Bài số 107: Tả một cảnh vật của làng em
Bài sô 107 Tả một Ciỉnli vật của làng em. Bài làm Cổng làng Làng tôi có nhiều di tích văn hoá lâu đời. Giếng Ngọc, đình Sàng, chùa Yen, cống tam quan... đã gần 300 năm tuổi, cống làng tôi đẹp lắm! Ông nội tôi thường kế cho con cháu nghe chuyện cũ làng tôi. Sau khi vinh quy bái tổ, cụ Nghè Tân đã xin bố mẹ bán hai mẫu ruộng hương hoả, lấy tiền xây cổng tam quan, đình Sàng và giếng Ngọc tặng bả con thôn xã. Luỹ tre xanh thắm bao bọc xóm làng. Xóm Thượng, xóm Hạ, làng Công, làng Vệ đều được luỹ tre xanh bao quanh. Ngoài luỹ tre là ao, đầm và những con ngòi cho tre soi bóng. Đường lảng được lát bằng gạch chỉ, lát nghiêng. Con trai, con gái (khi lấy vợ, gả chông) theo lệ làng phải mang đủ 120 viên gạch, mâm xôi, con gà dâng lễ thành hoàng. Đên nay, mĩ tực ấy vần được cháu con các dòng họ noi theo và truyền giữ. Cổng làng nào, cổng xóm nào cũng đẹp. Nhưng đẹp nhất, cổ kính nhất là đình làng Sàng và công tam quan. Đình Sàng có chín gian, mái ngói; cột, kèo, văng, xà, rui, mè đều bằng gỗ lim. Mái đình có rồng vàng chầu mặt nguyệt; bốn góc mái uốn cong với dáng phượng bay lên trời cao. Trong đình có hàng trăm bức chạm, gồm long, ly, quy. phượng, có rồng chầu hổ phục, có đủ loại hoa và trăm loài linh điểu với bao dáng hình đường nét lạ kì. Có đôi ngựa hồng, ngựa bạch tráng lệ. Hoành phi đại tự, câu đối rực rỡ vàng son. Có hai ông Thiện, Ác cầm chùy, cầm bùa chú trấn giũ' trước sân đình, càng nhìn càng thấy kì bí. Cổng tam quan cao bằng mái nhà hai tầng. Lầu thượng treo chuông đồng nặng 360 ki-lô-gam, có bàn thờ thắp hương trong ngày lễ tết. Cửa chính tam quan là một cái vòm cao 4 mét, với hai cánh cửa lim đồ sộ, đóng chặt quanh nám; chi mơ vào ngày mồng một, ngày rằm hàng tháng. Vòm tả. vòm hữu cao độ 3 mét, rộng 4 mét, cánh cửa mở toang suốt đêm ngày đế bà con đi lại. Khách phương xa đến thăm đình Sàng từ xa đã nhìn thấy bức đại tự "Vĩnh Cư Quan” bằng chữ Hán. nét chữ to bang bàn tay người lớn. Cổng làng em nhìn về phía nào cũng đẹp. Bên trái đình Sàng là cây đa cố thụ, đồ sộ như một đàn khủng long đang quần tụ. Ngọn đa cao vút trời xanh. Bóng đa che 1'Ọ'P một khu đất rộng bàng cái sân bóng. Ngọn đa là giang sơn của lũ chim trời. Cò trắng, quạ, diều chiếm lĩnh ngọn cao. Sáo sậu, sáo mỏ vàng, chèo bẻo, chào mào hót râm ran khấp cành xanh lá biếc. Ao sen nằm phía bên phải ngõ làng, rộng hai, ba mẫu tây. Ngày xưa có nhiều sen bách diệp; nay chỉ còn sen hồng. Mùa xuân, làng em tố chức đua thuyền thúng. Mùa hè, con gái bơi thuyền đi hái sen. Gió nồm nam hây hẩy, quyện hương sen ngào ngạt. Làng trên xóm dưới đều thơm. Đã có nhiều du khách chụp cảnh đẹp cổng làng em. Sớm sớm, chiều chiều, hình ánh các cô gái gánh hàng đi chợ, lũ trẻ mục đồng vắt véo lưng trâu đã làm cho cổng làng em in đậm đường nét bình dị cùa một miền thôn trang đậm đà, đáng yêu, đáng nhớ. Nguyên Phương Dung, 3A Trường Tiểu học Phan Đình Phùng - Hà Tĩnh