SGK Sinh Học 8 - Bài 24. Đột biến số lượng nhiễm sắc thể (tiếp theo)

Bài 24. ĐỘT BIÉN số LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ (tiếp theo)
m - Thể đa bội
Thể đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội sô của n (nhiều hơn 2n). Sự tăng gấp bội số lượng NST, ADN trong tế bào đã dẫn đến tăng cường độ trao đổi chất, làm tăng kích thước tế bào, cơ quan và tăng sức chông chịu của thể đa bội đổi với các điều kiện không thuận lợi của môi trường.
- Quan sát các hình sau đây :
f' í®' w W4
Hình 24.1.
Tê' bào cây rêu
a	'	• :■<
k/V'-
HHr/* ỉ'
có sô bộ NST khác nhau
n (tếbào bình thường) ;’
2n ; c) 3n ; d) 4n.
Hình 24.2. Các cây cà độc dược có các bộ NST khác nhau
Cây tam bội (3n = 36);
Cây lục bội (6n= 72);
Cây cửu bội (9n=108);
Cây thập nhị bội (12n = 144).
Hình 24.3. Cù cải lưỡng bội (a) và tứ bội (b)
- Hãy trả lời các câu hỏi sau :
+ Sự tương quan giữa mức bội thê (số n) và kích
thước của cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản ở các cây nói trên như thê nào 7
+ Có thể nhận biết cây đa bội bằng mắt thường qua những dấu hiệu nào ?
+ Có thể khai thác những đặc điểm nào ở cây đa bội trong chọn giôhg cây trồng ?
IV - Sự hình thành thể đa bội
Hình 24.4. Quà cùa giống táo lưỡng bội (a) và tứ bội (b)
Dưới tác động của các tác Tẽ bào nhân vật lí (tia phóng xạ, thay 2n đổi nhiệt độ đột ngột...) hoặc tác nhân hoá học (cônsixin...) „:__ vào tê bào trong quá trình phân bào hoặc ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong cơ thê có HpP thể gây ra sự không phân li của tất cả các cặp NST trong quá trinh phân bào.
- Hãy so sánh hai sơ đồ ở hình 24.5 và cho biết:
Hình 24.5. Sự hình thành thể tứ bội (4n) do rối loạn trong nguyên phân hoặc giâm phân
Trong 2 trường hợp (hình 24.5a, b), trường hợp nào minh hoạ sự hình thành thể đa bội do nguyên phân hoặc giảm phân bị rối loạn.
Thề đa bội là co thề mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội số của n (nhiêu hon 2n).
Tế bào đa bội có sổ lượng NST tăng gáp bội, sổ lượng ADN cũng tăng tưong ứng, vĩ thế quá trĩnh tồng hợp các chát hữu co dỉẻn ra mạnh mẽ hon, dàn tóỉ kích thước té bào cùa thể đa bội lớn, co quan sinh dưỡng to, sinh trưởng phát triển mạnh và chống chịu tót.
Hỉện tượng đa bội thể khá phổ biến ở thực vật và đã đưọc ứng dụng có hỉệu quà trong chọn gỉống căy trồng.
ầu hói và bài tập
Thể đa bội là gì ? Cho thí dụ.
Sự hình thành thể đa bội do nguyên phân và giảm phân không bình thường diễn ra như thế nào ?
Có thể nhận biết các thể đa bội bằng mắt thường thông qua những dấu hiệu nào ? Có thể ứng dụng các đặc điểm của chúng trong chọn giống cây trồng như thế nào ?
Hãy sưu tập tư liệu và mô tả một giống cây trồng đa bội ở Việt Nam.