SGK Vật Lí 9 - Bài 36 Truyền tải điện năng đi xa

BÀI 36	TRUYÊN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
Đường dây tài điện Bắc - Nam của nước ta có hiệu điện thế 500 ooov. Đường dây tài điện từ huyện đến xã có hiệu điện thế đến 15 ooov. Đó là những đường dây cao thế. Ở gần đường dây cao thế rất nguy hiểm. Các dụng cụ điện trong nhà chi cần hiệu điện thê'220V. Vậy tại sao lại phải xây dựng dường dây cao thế vừa tốn kém vừa nguy hiểm ?
I - sự HAO PHÍ ĐIỆN NĂNG TRÊN ĐƯỜNG DÂY TRUYỀN TẢI ĐIỆN
Truyền tái điện năng đi xa bàng dây dần có nhiều thuận tiện hơn so với việc vận tải các nhiên liệu có dự trù các dạng năng luợng khác nhu than đá, dâu lửa,... Tuy vậy, dùng dây dần để truyền tải điện năng đi xa sẽ có một phần điện năng bị hao phí do toả nhiệt trên dây dần.
Tính điện năng hao phí trên đường dây tài điện
Ta hãy xét xem điện năng hao phi do toả nhiệt trên đường dây tải điện phụ thuộc vào những yếu tố nào. Càn cứ vào đó tìm biện pháp đế làm giảm hao phí.
Giả sử ta muốn truyền tải một công suất điện 3P bàng một đường dây có điện trớ R và đặt vào hai đáu đường dây một hiệu điện thế u. Hãy lập công thức xác định xem công suất hao phi 3% do toả nhiệt phụ thuộc như thế nào vào các yếu tố u, R.
Ta đã biết các công thức sau đây :
Công suất cúa dòng điện :	UI	(1)
Công suất toả nhiệt (hao phí) : R,P = RI2 (2) Từ các công thức trên suy ra công thức tính
R
công suất hao phí do toả nhiệt : 3°hp =^s- (3)
Cách làm giảm hao phí
Từ công thức (3) có thể suy ra khi truyền tải một công suất điện xác định mà muốn giảm hao phí do toả nhiệt trên đường dây dân thì có thể có những cách làm nào ?
Muốn giảm điện trở của dây dẩn thì phải dùng dây dần có kích thước thế nào ? Giảm công suất hao phí bàng cách giảm điện trờ của dãy tải điện thì có gì bất lợi ?
Nếu tăng hiệu điện thê' ở hai đâu đường dây thì có lọi gì ? Muốn vậy, chúng ta phải giải quyết vấn đé gì ?
Kết luận
Để giảm hao phí điện năng do toả nhiệt trên đường dây tải điện thì tốt nhất là tăng hiệu điện thê' đặt vào hai đáu đường dây.
II-VẬN DỤNG
Cùng một công suất điện &được tải đi trên cùng một dây dản. Hãy so sánh công suất hao phí khi dùng hiệu điện thê 500 ooov vói khi dùng hiệu điện thế 100 ooov.
Hãy trả lời câu hỏi nêu ra ở đầu bài học.
Khi truyền tải điện năng đi xa bằng đường dây dẫn sẽ có một phần điện năng hao phí do hiện tượng toả nhiệt trên đường day.
Công suất hao phí do toả nhiệt trên đường dây tải điện tỉ lệ nghịch vói bình phưong hiệu điện thế đặt vào hai đẩu đuòng dây.
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT I	'	:	
.1
Để giảm hao phí người ta đã tăng hiệu điện thế ở hai đầu đường dây tải điện lên đến hàng chục nghìn, hàng trăm nghìn vôn, nhưng dây dẫn vần phải truyén đi dòng diện có cường độ hàng nghìn ampe. Do đó vẫn phải dùng dày dẫn là nhũng dây cáp bằng đồng gồm nhiều sợi nhỏ xoắn lại có đường kính đến vài xentimet hoặc đấu nhiều dây cáp đó thành một đường dây tải điện.
Đường dây tải điện Bắc - Nam ở nước ta có hiệu điện thế 500 ooov, bởi vậy không nên đến gán đường dây vì rất nguy hiểm.