặt và lệ thuộc vào lãnh chúa.
+ Lãnh chúa có cuộc sống nhàn rỗi, xa hoa, sung sướng bằng việc bóc lột tô thuế và sức lao động của nông nô.
Cấu 3: Nguồn gốc và vai trò của thành thị trung đại châu Âu
Nguyên nhân thành thị ra đời:
+ Tây Âu đã xuất hiện những tiền đề của nền kinh tế hàng hoá.
+ Thị trường buôn bán tự do.
+ Thủ công nghiệp diễn ra quá trình chuyên môn hoá.
Thợ thủ công đến ngã ba đường, bến sông, nơi có đông người qua lại lập xưởng sản xuất và buôn bán, hình thành các thành thị.
-Vai trò thành thị:
+ Phá vỡ nền kinh tế tự nhiên, tự cấp, tự túc, tạo điều kiện cho kinh tê' hàng hóa phát triển.
+ Góp phần tích cực xoá bò chế độ phân quyền..., đặc biệt mang lại không khí tự do cho xã hội phong kiến Tây Âu