SGK Lịch Sử 9 - Bài 12 - Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học - kĩ thuật

Chương V
CUỘC CÁCH MẠNG KHOA HỌC - Kĩ THUẬT Từ NĂM 1945 ĐÉN NAY
Bài 12
NHỮNG THÀNH Tựu CHỦ YÊU VÀ Ý NGHĨA LỊCH sứ CỦA CÁCH MẠNG KHOA HỌC - Ki THUẬT
Tù nhúng năm 40 của thế kí XX, loài nguời da buớc vào cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật với nhũng nôi dung phong phú, tốc độ phát triển và nhũng kết quả vể các mặt là khớng thế luờng hết duợc. Củng nhu cuộc cách mạng cởng nghiệp truớc đây, cuộc cách mạng khoa học - ki thuát ngày nay dién ra là nhẩm đáp úng nhũng nhu câu vật chất và tinh thân ngày càng cao của cuộc sống 'con người, nhất là trong tình hình hùng nổ dân số thế giói và các nguổn tài nguyên thiên nhiên ngày càng vơi cạn nghiêm trọng.
- NHỮNG THÀNH Tựu CHỦ YẾU
CỦA CÁCH MẠNG KHOA HỌC - KĨ THUẬT
Trải qua nửa thế kỉ, cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật đả đạt được những tiến bộ phi thường và những thành tựu kì diệu trên tất cả các linh vực. Có thé nêu lẽn những nét khái quát sau đây :
Trước hết, trong lĩnh vực khoa học cơ bán, con người đã đạt được những phát minh to lớn, đánh dấu những bước nhảy vọt trong Toán học, Vật tí, Hoá học và Sinh học. Dựa vào những phát minh lớn của các ngành khoa học cơ bân, con người đả ứng dụng vào kỉ thuật và sản xuất đế phục vụ cuộc sớng của mình.
Hình 24. Cừu Đô-li, động vật đáu tiên ra đời bàng phuơng pháp sinh sản võ tính
Tháng 3 - 1997, các nhà khoa học dã tạo ra được một con cừu bằng phương pháp sinh sân vô tính từ tế bào lấy ỏ tuyến vú của một con cừu đang có thai. Con cừu này được đặt tên là Đô-li. Đây là một thành tựu khoa học lớn nhung cũng gây
những lo ngại về mặt xã hội và đạo đức... như công nghệ sao chép con người.
Không lâu sau dó, con ngưòi lại dạt dược một thành tựu khoa học có ý nghĩa đặc biệt to lớn : Vào tháng ó - 2000, Tiến sĩ Cô-lin - Giám đốc sỏ Nghiên cứu gen nhân loại quốc gia (Mĩ) dã công bố “Bản dồ gen người". Đó là kết quả hạp tác nghiên củu của các nhà khoa học sáu nuớc : Anh, Pháp, Mĩ, Đủc, Nhật Bán và Trung Quốc sau 10 năm nghiên cứu với kinh phí 2,7 tỉ USD. Tuy nhiên, phải đến tháng 4 - 2003, "Bân đồ gen người'' mới được hoàn chỉnh. Theo dó, con người có từ 35 đến 40 nghìn gen và đã giải mã duọc 99% gen người. Với thành tựu khoa học này, trong tương lai gán ngưòi ta có thể chửa trị được những căn bệnh nan y như ung thu, tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh béo phì, bệnh nhiễm chàm ỏ trẻ em... và có thể kéo dài được tuổi thọ cho con người.
Hai là, những phát minh lớn vé những công cụ sàn xuất mới, trong đó có ý nghĩa quan trọng bậc nhất là sự ra đời của máy tính điện từ, máy tự động và hệ thống máy tự động.
Máy tính điện tử được đánh giá là một trong những thành tựu ki thuật quan trọng nhất của thế kỉ XX.
Người ta tính rằng : cứ trong khoảng thòi gian từ 8 đến 10 năm thì tốc độ vận hành và dộ tin cộy của máy tính có thể nâng cao gấp 10 lổn so với trước : thể tích thu nhỏ lại và giá thành dược hạ thấp xuống so với trước chỉ còn 1/10.
Trải qua nhiều thế hệ máy tính điện tử (kể từ tháng 2 -1946), tháng 3 - 2002, người Nhật dã đưa vào sử dụng cỗ máy tính lớn nhất thế giói có tên gọi là “máy tính mô phỏng thế giới” (ESC) được dặt trong một mái vòm rộng 3250 m2, trị giá 350 triệu USD. Siêu máy tính có khả năng làm hơn 35 nghìn tỉ phép tính trong một giây, với nhiệm vụ nghiên cứu tình trạng nóng dần lên của khí hậu Trái Đất và dụ báo chính xác về các thảm hoạ thiên nhiên, nghiên cúu các dự án về sinh học...
Ba là, trong tình trạng các nguồn năng lượng thiên nhiên đang ngày càng cạn kiệt, con người đã tìm ra được những nguồn năng lượng mới hết sức phong phú và vô tận như năng lượng nguyên tử, năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng thuỷ triều... trong đó năng lượng nguyên tử dân dân được sử dụng phổ biến.
