Giải Lịch Sử lớp 10 Bài 10: Các nước Đông Nam Á giữa thế kỉ XIX

  • Bài 10: Các nước Đông Nam Á giữa thế kỉ XIX trang 1
  • Bài 10: Các nước Đông Nam Á giữa thế kỉ XIX trang 2
  • Bài 10: Các nước Đông Nam Á giữa thế kỉ XIX trang 3
  • Bài 10: Các nước Đông Nam Á giữa thế kỉ XIX trang 4
Chương V
ĐÔNG NAM Á THỜI PHONG KIẾN
Bài 10
CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á GIỮA THÉ KỈ XIX
Thiên nhiên và con ngưòi
Câu hỏi: Điều kiện tự nhiên của khu vực Đông Nam Ắ có những thuận lợi và khó khăn gì cho sự sống của con người ?
Hướng dẫn trả lời:
Thuận lợi:
+ Chịu ảnh hưởng chủ yếu của gió mùa, tạo nền hai mùa tương đối rõ rệt: mùa khô lạnh mát và mùa mưa tương đối nóng và ẩm.
+ Điều kiện tự nhiên thuận lợi cho bước đi đầu tiên của con người: địa bàn sinh tụ nhỏ nhưng lại phong phú về nguồn thức ăn, đã tạo ra không gian thuận lợi cho cuộc sống con người thời cổ. Vì vậy, từ rất xa xưa con ngưòi đã có mặt tại khu vực này.
Khó khăn:
+ Lãnh thổ từng nước nhỏ, hẹp khó khăn cho việc đi lại, giao lưu giữa các nước.
+ Sự đan xen giữa núi, đồi, sông, biển gây khó khăn cho quá trình sản xuất và giao thông.
Sự xuất hiện các vương quốc cổ ở Đông Nam Á
Câu hỏi: Quá trình xuất hiện các Vương quốc cổ ở Đông Nam Ả diễn ra như thế nào?
Hướng dẫn trá lời:
Sự phát triển của trình độ sản xuất:
+ Sang giai đoạn hậu kì đá mới, ở Đông Nam Á có sự chuyển biến mạnh mẽ từ nông nghiệp trồng rau cù sang nông nghiệp trồng lúa nước, từ thuần dưỡng sang chăn nuôi gia súc, kết họp với nghề làm đồ gốm và dệt.
+ Đồ đồng đưọ'c sử dụng ở Đông Nam Á vào khoảng đầu thiên niên kỉ I! TCN.
+ Vào khoảng thế kỉ tiếp giáp với Công nguyên, trên cơ sở phát triển cùa đồ đồng, đồ sat bat đầu được sử dụng rộng rãi ỏ' Đông Nam Á, các tộc người Đông Nam Á bắt đầu đứng trước “ngưỡng cửa” của xã hội có giai cấp và Nhà nước.
Anh hưởng của văn hoá Ấn Độ, Trung Quốc:
+ Sự ra đòi của các quốc gia cố Đỏng Nam Á còn gắn liền với việc tiếp thu ảnh hưởng cùa vãn hoá Ân Độ và Trung Quốc.
+ Đồng thời, giũa các tiều quốc Đông Nam Á thường xuyên có mối quan hệ, trao đổi vãn hoá vói nhau.
Sự hình thành các vưong quốc cổ Đông Nam Á:
+ Thời gian: Từ khoảng đầu Công nguyên đến thế kì II, hình thành hàng loạt các quốc gia cổ Đông Nam Á.
+ Vương quốc Cham-pa, quốc gia Phù Nam, tiểu quốc Xích Thổ, Đva-ra-đa- ti, Ha-ri-bien-giay-a, Vuong quốc Sri-kse-tra, vương quốc Kê-đa, Tam-bra-lin-ga, Tu-ma-sic.
+ Nổi bật nhất là Vương quốc Phù Nam, xuất hiện khoảng thế kỉ I và tồn tại đến cuối thế kỉ VI vó'i 13 đò'i vua, đã chinh phục nhiều nước ỏ' Đông Nam Á.
Câu hởi: Hãy trình bày các giai đoạn hình thành các vương quốc cổ ở Đông Nam A ?
