SGK Vật Lí 9 - Bài 59 Năng lượng và sự chuyển hoá năng lượng
NĂNG LƯỢNG VÀ Sự CHUYỂN HOÁ NĂNG LƯỢNG Ta đã biết, năng lượng rất cần thiết cho cuộc sống của con người. Vấn đề năng lượng quan trọng đến mức tất cà các nước đểu phải coi việc cung cấp năng luọng cho sàn xuất và tiêu dùng cùa nhân dân là việc quan trọng hàng dầu. Vậy có những dạng năng lượng nào, căn cứ vào đâu mà nhận biết được các dạng năng lượng dó ? - NĂNG LƯỢNG HI Ỏ các lớp dưới, ta đã làm quen với khái niệm năng lượng. Hãy chỉ ra trong trường hợp nào dưới dãy, vật có cơ năng (năng lượng cơ học), nếu lấy mặt đất làm mốc. + Tảng đá nàm trên mặt đất. + Tảng đá được nâng lên khỏi mặt đất. + Chiếc thuyền chạy trên mặt nước. Những trường hợp nào dưới đây là biểu-hiện của nhiệt năng ? + Làm cho vật nóng lên. + Truyền được âm. + Phản chiếu được ánh sáng. + Làm cho vật chuyển động. Kết luận 1 Ta nhận biết được một vật có cơ năng khi nó có khả năng thực hiện công, có nhiệt năng khi nó có thể làm nóng các vật khác. - CÁC DẠNG NĂNG LƯỢNG VÀ sự CHUYẾN HOÁ GlữA CHÚNG ’ Trên hình 59.1 vẽ các thiết bị trong đó thực hiện sự biến đổi năng lượng từ dạng ban đầu sang dạng cuối cùng cần dùng cho con người. Hãy chỉ ra năng lượng đã được chuyển hoá từ dạng nào sang dạng nào qua các bộ phận (1), (2) của mỗi thiết bị. Đién vào chỗ trống tên của dạng năng lượng xuất hiện ở bộ phận đó. A B Hình 59.1 Thiết bị A : (1)... •••(2) Thiết bi D: (1)... ...(2)., Thiết bị B : (1)... ...(2) Thiết bi E : (1)... ...(2).. Thiết bị c : (1)... ...(2) B3. Trong các trường hợp ở hình 59.1 ta nhận biết được điện năng, hoá năng, quang năng khi chúng đã được chuyển hoá thành dạng năng lượng nào ? Dạng năng lượng ban đâu Dạng năng lượng cuối cùng mà ta nhận biết được Hoá năng Quang năng Điện năng Kết luận 2 Con người có thể nhận biết được các dạng năng lượng như hoá năng, quang nàng, điện năng khi chúng được biến đổi thành co năng hoặc nhiệt năng. Nói chung, mọi quá trình biến đổi trong tự nhiên đêu có kèm theo sự biến đổi năng lượng từ dạng này sang dạng khác. Ngâm một dây điện trở vào một bình cách nhiệt đựng 2 lít nước. Cho dòng điện chạy qua dây này trong một thời gian, nhiệt độ nước trong bình tăng từ 20°C lên 80°C. Tính phán điện năng mà dòng điện đã truyẽn cho nước. Cho nhiệt dung riêng của nước là 4 200J/kg.K. ứ Ta nhận biết được một vật có năng lượng khi vật đó có khả năng thực hiện công (co năng) hay làm nóng cắc vật khằc (nhiệt năng). ứ Ta nhận biết được hoá năng, điện năng, quang năng khi chúng chuyển hoá thành cơ năng hay nhiệt năng. ứ Nói chung, mọi quá trình biến đổi đẻu kèm theo sụ chuyển hoá năng luợng từ dạng này sang dạng khẩc. CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT Năng lượng hạt nhân rất lón, khi toàn bộ các hạt nhân của 1kg urani 235 bị phá vỡ sẽ cho một năng lượng tương đương với 2 700 tấn than đá bị đốt cháy hoàn toàn.