Bốn là, sáng chê những vật liệu mới trong tình hình các vật liệu tự nhiên đang cạn dần trong thiên nhiên. Chất pô-li-me (chất dẻo) đang giữ vị trí quan trọng hàng đâu trong đời sống hàng ngày cùa con người cũng như trong các ngành công nghiệp.
Nhiéu loại chất dẻo nhẹ hon nhôm 2 lân, nhưng vé độ bén và sức chịu nhiệt, lại hơn hẳn các loại thép tốt nhất và có thể dùng để chê' tạo vò xe tăng, các động cơ tên lửa và máy
Hình 25. Năng lượng xanh (điện mặt trời) ở Nhật Bàn
Nhằm dớp ứng nhửng yêu cầu của khoa học - kĩ thuật và sự phát triển của sân xuất, só loại vật liệu nhân tạo mới không ngừng gia tăng : tù 250 000 loại vào năm 1976 đã tăng lên 335000 loại năm 1982.
Năm ỉà, cuộc “cách mạng xanh” trong nông nghiệp với những biện pháp cơ khí hoá, điện khí hoá, thuỷ lợi hoá, hoá học hoá và những phương phap lai tạo giống mới, chống sâu bệnh. Nhờ cuộc “cách mạng xanh” này, nhiều nước đã có thế khác phục được nạn thiếu lương thực, đói ăn kéo dài từ bao đời nay.
ỏ nhiều nước, tốc độ tăng trưởng của sân xuất nông nghiệp dược nâng cao, thậm chí có lúc vượt qua công nghiệp. Từ năm 1945 đến năm 1975, ỏ Mĩ, tỉ lệ bình quân lao dộng sán xuất nông nghiệp là 4,5% trong tổng số lao dộng của nền kinh tế. Năm 1945, một lao dộng nông nghiệp có thể nuôi được 14,6 nguời, dến năm 1977 tăng lên 56 người.
Sáu là, những tiến bộ thán kì trong lĩnh vực giao thông vận tái và thông tin liên lạc với những loại máy bay siêu àm khổng lồ, những tàu hoả tốc độ cao và những phương tiện thông tin hên lạc, phát sóng vô tuyến hết sức hiện đạl qua hệ thống vệ tinh nhân tạo.
Trong gán nửa thế kì qua, con người đã có những bước tiến phi thường, những thành tựu kì diệu trong linh vực chinh phục vũ trụ. Từ việc phóng thành công vệ tinh nhân tạo đầu tiên của Trái Đất, con người đã bay vào vũ trụ (1961) và đặt chân lên Mặt Trăng (1969)... Khoa học vũ trụ và du hành vũ trụ ngày càng có nhiêu khám phá mới và phục vụ đác lực trên nhiêu phưong diện cho cuộc sống của con người trên
Trái Đất,	Hĩnh 26. Con người đặt chân lẽn Mặt Tràng
- Cuộc cách mạng khoa học - ki thuật trong thời gian gần đây có những thành tựu nào quan trọng đáng chú ý ?
- Ý NGHĨA VÀ TÁC ĐỘNG CỦA CÁCH MẠNG KHOA HỌC - Kĩ THUẬT
Cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật có ý nghĩa vô cùng to lớn như một cột mốc chói lọi trong lịch sử tiến hoá văn minh của loài người, mang lại những tiến bộ phi thường, những thành tựu kì diệu và những đổi thay to lớn trong cuộc sống của con người.
Cách mạng khoa học - kĩ thuật đã cho phép con người thực hiện những bước nhảy vọt chưa từng thấy vé sản xuất và năng suất lao động, nâng cao mức sống và chất lượng cuộc sống cùa con người với những hàng hoá mới và tiện nghi sinh hoạt mới. Cách mạng khoa học - ki thuật đà đưa tới những thay đổi lớn vé co cấu dân cư lao động vói xu hướng tỉ lệ dân cư lao động trong nông nghiệp và công nghiệp giảm dán, tỉ lệ dấn cư lao động trong cẩc ngành dịch vụ ngày càng tăng lên, nhất là ơ các nước phát triển cao.
Nhưng mặt khác, cuộc cách mạng khoa học'- kĩ thuật cũng đã mang lại những hậu quả tiêu cực (chủ yếu do chính con người tạo nên). Đó là việc chế tạo các loại vũ khi và các phương tiện quân sự có sức tàn phá và huy diệt sự sống. Đó là nạn ô nhiẻm môi trường (ô nhiẻm khí quyển, đại dương, sông hồ... và cả những “bãi rác” trong vũ trụ), việc nhiẻm phóng xạ nguyên tù, những tai nạn lao động và tai nạn giao thông, những dịch bệnh mới cùng những đe doạ vẻ đạo đức xã hội và an ninh đối với con người.
- Cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật hiện nay đã và đang có những tác động như thê' nào đối với cuộc sóng của con người ?
CÂU HÓI VÀ BÀI TẬP
Hãy nêu những tiến bộ về khoa học - kĩ thuật và những hạn chế của việc áp dụng khoa học - kĩ thuật vào sản xuất (như môi trường bị ô nhiễm, tai nạn lao động, dịch bệnh v.v...).