Hưởng dẫn trả lời:
+ Giai đoạn 1: (từ thế kỉ I đến thể kỉ VII), là thời kì hình thành những vương quốc nhỏ (khoảng 30 vương quốc), phân tán trên các địa bàn hẹp, sống riêng rẽ và nhiều khi diễn ra cuộc tranh chấp, xung đột nhau. Trong đó Vương quốc lớn nhất và giữ vai trò quan trọng nhất là Vương quốc Phù Nam.
+ Giai đoạn 2: (từ thế kỉ VII đến thế kỉ X), là thòi kì hình thành và “tích iuỹ” cùa các quốc gia “dân tộc” độc lập, làm đà cho sự phát triển cực thịnh vào giai đoạn sau.
Sự hình thành và bước đầu phát triển của các quốc gia phong kiến đông Nam Á
Câu hỏi: Sự hình thành và bước đầu phát triển của các quốc gia phong kiến Đông Nam Ả?
Hưởng dẫn trả lời:
Từ thế ki VII đến thế kỉ X là thời kì hình thành các quốc gia phong kiến Đông Nam Á. Đây là giai đoạn các nước nhỏ hình thành theo địa vực tự nhiên họp nhất lại theo tộc người.
Thế kì X - XIII là thời kì xác lập và phát triển của quan hệ sản xuất phong kiến trong mỗi quốc gia Đông Nam Á.
Thòi kì phát triển thịnh đạt của các quốc gia phong kiến Đông Nam Á Câu hỏi: Thời kì phát triển thịnh đạt của các quốc gia phong kiến Đông Nam Ả được biểu hiện như thế nào?
Hướng dẫn trả lời:
Thế kĩ XIII, Mông cổ xâm lược các nước Đông Nam Á. Bị dồn đẩy do cuộc tấn công của người Mông cổ, một bộ phận người Thái đã di cư 0 ạt xuống phía Nam; họ lập ra một quốc gia nhỏ, đến đầu thế ki XIV mới thống nhất lại, lập vương quốc Thái. Sau đó, một nhóm người nói tiếng Thái khác di cư xuống vùng trung lưu sông Mê Công, gọi là người Lào Lùm, lập vương quốc Lạng Xạng giữa thế kỉ XIX.
Sau khi chiến thắng quân Mông cổ, một số quốc gia đã trải qua thòi kì tích luỹ trước, buớc vào thời kì phát triển thịnh đạt kéo dài tới đầu thế kỉ XVIII.
Những biểu hiện của sự phát triển thịnh đạt:
+ về kinh tế: Hình thành những vùng kinh tế quan trọng, có khả năng cung cấp một só lượng lớn lương thực, thực phẩm, các sản phẩm thủ công và những sản vật thiên nhiên.
+ về văn hoá: Được hình thành gắn liền vói quá trình xác lập các “quốc gia dân tộc”. Các dân tộc Đông Nam Á đã xây dựng được nềh văn hoá riêng của mình và đóng góp vào kho tàng văn hoá loài người những giá trị tinh thần độc đáo.
Thời kì suy thoái của các quốc gia phong kiến Đông Nam Á
Câu hỏi: Thời kì suy thoái của các quốc gia phong kiến Đông Nam Ả được biểu
hiện như thế nào?
Hướng dẫn trả lời:
Thời gian: Từ giữa thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX.
Nguyên nhân:
+ Nen kinh tế phong kiến trở nên lồi thời, không còn tiếp tục phát triển để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của xã hội.
+ Chính quyền phong kiến chuyên chế không chăm lo đến sự phát triển kinh tế của đất nước, nhất là công tác thuỷ lọi, mà chỉ tiêu hao sức người, sức của vào các cuộc chiến tranh mở rộng lãnh thổ.
Biểu hiện của suy thoái:
+ Chế độ phong kiến trở nên trì trệ và dần dần suy thoái.
+ Mâu thuẫn xã hội, chiến tranh và nội chiến giữa các quốc gia.
+ Sự đầu hàng dần dần trước sự xâm nhập của các nước thực dân phương Tây. Câu hỏi: Vì sao từ thế kỉ XVIII, các quốc gia Đông Nam Á bước vào thời kì suy thoái?
