SGK Địa Lí 8 - Bài 26. Đặc điểm tài nguyên khoáng sản Việt Nam
Bài 26 : ĐẶC ĐIỂM TÀI NGUYÊN KHOÁNG SẢN VIỆT NAM Đất nước ta có lịch sử phát triển qua hàng trăm triệu năm, cấu trúc địa chất phức tạp. Nước ta lại nằm ở khu vực giao nhau của hai vành đai sinh khoáng lớn của thế giới là Địa Trung Hải và Thái Bình Dương. Điều đó có ảnh hưởng đến tài nguyên khoáng sản của nước ta như thế nào ? VIỆT NAM LÀ NUỨC GIÀU TÀI NGUYÊN KHOÁNG SẢN Ngành địa chất Việt Nam đã khảo sát, thăm dò được khoảng 5000 điếm quặng và tụ khoáng của gân 60 loại khoáng sản khác nhau, trong đó có nhiều loại đả và đang được khai thác. Phần lớn các khoáng sản cua ta có trữ lượng vừa và nhỏ. Một số khoáng sản có trữ lượng lớn là than, dầu khí, apatit, đá vôi, sắt, crôm, đóng, thiếc, bôxit (quặng nhôm). Em hãy tìm trên hình 26.1 một sô'mò khoáng sán lớn nêu trên. Sự HÌNH THÀNH CÁC VÙNG Mỏ CHÍNH ở NUỚC TA Giai đoạn Tiền Cambri Giai đoạn này có các mỏ than chì, đồng, sắt, đá quý... phân bố tại các nén cổ, đá bị biến chất mạnh như khu nén cổ Việt Bắc, Hoàng Liên Sơn, Kon Turn... Giai đoạn Cổ kiến tạo Giai đoạn này có nhiều vận động tạo núi lớn, đã sản sinh rất nhiêu loại khoáng sản và phân bố trẽn khắp lãnh thổ nước ta. Các khoáng sản chính là apatit, than, sắt, thiếc, mangan, titan, vàng, đất hiếm, bôxit trâm tích, đá vôi, đá quý... Giai đoạn Tân kiến tạo Khoáng sản chủ yếu là dáu mỏ, khi đốt, than nâu, than bùn tập trung ở các bổn trâm tích ngoài thềm lục địa và dưới đóng bàng châu thố sông Hồng, sông Cừu Long..., các mỏ bôxit (quặng nhôm) ở Tây Nguyên. Hình 26.1. Lược đồ khoáng sản Việt Nam Em hãy tìm trên hình 26.1 các mỏ chính ờ nước ta được nên trong báng 26.1. VÃN ĐÉ KHAI THÁC VÀ BẢO VỆ TÀI NGUYÊN KHOÁNG SẢN Khoáng sản là loại tài nguyên không thế phục hỏi. Do đó, dù giàu có đến đâu chúng ta củng phái khai thác hợp lí, sử dụng tiết kiệm và có hiệu quả nguồn tài nguyên này. Hiện nay một số khoáng sản của nuớc ta có nguy cơ bị cạn kiệt và sù dụng còn lãng phí. Em hãy cho biết một sô' nguyên nhân dẩn tới hậu quá đó và cho một sô' dấn chứng. Việc khai thác, vận chuyến và chẽ biến khoáng sản ớ một số vùng cùa nước ta như vùng mo Quảng Ninh, Thái Nguyên, Vũng Tàu v.v... đã làm ô nhiẻm môi trường sinh thái. Cán phải thực hiện nghiêm chinh Luật khoáng sàn của Nhà nước ta. Nước ta cố nguồn khoáng sản phong phú, đa dạng. Phần lớn các mỏ có trữ lượng vừa và nhỏ. Một sô' mỏ lớn là than, dầu mỏ, khí đốt, bôxit, sắt, crôm, thiếc, apatit, đất hiếm và đá vôi. Cần thực hiện tốt Luật khoáng sản để khai thác hợp lí, sử dụng tiết kiệm và có hiệu quả nguồn tài nguyên khoáng sản quý giá của nước ta.- CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Chứng minh ràng nước ta có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú, đa dạng. Nèu một sổ nguyên nhân làm cạn kiệt nhanh chóng một số tài nguyên khoáng sán nước ta. Đién lên bán đó trống các mỏ khoáng sản sau đây : than, dáu mó, bôxit, sát, crõm, thiếc, apatit, đá quý. Báng 26.1. Các khoáng sàn chính Các giai đoạn Các vùng mỏ chính Các mỏ chính Tiên Cambri Việt Bác và hữu ngạn sõng Hóng Than, chì. đóng, vàng (Lào Caì); đá quý (Yên Bái), sắt (Tòng Bá - Hà Giang). Nén cổ Kon Turn Vàng (Quáng Nam và tây Kon Tum, Gia Lai), đá quý, đất hiếm. Cổ kiến tạo Đông Bắc Bác Bộ Tại Thái Nguyên : sát (Trại Cau), than đá (Quán Triéu), than mờ (Làng Cám), titan (Núi Chúa),-đá vói. Tại Quảng Ninh : than đá (Cám Phá, Đèo Nai, Mạo Khé, Uông Bi...); đá vôi, cát, sét... Tại Cao Bàng, Lạng Son : thiếc (Tinh Túc), bô-xit, mangan (Trùng Khánh), đá vôi. Tây Bắc Đóng (Son La), váng (Mai Son - Hoà Bình), barit (Nậm Xe - Lai Châu), đất hiếm (Phong Thổ - Lai Châu), đá vôi. Bắc Trung Bộ Crôm (Cô Định - Thanh Hoá), thiếc (Quỳ Hợp - Nghệ An), sát (Thạch Khé - Hà Tĩnh), đá quý (Quỳ Châu - Nghệ An), đá vôi. Tây Nguyên Cao lanh, kim loại màu (Làm Đổng). Tân kiến tạo Các đổng bàng Than nâu, dáu mỏ, khí tụ nhiên (Đóng bàng sông Hóng), than bùn (Đóng bàng sông Cửu Long). Thém lục địa Dáu mỏ, khi đốt. Tây Nguyên Bô-xit (Lâm Đống, Đắk Lák...).