Giải Lịch Sử 10 Bài 33: Hoàn thành cách mạng tư sản ở châu Âu và Mĩ giữa thế kỉ XIX
HOẰN THÀNH CÁCH MẠNG TƯ SẢN Ở CHÂU ÂU VÀ MỸ GIỮA THẾ KỈ XIX I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thửc Nắm được nguyên nhân, diễn biến, kết quả của cuộc đấu tranh thống nhất Đức, Italia và nội chiến ở Mĩ. Giải thích được tại sao cuộc đấu tranh thống nhất Đức, Italia và nội chiến ở Mĩ lại là cuộc cách mạng tư sản. Vẽ lược đồ quá trình thống nhất Italia, Đức. Kĩ năng. Rèn luyện cho học sinh kĩ năng phân tích, giải thích các sự kiện lịch sử qua đó khẳng định đó chính là những cuộc cách mạng tư sản diễn ra dưới các hình thức khác nhau. NHŨNG KIÊN THỨC CẦN NẮM VŨNG Cuộc đấu tranh thông nhất nước Đức Tinh hình nước Đức: + Giữa thế kỉ XIX kinh tê' tư bản chủ nghĩa Đức phát triển nhanh chóng, Đức trở thành nước công nghiệp + Phương thức kinh doanh theo lối tư bản đã xâm nhập vào các ngành kinh tế. + Nước Đức bị chia xẻ thành nhiều vương quốc nhỏ, cản trở sự phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa => đặt ra yêu cầu cần thống nhất đất nước. Đức tiến hành thống nhất bằng vũ lực "Từ trên xuống" thông qua các cuộc chiến tranh-với các nước khác. Quá trình thống nhất Đức: + Năm 1864 Bi-xmác tấn công Đan Mạch, chiếm Hôn-xtai-nơ và Sơ-lê- xvích thuộc Bắc hải và Ban Tích. + Năm 1866, Bi-xmác gây chiến tranh với Áo, Đức thành lập một liên bang Bắc Đức. Năm 1870 - 1871, Bi-xmác gây chiến với Pháp thu phục các bang miền Nam hoàn thành thống nhất Đức. Cuộc đấu tranh thông nhất Italia. Tinh hình Italia trước khi thống nhất: + Đất nước bị phân tán chia xẻ thành 7 vương quốc nhỏ, chịu sự thống trị của đế quốc Áo. + Kinh tế lạc hậu, chậm phát triển, bị kìm hãm phát triển. Nhiệm vụ: + Đặt ra yêu cầu cấp bách là giải phóng dân tộc khỏi sự lệ thuộc vào Áo, xoá bỏ sự cản trở của các thế lực phong kiến. Mở đường cho kinh tế phát triển theo hướng tư bản chủ nghĩa. Diễn biến: Nổi bật là vai trò của vương quốc Pê-ê-ôn-tê. + Tháng 4/1859 chiến tranh với Áo; 3/1860 các vương quốc miền Bắc sát nhập vào Pi-ê-mô-tê. + Tháng 4/1860 khởi nghia'cua nhân dân ở Xi-xi-lia cùng với đội quân "áo đỏ"của Gia-vi-ban-đi thống nhất được miền Nam. + Năm 1866 liên minh với Thổ chống Áo giải phóng được Vê-nê-xia. + Năm 1870 sau thất bại của Pháp trong chiến tranh với Phổ thu hồi Rôma Y nghĩa: + Mang tính chất một cuộc cách mạng tư sản, lật đổ sự thống trị của đê' quốc áo và các thế lực phong kiến. + Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển. Nội chiến ở Mĩ Tình hình Mĩ trước khi nội chiến: + Giữa thế kỉ XIX kinh tế Mĩ tồn -tại hai hiện tượng: Miền Bắc phát triển nền công nghiệp tư bản chủ nghĩa; miền Nam - kinh tế đồn điền dựa vào bóc lột nô lệ. + Nhờ điều kiện thuận lợi kinh tế phát triển nhanh chóng, đặc biệt là ngành công nghiệp và cả nông nghiệp. Song chế độ nô lệ cản trở nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển. + Mâu thuẫn giữa tư sản, trại chủ ở miền Bắc với chủ nô ở miền Nam ngày càng gay gắt. Nguyên nhân trực tiếp: + Lin-côn đại diện Đảng cộng hòa trúng cử tổng thống đe doạ quyền lợi của chủ nô ở miền Nam. + 11 bang miền Nam tách khỏi liên bang. Diễn biến: , + Ngày 12/4/1861 nội chiến dùng nổ - ưu thế thuộc về Hiệp bang. + Ngày 1/1/1863 Lin-côn ra sắc lệnh bãi bỏ chế độ nô lệ —> nô lệ, nông dân tham gia quân đội. + Ngày 9/4/1865 nội chiến kết thúc, thắng lợi thuộc về quân Liên bang. Ý nghĩa: + Là cuộc cách mạng tư sản lần thứ hai ở Mĩ. + Xoá bỏ chế độ nô lệ ở miền Nam, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển. + Nền kinh tế Mĩ phát triển nhanh chóng sau nội chiến. LUYỆN TẬP Gợi ý trả lời câu hỏi SGK. . Câu 1. Sự nghiệp thống nhất Đức, thống nhất I-ta-lia và nội chiến ở Mĩ mang tính chất một cuộc cách mạng tư sản vì: Thực hiện nhiệm vụ của cuộc cách mạng tư sản: + Ngạt bỏ những cản trở của chế độ phong kiến mở đường cho CNTB phát triển. + Lãnh đạo là những tư sản hoặc quý tộc tư sản hoá. Câu 2. Hệ quả của cuộc đấu tranh thống nhất Đức, thống nhất I-ta-lia và nội chiến ở Mĩ đối với sự phát triển của chủ nghĩa tư bản: Gạt bỏ những trở ngại của chế độ phong kiến: Ở Đức đó là tình trạng đất nước bị chia xẻ thành nhiều vương quốc nhỏ; ở I-ta-lia đất nước bị chia rẽ và chịu sự khống chế của đế quốc Áo; ở Mĩ là sự tồn tại chế độ nô lệ ở miền Nam. Tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.