SGK Toán 6 - Bài 1. Điểm - Đường thẳng

Phẩn
HÌNH HỌC
Chương I - ĐOẠN THẮNG
Mỗi hình phẳng là một tập hợp điểm của mặt phẳng. Ở lớp 6, ta sẽ gặp một số hình phẳng như : đoạn thẳng, tia, đường thẳng, góc, tam giác, đường tròn, v.v... Hình học ptĩẳng nghiên cứu các tính chất của hình phẳng.
Dưới đây là các hình hình học trong bức tranh lụa nối tiếng của Héc-banh (Auguste HERBIN), hoạ sĩ người Pháp (1882 - 1960), vẽ năm 1951.
§1. Điểm. Đưòng thẳng
1. Điểm
Dấu chấm nhỏ trên trang giấy là hình ảnh của . A	# g
điểm. Người ta dùng các chữ cái in hoa A, B, c,... để đặt tên cho điếm.	• M
Trên hình 1, ta có ba điểm phân biệt : điểm A,	Hình l
điểm B, điểm M.
Trên hình 2, ta có hai điểm A và c trùng nhau.
Từ nay về sau (ở lớp 6) khi nói hai điểm mà không nói gì
A . c	thêm, la hiểu đó là hai điểm phân biệt.
Với những điểm, ta xây dựng các /n'n/ỉ. Bất cứ hình nào Hình 2	' t. \ „
cung là một tập hợp các điếm. Một diêm cũng là một hình.
2. Đường thẳng
Sợi chỉ căng thẳng, mép bảng, ... cho ta hình ảnh của đường thẳng. Đường thẳng không bị giới hạn về hai phía.
Với bút và thước thẳng ta vẽ được vạch thẳng. Ta dùng vạch thẳng để biểu diễn một đường thẳng.,
Người tạ dùng các chữ cái thường a, b, ..., m, p,... để đặt tên cho các đường thẳng.
Trên hình 3 ta có đường thẳng a và đường thẳng p.
Điểm thuộc đường thẳng. Điểm không thuộc đường thẳng
Nhìn hình 4 ta nói:
Điểm A thuộc đường thẳng d và kí hiệu là A e d. Ta còn nói : điểm A nằm trên đường thẳng d, hoặc đường thẳng d đi qua điểm A, hoặc đường thẳng d chứa điểm A.
Điểm B không thuộc đường thảng d và kí
hiệu là B Ể d. Ta còn nói : điểm B nằm
ngoài đường thẳng d, hoặc đường thẳng d không đi qua điểm B, hoặc đường thẳng d không chứa điểm B.
Nhìn hình 5:
Xét xem cẩc điểm c, E thuộc hay không thuộc đường thẳng a.
Điền kí hiệu e, Ể thích hợp vào ô trống :
CQa; EQa. '
Vẽ thêm hai diêm khác thuộc đường thẳng a và hai điểm khác nữa không thuộc đường thẳng a.
1.
2.
3.
Bài tập
Đặt tên cho các điểm và các đường thẳng còn lại ở hình 6.
Vẽ ba điểm A, B, c và ba đường thẳng a, b, c.
Xem hình 7 để trả lời các câu hỏi sau :
Điểm A thuộc những đường thẳng nào ? Điểm B thuộc những đường thẳng nào ? Viết câu trả lời bằng ngôn ngữ thông thường và bằng kí hiệu.
Những đường thẳng nào đi qua điểm B ? Những đường thẳng nào đi qua điểm c ? Ghi kết quả bằng kí hiệu.
Điểm D nằm trên đường thẳng nào và không nằm trên đường thẳng nào ? Ghi kết quả bằng kí hiệu.
Vẽ hình theo các cách diễn đạt sau :
Điểm c»nằm trên đườrig thẳng a..
Điểm B nằm ngoài đường thẳng b.
Vẽ hình theo các kí hiệu sau : A e p ; B Ể q.
Cho đường thẳng m, điểm A thuộc đường thẳng m và điểm B không thuộc đường thẳng m.
Vẽ hình và viết kí hiệu.
Có những điểm khác điểm A mà cũng thuộc đường thẳng m không ? Hãy vẽ hai điểm như thế và viết kí hiệu.
Có những điểm không thuộc đường thẳng m mà khác với điểm B khôiìg ? Hãy vẽ hai điểm như thế và viết kí hiệu.
Đố: Hãy gấp một tờ giấy. Trải tờ giấy lên mặt bàn rồi quan sát xem nếp gấp có phải là hình ảnh một đường thẳng không ?