SGK Địa Lí 8 - Bài 8. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội ở các nước châu Á
Bài 8 :.TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ- XÃ HỘI Ở CÁC NƯỚC CHÂU Á Trong mấy chục năm cuối thế kỉ XX, phần lớn các nước châu Á đã đẩy mạnh phát triển kinh tế, vươn lên theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Nhìn chung, sự .phát triển của các nước không đồng đểu, song nhiều nước đã đạt được một số thành tựu to iớn. Dựa vào hình 8.ỉ, em hãy cho biết : - Các nước thuộc khu vực Đông Á, Đông Nam Á và Nam Á có các loại cây trồng, vật nuôi nào là chù yếu ? - Khu vực Tây Nam Á và các vùng nội địa có những loại cây trồng, vật nuôi nào là phố biên nhất ? ơ châu A, lúa gạo có thế xem là loại cây lưong thực quan trọng nhất. Cây lúa thích nghi vói điéu kiện khi hậu nóng ấm, được trồng chủ yếu trên các đóng bàng phù sa màu mở. Trái lại, cãy lúa mì và cây ngô được trổng chủ yêu ớ các vùng đất cao và khí hậu khô hon. Châu Á chiêm gán 93% sản lưọng lúa gạo và khoang 39% sản lượng lúa mì của toàn thè giới (2003) Trung Quốc Ấn Độ In-đô-nê-xi-a Băng-la-đét Việt Nam Thái Lan Mi-an-ma Các nước khác Hình 8.2. Biểu đồ tỉ lệ sản lượng lúa gạo của một sô' quốc gia châu X so với thế giới (%) năm 2003 Hình 8.3. Cảnh thu hoạch lúa ở In-đô-nê-xl-a Dựa vào hình 8.2, em hãy cho biết những nước nào ờ châu Á sán xuất nhiều lúa gạo và ti lệ so với thế giới là bao nhiêu ? Trung Quốc và Ân Độ là hai-nước đông dân nhất thế giói, trước đây thường xuyên thiếu hụt lương thực, nay đã đủ và còn thừa đế xuất kháu. Một số nước như Thái Lan, Việt Nam hiện nay trớ thành những nước xuất kháu gạo đứng thứ nhất và thứ hai thê' giới. Các vật nuôi cua châu Á củng rất đa dạng, ơ các vùng khí hậu ám ướt, vật nuôi chu yếu là trâu, bò, lợn, gà, vịt... Ó các vùng khi hậu tương đối khô hạn, vặt nuôi chu yếu là dê, bò, ngựa, cừu... Đặc biệt, Bác Á thuộc vùng khi hậu lạnh, vật nuôi quan trọng nhất là tuân lộc. CÔNG NGHIỆP Sản xuất công nghiệp của các nước châu Á rất đa dạng, nhưng phát triển chưa đéu. - Cống nghiệp khai khoáng phát triển ở nhiêu nước khác nhau, tạo ra nguồn nguyên liệu, nhiên liệu cho sản xuất trong nước và nguồn hàng xuất kháu. Dựa vào bàng số liệu dưới đây, em hãy cho biết: + Những nước nào khai thác than và dầu mỏ nhiều nhất ? + Những nước nào sừ dụng các sán phẩm khai thác chù yếu để xuất khấu ? Báng 8.1. Sán lượng khai thác than và dầu mỏ ờ một số nước châu Á năm 1998 Tiêu chí Quốc gia X. Sản lượng than (triệu tấn) Sản lượng dâu mo (triệu tấn) Khai thác Tiêu dùng Khai thác Tiêu dùng Trung Quốc 1250 1228 161 173,7 Nhật Bản 3,6 132 0,45 214,1 In-đô-nê-xi-a 60,3 14 65,48 45,21 A-rập Xê-út 431,12 92,4 Cô-oét 103,93 43,6 Ấn Độ 297,8 312 32,97 71,5 Nguồn : Số liệu kinh tế - xả hội các nước và vùng lãnh thó trên thê' giới. NXB Thống kẽ, Hà Nội, 2002. Cống nghiệp luyện kim, cơ khí chế tạo (máy công cụ, phương tiện giao thõng vận tái), điện tử... phát triến mạnh ơ Nhật Bán, Trung Quốc, Ân Độ, Hàn Quốc, Đài Loan... Công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng (may mặc, dệt, chế biến thực phám...) phát triến ớ hầu hết các nước. DỊCH VỤ Ngày nay, các hoạt động dịch vụ (giao thông vận tái, thương mại, viền thông, du lịch...) được các nước rất coi trọng. Nhật Bản, Xin-ga-po, Hàn Quốc là những nước có ngành dịch vụ phát triến cao. Dựa vào báng 7.2, em hãy cho biết: Tì trọng giá trị dịch vụ trong cơ cấu GDP cùa Nhật Bàn, Hàn Quốc là bao nhiêu ? Mối quan hệ giữa ti trọng giá trị dịch vụ trong cơ cấu GDP với GDP theo đầu người cùa các nước nói trên như thê nào ? Ngày nay, tình hình phát triển kinh tế - xã hội ở các nước châu Á đã có được những thành tựu to lớn. vể nông nghiệp, sản xuất lương thực ở nhiều nước như Ân Độ, Trung Quốc, Thái Lan, Việt Nam đã đạt kết quả vượt bậc. Về công nghiệp và dịch vụ, Nhật Bản, Xin-ga-po, Hàn Quốc là những nước có trình độ phát triển cao. Đời sống của nhân dân các nước này được nâng .cao rõ rệt. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Những thành tựu vé nóng nghiệp cùa các nước châu Á được biếu hiện như thế nào ? Dựa vào nguồn tài nguyên nào mà một sô' nước Tây Nam Á lại trở thành những nước có thu nhập cao ? Dựa vào kiến thức đã học, em hây ghi tên các nước và vùng lãnh thó đã đạt được thành tựu lớn trong phát triển nông nghiệp hoặc công nghiệp vào vo học theo mầu bang dưới đây : Ngành kinh tế Nhóm nước Tên các nước và vùng lãnh thó Nông nghiệp - Các nước đông dán sán xuất đu lương thực - Các nước xuất khầu nhiéu gạo Công nghiệp - Cường quốc công nghiệp - Các nước và vùng lãnh thổ cóng nghiệp mới