SGK Sinh Học 8 - Bài 4. Lai hai cặp tính trạng
Bài 4. LAI HAI CẶP TÍNH TRẠNG I - Thí nghiệm của Menđen Menđen lai hai thứ đậu Hà Lan thuần chủng khác nhau về hai cặp tính trạng tương phản : hạt màu vàng, vỏ trơn và hạt màu xanh, vỏ nhăn được F Ị đều có hạt màu vàng, vỏ trơn. Sau đó, ông cho 15 cây Fj tự thụ phấn thu được ở F2 556 hạt thuộc 4 loại kiêu hình (hình 4). 2 vàng, trơn c? xanh, nhăn 2 xanh, nhăn 9 (í vàng, trơn 2 r' < Thu hạt lai và gieo trổng thành cây Ỷ Tự thụ phấn Ịỉ ĩ I F’ J a è è 315 vàng, trơn 108 xanh, trơn 101 vầng, nhăn 32 xanh, nhăn Hình 4. Lai hai cặp tính trạng Quan sát hình 4 và điền nội dung phù hợp vào bảng 4. Bảng 4. Phán tích kết quả thí nghiệm của Menđen Kiểu hình F2 Số hạt Tỉ lệ kiểu hình F2 Tỉ lệ từng cặp tính trạng ở F Vàng, trơn Vàng Vàng, nhăn Xanh Xanh, trơn Trơn Xanh, nhăn Nhăn Từ tỉ lệ của từng cặp tính trạng nêu trên và theo quy luật phân li của Menđen thì hạt vàng, trơn là các tính trạng trội và đều chiếm tỉ lệ 3/4 của từng loại tính trạng, còn hạt xanh, nhăn là các tính trạng lặn và đều chiếm tỉ lệ 1/4. Tỉ lệ của các tính trạng nói trên có mối tương quan với tỉ lệ các kiểu hình ở F2, điều đó được thể hiện ở chỗ tỉ lệ của mỗi loại kiểu hình ở F2 chính bằng tích tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó, cụ thể là : Từ môi tương quan trên, Menđen thấy rằng các tính trạng màu sắc và hình dạng hạt di truyền độc lập với nhau (không phụ thuộc vào nhau). Điều này cũng được hiểu với nghĩa là nếu F2 có tỉ lệ phân li kiểu hình bằng tích tỉ lệ phân li của các cặp tính trạng thì các cặp tính trạng di truyền độc lập với nhau. Hãy điền cụm từ hợp lí vào chỗ trống trong câu sau đây : Khi lai cặp bố mẹ khác nhau về hai cặp tính trạng thuần chủng tương phản di truyền độc lập với nhau, thì F2 có tỉ lệ mỗi kiểu hình bằng của các tính trạng hợp thành nó. n - Biến dị tổ hợp Ở F2, bên cạnh các kiểu hình giống p như hạt vàng, trơn và hạt xanh, nhăn còn xuất hiện những kiểu hình khác p là hạt vàng, nhăn và hạt xanh, trơn. Những kiểu hình khác p này được gọi là các biến dị tổ họp. Như vậy, trong sự phân li độc lập của các cặp tính trạng đã diễn ra sự tổ họp lại các tính trạng của p làm xuất hiện các biến dị tổ hợp. Loại biến dị này khá phong phú ở những loài sinh vật có hình thức sinh sản hữu tính (giao phôi). Bàng thí nghỉệm lai haỉ cập tính trạng theo phương pháp phân tích các thế hệ lai, Menđen đã phát hiện ra sự di truyền độc lập cùa các cập tính trạng. Laỉ haỉ bố mẹ khác nhau vê hai cập tính trạng thuần chùng tưong phán dỉ truyền độc lập với nhau cho F2 có tỉ lệ mỗi kiểu hỉnh bàng tích các tỉ lệ cùa các tính trạng hợp thành nó. Chính sự phân lỉ độc lập cùa các cập tính trạng đã đưa đến sự tổ hợp lại các tính trạng cùa p làm xuất hiện các kỉều hĩnh khác p, kỉều hĩnh này được gọi là biến dị tổ hợp. (cj âu hài và bài tập Căn cứ vào đâu mà Menđen lại cho rằng các tính trạng màu sắc và hình dạng hạt đậu trong thí nghiệm của mình di truyền độc lập với nhau ? Biến dị tổ hợp là gì ? Nó được xuất hiện ở hình thức sinh sản nào ? Thực chất của sự di truyền độc lập các tính trạng là nhất thiết F2 phải có : Tỉ lệ phân li của mỗi cặp tính trạng là 3 trội : 1 lặn. Tỉ lệ của mỗi kiểu hình bằng tích tỉ lệ của các tính trạng họp thành nó. 4 kiểu hình khác nhau. Các biến dị tổ họp. Hãy chọn câu trả lời đúng.