SGK Địa Lí 8 - Bài 5. Đặc điếm dân cư, xã hội châu Á
Bài 5 : ĐẶC ĐIẾM DÂN CƯ, XẤ HỘI CHÂU Á Châu Á là một trong những nơi có người cổ sinh sống và là cái nôi của những nền văn minh lâu đời trên Trái Đất. Châu Á còn được biết đến bởi một số đặc điểm nổi bật của dân cư mà ta sẽ tiếp tục tìm hiểu. MỘT CHÂU LỤC ĐÔNG DÂN NHẤT THÊ GIỚI Bảng 5.1. Dân sô các châu lục qua một số năm (triệu nguời) Năm 1950 2000 2002 Ti ỉệ tăng tự nhiên (%) năm 2002 Châu Á .1 402 3 683 . 3 766(0 1,3 Châu Âu 547 729 728(2) -0,1 Châu Đại Dương 13 30,4 32 1,0 Châu Mĩ 339 829 850 1,4(3) Châu Phi 221 784 839 2,4 Toàn thê giới 2 522 6 055,4 6 215 1,3 Chưa tính số dân cúa LB Nga. Kế cả só dân cua LB Nga thuộc châu Á. Bác Mì có ti lệ tăng tụ nhiên là 0,6%. Dựa vào bàng 5.1, em hãy nhận xét sô' dân và tì lệ gia tăng dân số tự nhiên của châu Á so với các châu khác và so với thê giới. Nhiều nước châu Á như Trung Quốc, Việt Nam, Thái Lan..., đang thực hiện chinh sách dán số nhàm hạn chẻ gia tăng nhanh dân số. Nhờ đó, ti lệ gia tăng dân số của châu Á đã giảm đáng kể, ngang với mức trung binh năm cua thế giới. DÂN CƯ THUỘC NHIỀU CHỦNG Tộc Quan sát hình 5.1, em hãy cho biết dân cư châu Á thuộc những chùng tộc nào ? Mỗi chùng tộc sống chù yếu ờ những khu vực nào ? Dựa vào kiến thức đã học, em hãy so sánh thành phần chùng tộc cùa châu Á và châu Ầ u. Hình 5.1. Lược đồ phân bố các chủng tộc ở châu Á Các luồng di dân và việc mở rộng giao lưu đã dần đến sự hợp huyết giữa người thuộc các chủng tộc, các dân tộc trong mỗi quốc gia. Họ chung sống bên nhau và cùng góp sức xây dựng quê hưong đất nước. NƠI RA ĐỜI CỦA CÁC TÔN GIÁO LỚN Trên thế giới hiện nay có bốn tôn giáo lớn đóng vai trò đáng kể trong lịch sù văn hoả nhân loại. Đó là những tôn giáo xuất hiện từ thời xa xưa ở châu A. Tại An Độ đã ra đời hai tôn giáo lớn là An Độ giáo và Phật giáo. An Độ giáo ra đòi vào thế kỉ đáu của thiên niên ki thứ nhất trước Công nguyên, Phật giáo ra đời vào thế kỉ VI trước Công nguyên. Trên vùng Tây Á, Ki-tô giáo được hình thành từ đâu Công nguyên (tại Pa-le-xtin) và Hói giáo vào thế kỉ VII sau Công nguyên (tại A-rập Xè-ut). Mỗi tôn giáo thờ một hoặc một số vị thần khác nhau. Các tôn giáo đéu khuyên rãn tín đổ làm việc thiện, tránh điéu ác. Nhà thờ Hôi giáo Chùa cùa Phật giáo Nhà thò Ki-tô giáo Hình 5.2. Nơi làm lễ của một số tôn giáo Dựa vào hình 5.2 và hiếu biết cùa bán thân, em hãy giói thiệu về nơi hành lễ cùa một số tôn giáo. Mặc dù tỉ lệ gia tăng dân sô' đã giảm, châu Á vẫn có số dân đông nhất so với các châu lục khác. Dân cư châu Á chủ yếu thuộc các chủng tộc Môn-gô-lô-it, ơ-rô-pê-ô-it, và một số ít thuộc chủng tộc Ô-xtra-lô-it. Các chủng tộc tuy khác nhau vể hình thái nhưng đều có quyền và khả năng như nhau trong mọi hoạt động kinh tế, văn hoá, xã hội. Châu Á cũng là noi ra đời của nhiều tôn giáo lớn : Phật giáo, Hổi giáo, Ki-tô giáo, Ấn Độ giáo. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Dựa vào báng 5.1, em hây so sánh số dân, ti lệ gia tăng dân số tự nhiên trong 50 nãm qua cùa châu Á với châu Âu, châu Phi và thế giói. Vẽ biếu đó và nhận xét sự gia tăng dân sổ của châu Á theo sổ liệu dưới đây : Năm 1800 1900 1950 1970 1990 2002 Số dân (Triệu người) 600 880 1402 2100 3110 3766* * Chưa tinh số dân cúa LB Nga thuộc châu Á. Trình bày địa điếm và thời điém ra đời của bốn tôn giáo lớn ở châu Á.