Hưởng dẫn tra lời:
Nen kinh tế phong kiến lỗi thời.
Chính quyền phong kiến không chăm lo phát triển kinh tế.
Lao vào các cuộc chiến tranh hao người, tốn của.
Từ đó làm cho chế đọ phong kiến lam vào tình trạng trì trệ, suy thoái.
Bài tập : Ghi (Đ) đúng, (S) sai vào □ đặt trước các ý nêu về sự suy thoái của các quốc gia phong kiến Đông Nam Ả.
□ Sự suy thoái của các quốc gia Đông Nam Á diễn ra cùng một lúc - đó là
vảo thế kỉ XVIII.
□ Nen kinh tế phong kiến Đông Nam Á trỏ’ nên lỗi thời.
□ Chính quyền phong kiến không chăm lo đến sự phát triển kinh tế đất nước.
□ Các nước phương Tây đã xâm lược các nước Đông Nam Á ngay từ đầu
thế kỉ XVIII.
đ. □ Mâu thuẫn giữa các quốc gia ở Đông Nam Á với các nước phương Tây trỏ' nên gay găt.
□ Một số quốc gia phe phái phong kiến luôn lao vào những cuộc mưu sát
tranh giành địa vị lẫn nhau.
* Hướng dẫn trả lời:
a; d; đ: Sai b; c; e: Đúng
Sự xâm nhập của chủ nghĩa thực dân phương Tây xâm nhập vào Đông Nam Á
Câu hỏi: Chủ nghĩa thực dân phướng Tây xâm nhập vào các nướv Đông Nam A như thế nào?
Hướng dan trả lời:
Nãm 1511, Bồ Đào Nha chiếm Ma-lắc-ca - cửa ngõ vùng biển Đông Nam Á, mở đầu quá trinh xâm lược cìia các nước thực dân vào khu vực này.
Tiếp đó Tây Ban Nha, Hà Lan cũng lập những thương điếm cùa mình ỏ’ Gia-các- ta và vùng phụ cận. Thực dân Anh đánh chiếm Miến Điện rồi xâm lưọc vào Xiêm.
Từ thế kỉ XVIII, Pháp dòm ngó, sau đó đến cuối thế kỉ XIX xâm lược ba nước Đông Dương. Phi-Iip-pin bị Tây Ban Nha, sau đó là Mĩ xâm chiếm.
Câu hỏi: Văn hoá Ân Độ ảnh hưởng đến khu vực Đông Nam Á chủ yếu trên các lĩnh vực nào?
Hướng dẫn trả lời:
Văn hoá Ấn Độ ảnh hưởng đến khu vực Đông Nam Á chú yếu trên bốn lĩnh vực:
+ c/zữ viết', từ chữ Phạn cùa Án Độ, các dân tộc Đông Nam Á dần dần sáng tạo
ra chữ viết riêng của mình: chữ Chăm cổ vào thế kỉ IV, chữ Khơ-me cổ vào thế kì VII v.v...
+ về văn học. văn học dân tộc các nước Đông Nam Á đều mô phỏng hoặc lấy tích từ các sử thi, truyện thần thoại Ẩn Độ.
+ về tôn giáo: Các dân tộc Đông Nam Á tiếp thu cả đạo An à đạo Phật. .
+ về kiến trúc: mô phỏng kiến trúc Hin-đu và kiến trúc Phât g'áo
Bài tập: Các nước nào dưới đây đã từng xăm lược các nước ở Đông Nam Á?
Bồ Đào Nha.
Anh.
Pháp.
Tây Ban Nha.
Mĩ.
Hà Lan.
Hướng dẫn trả lời:
CÁC NƯỚC XÂM LƯỢC
CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á BỊ XÂM LƯỢC
1. Bồ Đào Nha.
Phi- lip-pin, Ma-lắc-ca.
2. Anh.
Miến Điện, Xiêm.
3. Tây ban Nha.
Phi-lip-pin.
4. Pháp.
Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia.
5. Hà Lan. „
In-đô-nê-xi-a.
6. Mĩ
Phi-líp-pin, Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia.