Giải Lịch Sử lớp 10 Bài 16: Những cuộc phát kiến lớn về địa lí

  • Bài 16: Những cuộc phát kiến lớn về địa lí trang 1
  • Bài 16: Những cuộc phát kiến lớn về địa lí trang 2
  • Bài 16: Những cuộc phát kiến lớn về địa lí trang 3
Chương VII
Sự SUY VONG CỦA CHÉ ĐỌ PHONG KIÉN TÂY Âu
Bài 16
NHỮNG CUỘC PHÁT KIÉN LỚN VÈ ĐỊA LÍ
Nguyên nhân và điều kiện của những cuộc phát kiến lớn về địa lí Câu hỏi: Nêu nguyên nhân và điều kiện của những cuộc phát kiến lởn về địa lí.
Hướng dẫ trả lời:
Nguyên nhân:
Vào thể kỉ XV, kinh tế hàng hoá ở châu Âu phát triển, nhu cầu cùa sản xuất xã hội, nhu cầu tiêu dùng cùa quý tộc phong kiến ngày càng tăng, đòi hỏi nhiều hơn về hàng hoá, nguyên liệu, vàng bạc, thị trường từ các nước phương Đông.
Trong khi đó việc buôn bán trực tiếp với các nước phương Đông lại bị ách tắc do con đường giao luu thương mại qua Tây Á và Địa Trung Hải bị người Thổ Nhĩ Kì chiếm độc quyền. Do vậy, đã này sinh ra nhu cầu tìm kiếm con đường mói.
Những điều kiện:
Khoa học - kĩ thuật có những bước tiến đáng kể: tiêu biểu về địa lí, về đại dương, sừ dụng la bàn.
Kĩ thuật đóng tàu có những bước tiến mới: tàu có bánh lái, có hệ thống buồm lớn, có sàn và boong để có thề đặt đại bác. Ca-ra-ven đã trỏ' thành loại tàu vưọt đại dương đầu tiên trong lịch sù' thế giói.
Những cuộc phát kiến lón về địa lí
Câu hỏi: Trình bày những cuộc phát kiến lởn về địa lí.
Hướng dẫn trá lời:
- Năm 1492, C.Cô-lôm-bô cùng với đoàn thủy thủ 90 người trên ba chiếc tàu biển đã từ Tây Ban Nha đi về phía tây, ra Đại Tây Dương mênh mông. Ông đã đến đảo Cu-ba và một số đảo khác ỏ' vùng biển Ăng-ti. Quay trở về Tây ban Nha, Cô-lôm-bô được phong làm Phó vương Ẩn Độ và nhận danh hiệu quý tộc. Chính Cô-!ôm-bô là người phát hiện ra châu Mĩ, nhưng cho đến lúc chết, ông vẫn nhầm tưởng là An Độ.
Năm 1497, Va-xcô đo' Ga-ma chỉ huy một đoàn tàu gồm 4 chiếc vó'i 160 thủy thù đi tìm xứ sở huyền thoại ỏ' phương Đông. Ông rời cảng Li-xbon ngày 8-7-1497, vòng quanh châu Phi đến Ca-li-cút trên bờ biển tây nam Ấn Độ vào tháng 5 - 1498. Khi trở về Li-xbon, nhân dân chào mừng ông như một người chiến thắng. Sau đó, Va-xcô dơ Ga-ma được phong làm Phó vương Ấn Độ.
Năm 1519, đoàn tàu của Ma-gien-lan đi vòng quanh thể giới bằng đu'ò'ng biển. Đoàn tàu của ông đi vòng qua điểm cực Nam châu Mĩ, tiến vào đại dương mà ông gọi là Thái Bình Dương. Đen quần đảo Phi-líp-pin, trong một trận giao tranh với thổ dân, ông đã bị giết chết. Các thủy thù của Ma-gien-lan tiếp tục lên đường, họ đã dạt vào hòn đảo hương liệu, quần đảo Ma-lác-ca, rồi trở về Ma-đrit (Tây Ban Nha), hoàn thành công việc khó khăn nhất thời đó.
Bài tập: Hãy xác định kiến thức ở cột B sao cho phù hợp với tiêu đề ở cột A sau đây:
A
B
Nguyên nhân phát kiến địa lí.
Điều kiện thực hiện phát kiến địa lí.
Kết quả phát kiến địa lí.
Mờ ra con đường giao thông buôn bán mới, tạo ra thị trường mói.
Kinh tế châu Âu phát triển. Nhu cầu sản xuất, nhu cầu tiêu dùng của quý tộc, phong kiến ngày càng tăng.
Hiểu biết về địa lí, về đại dương, về sử dụng la bàn.
Con đường giao lưu qua Tây Á và Địa Trung Hải bị người Thổ Nhĩ Kỳ nắm độc quyền.
Tàu Ca-ra-ven xuất hiện.
Chấm dứt thòi ki cách biệt Đông - Tây.
Tạo ra bước chuyển biến mới trong nhận thức xã hội.
Năm 1519, Ma-gien-lan đi vòng quanh thế giới.
k. Đoàn thuyền của Va-xcô-đơ Ga-ma đến Ca-li-cút Ẩn Độ.
* Hướng dẫn trả lời:
1: b, d.
2: c, e.
3:a, g, h.
1. a. Tây Ban Nha.
2.
a. B. Đi-a-xơ.
b. Bồ Đào Nha
b. Ph. Ma-gien-lan.
c. I-ta-li-a.
c. Va-xcô đơ Ga-ma.
d. Pháp.
d. c. Cô-lôm-bô.
3. a. B. Đi-a-xơ.
4.
a. Cảng Li-xbon.
b. Cực nam châu Phi.
b. Ma-gien-lan.
c. Cực nam châu Mĩ.
c. Va-xcô đơ Ga-ma.
d. Mũi Bão Táp.
d. Ca-li-cút.
5. a. Đại Tây Dưong.
6.
a. Tây Ban Nha.
b. Ca-li-cút.
b. Cực nam Châu Mĩ.
c. Cu-ba.
c. Phi-lip-pỉn.
d. Vùng biển Ăng-ti.
d. Ma-Iắc-ca.
Bài tập : Xác định mối quan hệ giữa các cặp sự kiện cho phù hợp và giải thích rõ mối quan hệ của chúng?
* Hướng dẫn trả lời:
1: a, b, c: Là những nước tham gia phát kiến địa lí thế kỉ XV, XVI.
2: b, c, d: Những cuộc phát kiến lớn.
3: a, b, d: Những nơi mà B. Đi-a-xơ đi qua.
4: a, c, d: Cuộc hành trinh cùa Vac-xcô đơ Ga-ma đi qua.
5: a, c, d: Những nơi mà Vac-xcô đơ Ga-ma đi qua.
6: b, c, d: Những nơi mà cuộc hành tình củã Ma-gien-lan và đoàn thuỷ thủ của ông đến.
Hệ quả của phát kiến địa lí
Câu hỏi: Nêu những hệ quả của những cuộc phát kiến lớn địa lí.
* Hướng dẫn trả lời:
Phát kiến địa lí được coi như một “cuộc cách mạng thực sự” trong lĩnh vực giao thông và tri thức:
+ Giúp con người hình dung được hình ảnh chính xác về hành tinh, về bề rộng và hình thái Trái Đất. Nó giúp con người hiểu biết về con đường mới, vùng đất mới, dân tộc mới.
+ Phát kiến địa lí đã mở ra những đường giao thông buôn bán mới, tạo ra thị trường mới.
+ Nó chấm dứt thời kì cách biệt Đông - Tây, mở ra giai đoạn mới trong giao lưu quốc tế giữa các quốc gia và các nền văn minh, vãn hoá khác nhau.
Phát kiến địa lí đã đáp ứng được yêu cầu khách quan đặt ra cho nó. Nó góp phần đem lại cho các triều đình và thương nhân châu Âu những hàng hoá, nguyên liệu vô cùng quý giá, nhiều vàng bạc, châu báu thúc đẩy công thương nghiệp châu Âu phát triển.
Phát kiến địa lí đã mờ ra thời kì xâm chiếm, cướp bóc thuộc địa ở châu Phi, Mĩ La-tinh, châu Á, mở đầu cho sự ra đời của chủ nghĩa thực dân.
Bài tập: Lập bảng thống kê về các cuộc phát kiến lớn về địa lí theo yêu cầu sau:
Thời gian.
Tên cuộc phát kiến.
Kết quả từng cuộc phát kiến địa lí.
* Hướng dẫn trả lời:
Thời gian
Tên
Kết quả từng cuộc phát kiến địa lí
1492
c. Cô-lôm-bô
Tìm ra châu Mĩ.
1497
Va-xcô đơ Ga-ma
Đến Ca-li-cút bên bờ biển tày nam Ấn Độ.
1519-1522
Ph. Ma-gien-lan
Đi vòng quanh thế giới.