Giải toán lớp 4 Bài 101: Rút gọn phân số

RÚT GỌN PHÂN SỐ
KIẾN THỨC CẦN NHỚ
Phân số tối giản
Phân số tối giản là phân số có tử số và mẫu sô' không cùng chia hết cho một số tự nhiên nào khác 1.
í 15	11	.	, „	.	, ,
Ví dụ:	— ; ——;	Là các phân sô tôi gián.
29	12	p	s
Rút gọn phân số
Muốn rút gọn phân số ta chia cả tử số và mẫu số của phân sô đó với cùng một số tự nhiên lớn hơn 1 mà tử sô' và mẫu sô' của phân sô' đó cùng chia hết cho số đó, để được phân số mới có tử sô và mẫu sô' nhỏ hơn tử sô' và mẫu sô' ban đầu và có giá trị bằng phân sô' ban đầu. vtdụ:
60	60 : 2	30	30 : 6	5 {60	5)
Chú ý:
Phân số tối giản không thể rút gọn được.
Khi rút gọn phân số cổ gắng rút gọn phân sô' đến phân số tối giản.
Dựa vào dấu hiệu chia hết hoặc phép thử chọn dể tìm được một sô' tự nhiên nào đó (lớn hơn 1) mà cả tử sô và mẫu sô' của phân sô đã cho đều chia hết cho số đó.
3. Cách rút gọn phân số
Khi rút gọn phân sô' có thể làm như sau:
Xét xem tử số và mẫu số cùng chia hết cho số tự nhiên nào lớn hơn 1.
Chia tử số và mẫu sô' cho số đó.
Cứ làm như thế cho đến khi nhận được phân số tối giản.
18
Ví dụ: Rút gọn phân số 4-y.
54
18 18'2
Ta thấy: 18 và 54 đều chia hết cho 2, nên: -z~- =	'
54	54 : 2
9 : 9
9_
27
Ị_
3
9 và 27 đều chia hết cho 9, nên:	„„ „
27	27 : 9
1 và 3 không cùng chia hết cho số nào lớn han 1,
nên — là phân số tối giản.
3
Vậy:
18_
54
Ị_
3
HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP
❖ Bàil
Rút gọn các phân sô’:
12.	15.	11
8 ’	25
a) ỉ;
a)
b)
4 _ 6 z 11 22 5_ 10 =
75
300
22
2
3
36.
10’
75
36
b)
4 : 2 6:2 11:11 22:11 5:5 _ 1 10 : 5 “ 2
75:75 300 : 75 "
JL
4
8
8:
4
36
36
:2
10
10
: 2
12
12:
12
36
36:
12
15
 15 :
5
Giải
12	12 : 4
10
_ 3 " 2 - AẾ
" 5
1.
= 3’
3.
7;
12.
36’
_9_.
72’
15
25
75
36
_9_
72
75 .	15.	4
300 ’	35 ’	100
15:5 : 25:5
75:3 : 36:3 9:9
3
5
25
12
72:9
4 _ 4:4 100 "
100:4
25
35	35:5
(Lưu ý: Nếu phân số có mẫu chia hết cho tử để rút gọn nhanh, ta chia cả tử
và mẫu cho tử)
❖ Bài 2
„	.	,A„	4.	8.
Trong các phân sô —; —; —;
5	F	3	7	12
30.
36’
72
73
Phân số nào tối giản? Vì sao?
Phân sô’ nào rút gọn được? Hãy rút gọn phân sô’ đó.
Giải
72
'
z. .,	1	4
a) Các phân số tôi giản là: £■;	r-;
3	7
Các phân số trên có tử số và mẫu sô" không cùng chia hết cho một số tự nhiên nào khác 1 nên nó là phân sô" tốì giản.
b) Các phân số có thể rút gọn được là:
Ta rút gọn: — 12
8:4
12:4
_8_ 30 12’ 36
30 _ 30:6 _ 5 36 ~ 36:6 - 6
❖ Bài 3
Viết số thích hợp vào ô trông:
54	27 I I 3
72 = Q= 12 = □
Giải
54 _ 27	|~9~]	3
72 - [36] ~ 12 ~ [TỊ